Prachtige ontmoeting met schilder uit Brugge
Het boek Hans Memling is een fraaie kennismaking met het werk van deze vooraanstaande schilder die in Seligenstadt in Duitsland werd geboren maar naar Brugge vertrok en daar (wereld)beroemd werd door zijn artistieke werk. Hij leefde van ongeveer 1435 tot 1494.
Sandra Darbé, die eerder Van Ecyck in detail en Caravaggio in detail publiceerde, en Chantal Huys, diensthoofd centrale aankoopdienst van het algemeen stedelijk ziekenhuis in Aalst, stelden dit rijk geïllustreerde boek samen. Dit boek Hans Memling verschijnt omdat het museum St. Jans hospitaal, waar zeven werken van hem hangen, waaronder de drieluiken Johannesaltaarstuk, Floreintriptiek en Reintriptiek, in 2023 opnieuw is ingericht.
Deze drieluiken worden in dit boek uitgebreid gepresenteerd en besproken evenals het Moreeltriptiek dat in het Groeningemuseum in Brugge hangt. Vele prachtige detailopnamen stellen de lezer in staat om het schilderij van dichtbij te beleven, op een wijze die in werkelijkheid niet mogelijk is. De serene schoonheid van zijn werk komt overtuigend naar voren.
Alle schilderstukken die in dit boek zijn opgenomen, worden in hun geheel en in detailopnamen gepresenteerd waarbij er bijzondere aandacht is voor het reliekschrijn van de heilige Ursala, dat zich in het St. Jans hospitaal bevindt.
Sociale instelling
Zoals de naam al doet vermoeden, was het museum St. Jans hospitaal oorspronkelijk een hospitaal voor armen, hulpbehoevenden en mensen in nood waaronder ook zieke reizigers, pelgrims en daklozen. Het schilderij van Jan Baptiste uit 1778 geeft een sfeervolle impressie van de oude ziekenzalen in dit gebouw.
De annunciatie, die in het Groeningemuseum hangt, heeft een bewogen geschiedenis. Het stuk is in de Tweede Wereldoorlog eigendom van Göring geweest, die een grote culturele interesse had en veel waardevolle schilderkunst overal vandaan roofde.
Memling schilderde veel in opdracht: hoge geestelijken, handelaren en bankiers waren zijn opdrachtgevers. Zijn werk kwam in kapellen en woonhuizen te hangen.
Bourgondische hertogen
Brugge ontwikkelde zich ten tijde van de Bourgondische hertogen in de 15e eeuw tot een cultureel vooraanstaande stad en dit is vandaag nog altijd goed merkbaar voor wie de stad bezoekt.
“Deze stad Brugge is een grote stad, heel rijk en met meer koopwaar dan waar ook ter wereld. Men zegt dat er twee plaatsen wedijveren in koophandel: de ene is Brugge in Vlaanderen in het Westen, en Venetië in het Oosten. Maar mij lijkt het – en allen zeggen dit ook – dat veel grotere koophandel gebeurt in Brugge dan in Venetië …
Daar (in Brugge) komen alle naties van de wereld samen. Ze zeggen dat er een dag was data uit de haven van Brugge zevenhonderd schepen afvoeren’ (p. 97) aldus Pero Tafur, die leefde van ongeveer 1410 tot ongeveer 1484.
Gewaardeerde meester
Hans Memling wordt geroemd als De bekwaamste en voortreffelijkste schilder van de gehele christelijke wereld, zoals de titel van een hoofdstuk luidt. Dat mag misschien wat overdreven lijken maar zijn roem ging destijds al ver over de grenzen van Brugge.
De betekenis van Memling komt mooi naar voren in de slotwoorden van dit prachtig uitgegeven boek: ‘Hans Memling is een cruciale, essentiële schakel in het verhaal van de vroege Nederlandse schilderkunst in Brugge. Maar boven alles is Memling een opvallende ster die fel en ver straalde én straalt. Een uitzonderlijk goede en succesvolle schilder, maker van kunst voor de eeuwigheid, in Brugge’(p. 199).
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
