[Recensie] Xavier Graff (Antwerpen, 1965) is een Vlaamse auteur die vijfentwintig jaar in de mediasector werkte, waaronder jarenlang als geluidstechnicus en eindredacteur bij de VTM. In 2013 maakte hij een carrièreswitch en trad hij in dienst bij de politie. In 2020 heeft hij in eigen beheer zijn debuutroman Gouden Genen uitgebracht. Nu is op 20 april de e-book versie op de markt gebracht door Hamley Books.
Experiment
Gouden Genen is een historische fictie, die zich afspeelt gedurende verschillende decennia, zelfs eeuwen en in diverse landen en werelddelen. Het verhaal begint in Wenen, Oostenrijk, in 1883. Jacob Weintraub is een zeer intelligente man die net is afgestuurd aan de plaatselijke universiteit. Hij beschikt over uitzonderlijke talenten en met name op het gebied van genetica en moleculaire biologie. Hij start met een eigen onderzoek naar genen en als hijzelf nagenoeg onvruchtbaar blijkt te zijn, gaat hij in overleg met zijn vrouw de theoretische bevindingen toepassen om via inseminatie zijn vrouw te bezwangeren. Zich terdege bewust van het dubieuze hiervan op het moreel-ethische vlak besluit hij deze bevindingen alleen aan zijn geheime onderzoeksschrift toe te vertrouwen. Als het experiment slaagt, weet hij dat hij met zijn onderzoek op de juiste weg zit. Hij is op zoek naar een zogenaamd gouden gen. Het gen waardoor een mens immuun is voor ziektes, langer leven, maar hij weet ook dat zijn bevindingen een potentieel gevaar voor de mensheid kunnen zijn als deze in verkeerde handen vallen. Zeker in de roerige tijd waarin hij leeft. de Eerste Wereldoorlog is in volle gang en als daarna het naziregime in opmars opkomt, is het des te urgenter dat zijn onderzoek grotendeels geheim blijft. De vraag is of dat lukt.
In 1938 zijn Jacobs zonen inmiddels studenten, en binnen de vriendenkring van zijn zoon Daniël zit Josef Mengele, die op dat moment medische antropologie studeert en uitermate geïnteresseerd is in het onderzoek van Jacob. Na de Kristallnacht van 9 november 1938 verandert hun wereld voorgoed. Jacob komt voor een onmogelijke keuze te staan. Meewerken met de Nazi’s en daarmee zijn gezin sparen of allemaal op transport gezet te worden naar een van de concentratiekampen. Toegeven zou betekenen dat hij bij de Ahnenerbe SS – het wetenschappelijke onderzoeksinstituut van de Nazi`s – te werk gesteld zou worden. Dit onderzoekscentrum was gevestigd in een geheim kamp in Ohrdruf dat onderdeel was van het concentratiekamp Buchenwald. Hij zou dan onderdeel worden van het team dat op zoek is naar het bewijs dat het Arische ras superieur is.
Wereldgeschiedenis
Zijn keuze is het begin van een plot met veel verhaallijnen, die vanuit meerdere perspectieven verteld worden, waardoor er veel historische gebeurtenissen aan bod kunnen komen. Gouden genen geeft een oppervlakkig inzicht in de wereldgeschiedenis, waarbij zelfs Radio Veronica een rol speelt.
De oppervlakkigheid is direct een minpunt. Gouden Genen zou een beter boek hebben kunnen worden als de auteur een dikkere pil had geschreven, zodat er ruimte was geweest om dieper in te gaan op de stukken geschiedenis of als hij ervoor had gekozen om minder historische punten aan te stippen, waardoor er ruimte geweest zou zijn om meer diepgang in zijn verhaal te creëren. De personages meer uit te diepen. Nu blijven ze vlakker, waardoor het boek niet volledig tot leven komt. Wat jammer is, want Gouden Genen heeft absoluut potentie. Het uitgangspunt is intrigerend, en ook nog heel actueel. Genenonderzoek, immuniteit, en virologie. Dit zijn onderwerpen die momenteel erg in de belangstelling staan, zeker in dit coronatijdperk. De morele en ethische vragen die het oproept zijn ook nu nog voer voor hevige discussie. Het boek zet je, ondanks de oppervlakkige uitwerking, wel aan het denken. Hoe zou jij reageren als je voor schier onmogelijke keuzes geplaatst wordt?
Cuba
Graff weet de verhaallijnen wel goed bij elkaar te brengen, de draadjes met elkaar te verweven, alhoewel hij regelmatig voorspelbare keuzes maakt en heel soms een relatief ongeloofwaardige keuze maakt, met name in het gedeelte dat zich afspeelt rondom het Cubaanse draadje.
Al met al is Gouden Genen geen onverdienstelijk debuut, maar er had veel meer ingezeten.
—
Eerder verschenen op Boeken-cast
