Ingehaald door het verleden
[Recensie] Het hondenpark verwijst naar de plaats waar het verleden Olenka inhaalt. Ze had gehoopt in alle anonimiteit door het leven te gaan na een bewogen verleden maar het zit er niet in.
Ze is geboren in Oekraïne in armoedige omstandigheden. Zoals veel meisjes van haar generatie hoopt zij op een goudgerande toekomst in één of ander buitenland. Allerlei kranten pluist zij uit op zoek naar die ene advertentie die een sprong voorwaarts zou moeten zijn. In zekere zin slaagt zij in haar missie. Zij kan aan de slag als fotomodel maar dat is niet iets voor eeuwig.
Olenka keert terug naar Oekraïne en vindt ander emplooi. Een nieuwe tak van sport, schimmig, maar ze moet wat. Het gaat om eiceldonatie ten behoeve van kinderloze echtparen die het zich kunnen permitteren om die leemte via derden te vullen.
Olenka werkt zich al snel op in de organisatie en krijgt de kans om door te groeien. Die grijpt zij met beide handen aan. Als zij in aanraking komt met een invloedrijk echtpaar met een onvervulde kinderwens lijkt haar kostje gekocht. Zij weet iemand te selecteren die voor dat doel uitermate geschikt lijkt. Die iemand is Daria, die zij kent uit het verleden en die Olenka op haar beurt de kans geeft op een betere toekomst. Het pakt anders uit. Olenka ziet zich genoodzaakt op de vlucht te gaan en hoopt op anonimiteit in Helsinki. Tot zij in Het hondenpark Daria ontmoet. Niet geheel toevallig, zo blijkt later.
Oksanen vertelt dit verhaal in de ik-vorm en niet chronologisch. Het springt vaak heen en weer in de tijd en in plaats van handeling. Of dat een erg gelukkige keuze is dat is maar de vraag. Het begin heeft alles in zich voor een aangrijpend en tegelijk bloedstollend verhaal. Gaandeweg wordt het steeds lastiger om de aandacht erbij te houden. De plotlijn in het heden ontwikkelt zich maar langzaam en de vele wisselingen in tijd en plaats verstoren het ritme. Ik vond dat wat minder geslaagd.
Zij is er wel uitstekend in geslaagd om de sfeer te schetsen en een aantal bijzonder interessante thema’s uit te werken. De armoedige situatie in Oekraïne, met name dat van haar ouders als ze in het Donetskbekken wonen, komt goed uit de verf. Haar vader probeert zich aan de armoede te ontworstelen door bepaalde “investeringen” te doen, met een zakenpartner. Die laatste is de vader van Daria. Met beiden loopt het niet goed af. Het toeval wil dat het echtpaar met die kinderwens ook een rol speelt in het verleden van hun beider vader. Uiteindelijk, weliswaar na lange tijd en via vele omwegen, blijkt dat de ontmoeting in Het hondenpark tussen Olenka en Daria inderdaad niet toevallig is.
Ook de schimmige wereld van de eiceldonaties komt goed uit de verf. Het is een genadeloze “handel”, commercie in zijn verderfelijkste vorm met vrouwelijke vruchtbaarheid als ranzig verdienmodel. Dat jonge vrouwen Als Olenka en Daria dat als uitweg uit de miserabele omstandigheden zien is misschien wel de grootste kracht van Het hondenpark omdat het de wanhoop treffend illustreert.
—
Eerder verschenen op jkleest.nl
