De originele muzikale omkadering zorgt voor een unieke leeservaring en tilt het verhaal naar een hoger niveau
[Recensie] De Van Dale omschrijft ‘hetze’ als een campagne om haat op te wekken. Er bestaat geen betere titel om dit heftige verhaal te omschrijven.
Anton Kwint is een idealistische journalist die zich publiekelijk kant tegen een oligarch. Volodja Slavin is een machtig man die het niet langer pikt dat zijn reputatie onderuit gehaald wordt door de media. Zijn imagoverlies maakt hem zo kwaad en gefrustreerd dat hij zijn handlangers de opdracht geeft om af te rekenen met Kwint. De journalist laat zich echter niet zomaar afschrikken. Integendeel, de dreigementen motiveren hem net om door te zetten. Beide mannen gaan telkens een stapje verder. De hetze is begonnen! Zal de aanhouder winnen? Brengen ze elkaar ten val? Of komen ze uiteindelijk tot een compromis?
Unieke stijl
Sasja Filipenko brengt het verhaal in een unieke stijl. Hetze is namelijk in muzikale vorm geschreven en wordt opgevoerd als een sonate. De auteur verwijst hiermee naar het belang van stiltes en rust in de muziek. De link naar de verzwijgingen in het verhaal is knap gevonden. Deze muziekvorm kent bovendien typische regels qua opbouw. De vaste structuur versterkt de spanning tot aan de finale. De korte scènes, telkens gevolgd door ‘rust’, verhogen het tempo en accentueren de onrust en dreiging.
Het duurde even om meegevoerd te worden in de flow van het verhaal. Vooral in het begin vergde het lezen concentratie. Er zijn veel personages en hun rol was soms niet direct duidelijk. Initieel is het soms lastig om door te hebben wie er aan het woord is of over wie er iets verteld wordt. De ene keer noemt de auteur het personage bij de voornaam, dan weer bij de familienaam en naar Volodja Slavin wordt soms verwezen als ‘oom’. Eens de verwarring uitgeklaard was, zijn de snel wisselende perspectieven duidelijk. Vanaf dat punt is het boek amper nog weg te leggen.
Waanzin
De passages over de wrede praktijken zijn bijzonder indringend. Iemand het leven zuur maken is een understatement. De mannen van Slavin drijven Anton tot complete waanzin. Zeker naar het einde toe zijn hun acties te onmenselijk. Omdat Anton niet plooit proberen ze hem bijvoorbeeld te raken via zijn vrouw en kind. Dergelijke acties waarbij ‘de vrouw van’ gestraft, vernederd of verkracht wordt, maakten mij kwaad. De genadeloosheid waarmee Kalo en Lev handelen in opdracht van Volodja doet mij twijfelen of ze wel een geweten hebben.
Pijnlijk realistisch
In het algemeen staan er veel vrouwonvriendelijke uitspraken en handelingen beschreven. De ondergeschikte rol van de vrouw wordt pijnlijk realistisch gebracht. Op een gegeven moment omschrijft Lev zijn ideale vrouw als mooi, klassevol maar vooral dom zodat hij ze nog naar zijn eigen hand kan opvoeden. Daar wordt ik ongemakkelijk van.
De auteur, Sasja Filipenko, komt uit Wit-Rusland en werkte daar als journalist en presentator van een satirisch programma. Hij is zijn land ontvlucht vanwege de politieke spanningen en dreiging. Naar eigen zeggen schetst hij in zijn roman een realistisch beeld van de huidige situatie daar. Hij spreekt uit ervaring.
Hetze is een actuele, zenuwslopende roman waarin een journalist meedogenloos onder druk gezet wordt omdat hij in zijn artikels de regering bekritiseert. De compositie is grandioos. De originele muzikale omkadering zorgt voor een unieke leeservaring en tilt het verhaal naar een hoger niveau.
—
Eerder verschenen op Boekensite Gent
