Landschapsschilderijen
In het Rijksmuseum Twenthe in Enschede is van 18 februari tot 9 juni een mooie tentoonstelling met schilderijen van landschappen uit de 19e eeuw te bezichtigen. Die sluit aan bij de landschapskunst die goed aanwezig is in de collectie van dit museum, variërend van ‘Winterlandschap’ van Pieter Brueghel uit 1605 tot een werk van Elspeth Diederix uit 2022. “Door de eeuwen heen hebben kunstenaars uitdrukking gegeven aan ons verlangen om op te gaan in de natuur” (p. 6).
In de tentoonstelling zijn 70 werken uit Europa en de Verenigde Staten bij elkaar gebracht. In de 19e eeuw waren er door maatschappelijke en economische ontwikkelingen veel veranderingen in het landschap en daarom werden schilders aangetrokken om het ongerepte landschap vast te leggen. Het landschap werd uitdrukking van het eigene van een land, maakte deel uit van de beleving van een volk. “Het ‘nationale’ landschap is een verbeelde, ‘ideale’ ruimte waarmee iedere bewoner zich op een of andere manier verbonden zou moeten voelen” (p. 25).
In diverse hoofdstukken is er aandacht voor werk uit Finland, de Verenigde Staten, Japan en Rusland. In een ander hoofdstuk wordt aandacht besteed aan vrouwelijke kunstenaars.
Enkele uitgelichte werken
Veel van de getoonde werken zijn van schilders die waarschijnlijk bij ons niet of nauwelijks bekend zijn maar die evengoed de moeite waard zijn.
Fraai is het werk Hoyvik van Jógvan Waagstein, op de Faroë eilanden uit 1940. Peter Christian Skovguard schilderde ín 1843 Strandmotief Rageleje in Denemarken. De Amerikaanse natuur komt in het werk Grand Canyon of the Yellowstone Wyoming van Thomas Moran uit 1906 naar voren.
Bekende namen zijn die van Jacob Maris met het werk Aan de vaart en Hendrik Willem Mesdag met het schilderij Branding op de Noordzee. Zijn vrouw Sientje Mesdag – van Houten schilderde ook en van haar is het werk Beekhuizen bij Arnhem aanwezig. Anton Mauve is goed vertegenwoordigd met drie winterlandschappen.
Wie van kunst en natuur houdt, zal genieten van deze tentoonstelling met bos, heide, zee, bergen en landelijke vergezichten. Nelleke de Vries is curator en Jasmijn Weener is projectleider van het Rijksmuseum Twenthe.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
