Hoe topauteur Dan Brown gestaag van de helling glijdt
“In 1991 is er een document opgeborgen in de kluis van de directeur van de CIA. Het document bevindt zich daar nog steeds. De cryptische tekst refereert onder andere aan een oeroude toegangspoort en een onbekende ondergrondse locatie. In het document staat ook de zin: ’Het ligt daar ergens begraven. Alle organisaties in dit boek bestaan werkelijk, inclusief de vrijmetselaars, het Invisible College, het Office of Security, het SMSC en het Institute of Noëtic Sciences. Alle rituelen, wetenschap, kunstwerken en monumenten in dit boek bestaan echt.”
[Recensie] Dit citaat uit het begin van Het verloren symbool zet de toon die iedere lezer verwacht van een bestseller van Dan Brown, de vermaarde schrijver over kunstthrillers met een religieus randje waar de complotten hoogtij vieren. Ook Het verloren symbool was kassa. In Nederland bereikte het boek de twintigste druk.
Veel raadselen en symboliek
Na eerdere thrillers waarin hij de katholieke kerk de maat nam heeft hij in Het verloren symbool een nieuw thema gekozen dat zich afspeelt in een ander land. Wat hetzelfde is gebleven is opnieuw heel veel symboliek en raadselen die opgelost moeten worden in deze krachtige thriller. Centraal staat de vrijmetselarij van de aloude Schotse Ritus in de Verenigde Staten van Amerika.
Robert Langdon, hoofdpersoon uit De Da Vinci Code en Het Bernini Mysterie (Angels and Demons), speelt ook nu de hoofdrol, een Amerikaanse hoogleraar kunstgeschiedenis. Als Langdon aankomt in het Capitool in Washington D.C. voor een lezing, treft hij een lege zaal aan met een afgehakte hand met een bijzondere ring van de hoogste graad van de vrijmetselaars. Langdon herkent de hand en de ring die aan het lichaam horen te zitten van zijn vriend Peter Solomon. Genoeg voor Langdon om de aanwijzingen te herkennen door de houding en de positie van de hand. Die wijzen naar de Hand der Mysteriën. Eén van de vingers wijst omhoog naar het koepelplafond van het Capitool waar zich een fresco bevindt van de transformatie van mens naar goddelijkheid. De vingers en de handpalm zijn getatoeëerd met een code.
Ontcijferen van de maçonnieke Pyramide
Dan Brown laat al direct aan het begin van het boek de lawine van symbolen en raadsels beginnen. Maar de echte verhaallijn zit een niveau dieper, als hij de kwade genius in het verhaal opvoert. Iedere thriller heeft één of meerdere slechteriken nodig die het verhaal spannend en dynamisch houden. Dan Brown heeft in Zachary Solomon de niets-en-niemand-ontziende schurk gevonden die maar wat graag over lijken gaat om zijn doelen te bereiken. Over verkeerde motieven en gebrek aan zelfs de minste vorm van moraal, moet je het niet hebben in Het verloren symbool. Om de macht te veroveren moet de verborgen kennis van de maçonnieke Pyramide worden ontcijferd, een klus waar hoofdpersoon Langdon zijn tanden in zet.
Natuurlijk heeft hij ook een vrouwelijke tegenhanger, net als in zijn eerder boeken. Dit keer is dat de directrice van het Office of Security van de CIA, Inoue Sato. Zij wantrouwt Robert Langdon, maar haar rol als big brother is watching you–personage is een onnodige complicatie in heet verhaal. Langdon moet haar en de CIA ontvluchten en wordt op weg geholpen door de Bouwmeester van het Capitoo,l die niet toevallig lid is van de Opperraad van de drieëndertigste graad, het bestuursorgaan van de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus van de Vrijmetselarij in Amerika.
Gebrek aan moraal
Ondanks de actie en de originaliteit geeft Het verloren symbool niet hetzelfde gevoel als De Da Vinci Code en Het Bernini Mysterie, kasklappers waarmee Dan Brown doorbrak als schrijver. Het succes-recept van onthullende symbolen die naar een oplossing toewerken, is in dit boek losgelaten. Dan Brown geeft heel veel informatie over gebouwen, bouwstijlen, codes en symbolen, maar slecht een deel daarvan brengt Robert Langdon naar de oplossing.
Ook missen we de charmante persoonlijke klik tussen Robert Langdon en zijn vrouwelijke tegenspeelster. Dat is spijtig, want je mist de factor zachtheid als contrast met de slechterik. In De Da Vinci Code was dat een deel van het succes. In Het Bernini Mysterie werd dat al minder, en in Het verloren symbool etaleert de tegenspeelster van Robert Langdon een koude, zakelijke rol. Meer chaos, meer door elkaar lopende verhaallijnen met daarbinnen alleen nog functionele contactpatronen.
Dan Brown heeft Het verloren symbool buitensporig gevuld met informatie. De filmmakers zijn in de val getrapt door nagenoeg alles uit het boek mee te willen nemen, waardoor de tv-serie onnodig langdradig is geworden. Wat is gebleven is de diepgaande kennis waarmee Dan Brown zijn deskundigheid als kunsthistoricus gestand doet.
–
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
