Kloppend financiële hart
[Recensie] De beurs wordt wel de ‘kathedraal van het kapitalisme’ genoemd. Dit boek is een geschiedschrijving van de Amsterdamse Beurs. Economische gebeurtenissen en digitalisering hebben grote veranderingen teweeg gebracht: “De oude handelsmethode van loven en bieden op een fysieke marktplaats, zoals ik die begin jaren tachtig meemaakte, is verdwenen. Weg zijn de kleurrijke in kostuum gestoken mannen die in hoeken van de beursvloer ‘jepse’ riepen. Weg al die briefjes op de grond. Nu worden aandelen verhandeld met een app of een muisklik. Die brengn kopers en verkopers …. in een virtuele wereld van algoritmes… computerprogramma’s doen de rest. Het heet fintech of ze worden neobrokers genoemd” (p. 9). Elektronische handelssystemen met grote beeldschermen zorgen voor een andere sfeer op de beursvloer dan de continue roep van mensen en de vele briefjes voor koop of verkoop.
Crises
Met kennis van zaken neemt Peter de Waard de lezer mee door alle ontwikkelingen. Hij geeft uitleg van de gang van zaken en vertelt over ontwikkelingen en markante gebeurtenissen door de jaren heen. Er zijn hoogte- en dieptepunten zoals Black Monday van 19 oktober 1987 en 9/11. De crisis in 2007, die begint op de Amerikaanse huizenmarkt, breidt zich uit naar de banken (Lehman Brothers) en nadat IJslandse banken failliet gaan, bereikt deze crisis ook Europa. De AEX zakt tot onder de 200 punten. De beursen worden enkele dagen gesloten.
Context
De Beurs wordt steeds in de politieke en maatschappelijke context geplaatst. Deze context is van grote invloed op de koersen van de aandelen en op de mensen. Zoals in veel sectoren zijn ook in de beurswereld internationalisering en professionalisering belangrijke veranderingen. Er vinden veel fusies plaats in de wereld van banken, verzekeringen en financiële instellingen. De Amsterdamse Beurs gaat intensiever samenwerken met de beursen van Parijs en Brussel. Het Nederlandse aandeel op de Amsterdamse Beurs wordt kleiner.
Ook streeft men naar meer transparantie in de beurshandel en wil men persoonlijke belangen bij transacties tegengaan. Ook voorwetenschap komt onder vuur te liggen. Zo is er de methode om uit een zakdoek een briefje op de grond te laten vallen met bepaalde informatie.
De sfeer verandert in de jaren tachtig van de vorige eeuw: “De bescheidenheid van de jaren zeventig maakt plaats voor de arrogantie van de jaren tachtig” (p. 77). Handelaren leiden een luxere levensstijl. In 1993 wordt de grens van 1000 miljard gulden gepasseerd.
Boek voor ingewijden
Ieder hoofdstuk opent met een citaat en misschien is de eerste in hoofdstuk 1 ook wel de aardigste: “Het grappige van de beurs is dat op het moment dat iemand koopt een ander verkoopt en ze allebei denken heel slim te zijn” (William Feather, Amerikaans schrijver uit de 20e eeuw).
Aan het slot van ieder hoofdstuk wordt stilgestaan bij enkele begrippen die in de beurswereld belangrijk zijn. Het boek eindigt – enigszins verrassend – met een appèl dat de Beurs zijn internationale rol niet kwijtraakt.
Het geheim van Beursplein 5 is – met een fotokatern – een leerzame introductie tot de Beurs en zijn dynamische geschiedenis. De grote hoeveelheid informatie aan namen en feiten maakt wel dat het boek niet voor iedereen gemakkelijk toegankelijk is. Wie de financiële wereld zelf kent, zal er veel plezier aan beleven omdat begrippen en ontwikkelingen bekend zijn maar die kennis kan van de gemiddelde lezer niet worden gevraagd en dan is de hoeveelheid informatie teveel van het goede. Meer nadruk op grote lijnen en beperking in informatie had het boek voor meer mensen toegankelijker kunnen maken.
Peter de Waard is financieel columnist van de Volkskrant en hij schrijft sinds 1985 over de Amsterdamse Beurs en over financiële markten.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
