Geschiedenis van het Nederlandse Koninklijk Huis
Vanaf januari 2024 zendt de NTR de tv serie Het verhaal van Nederland. Oranje Nassau uit en dit boek gelijknamige boek hoort daarbij. Het is een vervolg op de eerder uitgezonden serie ‘Het verhaal van Nederland’ waarbij ook het boek Het verhaal van Nederland verscheen. Beide series worden gepresenteerd door Daan Schuurmans die voor dit boek een mooi voorwoord schreef.
In acht hoofdstukken wordt de geschiedenis van het koninklijk huis beschreven. Ieder hoofdstuk begint met een mooi vormgegeven chronologisch overzicht van Oranje Nassau en van Nederland over de periode die in dat hoofdstuk wordt behandeld.
Het verhaal van Nederland. Oranje Nassau is mooi vormgegeven, rijk geïllustreerd en de inleidende teksten zetten een sfeervol beeld neer, passend als commentaar bij tv beelden. De teksten in dit boek zijn helder, vrij bondig. Dat neemt niet weg dat de geschiedenis van Oranje Nassau door de eeuwen heen best complex te noemen is.
Mensen
De samenstellers van deze serie zetten een menselijke schets neer van de personen van Oranje Nassau. De vroegere sfeer van ‘God, Nederland en Oranje’ ligt inmiddels echt wel achter ons en leeft misschien alleen nog in reformatorische kringen.
In dit boek Het verhaal van Nederland. Oranje Nassau komen de mensen naar voren zoals ze waren en staan ze daardoor aan de ene kant dichter bij ons en verliezen ze aan de andere kant iets van hun – vermeende – koninklijke waardigheid op een oranje voetstuk.
Er valt menigmaal nieuw licht op de geschiedenis. Bijvoorbeeld de veronderstelling dat Willem van Oranje streed voor godsdienstvrijheid. De titel van dit gedeelte Opportunist of niet is al veelzeggend.
Kroonjuwelen en paleizen
In tal van kaders worden diverse mensen belicht en er is een serie Kroonjuwelen, over onder andere de bevelhebbersstaf, strooipenningen, het praalgraf in Delft, troon en koningsmantel. De serie Het paleis gaat over Huis ten Bosch, Princessehof, Paleis op de Dam, het Loo en Soestdijk.
Er is een rubriek met suggesties om verder te lezen waar Bernhards oorlog wordt genoemd. Het beeld van Bernhard in dit boek is niet erg vleiend. Zijn buitenechtelijke relaties en zijn lidmaatschap van de NSDAP, dat in De achterblijvers als voetnoot werd genoemd en in de media veel aandacht kreeg, komen naar voren.
Er zijn opmerkelijke details zoals de ‘oranjemiddelen ter voorkoming van groote huisgezinnen’ (p. 203). Het betreft condooms als één van de vele parafernalia die bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina op de markt werden gebracht.
Vandaag
Ook de jongste geschiedenis krijgt – veel – aandacht: de betrokkenheid van Oranje Nassau bij de slavernij en de excuses die Willem Alexander uitsprak bij de herdenking in 2023.
Het boek eindigt met de hedendaagse situatie van het koninklijk huis. Hun positie is de laatste tientallen jaren aanmerkelijk veranderd, het draagvlak en de goodwill zijn kleiner geworden. Onhandigheden van koning en koningin hebben daar ook het nodige aan bijgedragen.
Boek en serie zijn samengesteld door Marchien den Hartog, historicus en journalist die eerder schreef voor Historisch Nieuwsblad en Maarten!, en Dorine Hermans, historicus en journalist die over het koninklijk huis publiceert in NRC en Volkskrant. Van Marchien den Hartog verschenen eerder Een thuis op wielen en, Hemelbestormers.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
