"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie: Holly

Zaterdag, 7 oktober, 2023

Geschreven door: Stephen King
Artikel door: Nico Voskamp

De lange weg naar een chocoladetaart

Onverwacht is het niet, die 521 bladzijden. Wel nog iets meer dan we dachten, maar niet zeuren, want we hebben weer een nieuwe King in handen. Deuren dicht, ramen verduisterd, mobieltjes op stil en de goeie ouwe leunstoel onder de staande lamp. Lezen maar.

Het verhaal speelt zich af in het Covid-tijdperk. Dat begrensde, dreigende bestaan wordt door de ervaren verteller handig gebruikt voor het creëren van een begrensde, dreigende omgeving.

Ook bekend: de oude bard rolt de geschiedenis in babystapjes, langzaaaaam, uit. Dat maakt lezers ongeduldig, misschien zo ongeduldig dat ze stukjes overslaan. Of erger: het boek gedesillusioneerd dichtklappen. Daarom gebruikt de slimme vos een truc. Al in het begin van het verhaal geeft hij een gedetailleerd beeld van een figuurlijke chocoladetaart, een hele lekkere chocoladetaart.

Wanneer komt de clou?
Vervolgens gaat hij in enorm slingerende omwegen uitleggen hoe de cacaobonen worden geplukt, gedroogd, geprepareerd, verscheept, gebrand, gemalen, bij de chocolatier in zijn couverture belanden en worden gebruikt als hoofdbestanddeel van een chocoladetaart, die bij de chocospeciaalzaak in de vitrine staat. Te koop. Om op te eten. Dan zijn we op viervijfde van het boek en kauwen ongeduldig nog maar een plak zeventig procent pure chocolade weg om wakker te blijven, want wanneer? WANNEER komt de clou??

Foodlog

Op dat punt dus, op viervijfde van deze enorme stapel papier, dit betonblok van een boek, precies daar komt de ontknoping. Dat is spannend, inderdaad, en de lezer is er inmiddels zo aan toe dat hij niet meer kan stoppen met lezen. De finish komt eraan, de eindstreep, de catharsis, de climax – geef het een naam. Maar sta er niet te lang bij stil want we willen WETEN HOE HET AFLOOPT!!

Een marteling in een marteling
Het valt u wellicht op, beste lezer, dat de opbouw van deze recensie enige gelijkenis vertoont met de spanningsboog die King hanteert. Het hoogtepunt zo lang uitstellen werkt een versterking van de spanning in de hand, maar kan ook enig ongeduld oproepen. Het is de kunst om die zaken in evenwicht te houden. King slaagt daar in dit boek redelijk in, al teistert de periode tussen aanzet en climax hier maximaal het geduld.

Ook mooi, als hij dat zo bedoelde, is dat King de langzaam oplopende gestoordheid van de hoofdpersonen ook in zijn intermezzo zo langdradig mogelijk voortzet. Ik schat dat één kwart van het verhaal de inleiding is. Daarna komt twee kwart rustig vaarwater, niks aan de hand, het verhaal kabbelt door zonder ups of downs. Pas in het vierde kwart voert King de snelheid op, en komen we tot de harde kern. Een marteling in een marteling, zogezegd.

De niet zo onschuldige ouwetjes
Maar wat ís het verhaal? Geef ons wat informatie, langdradige recensent die je bent. Ha, die vraag had ik verwacht, na dezelfde procedure van een voorproefje geven, om de hete brij zigzaggen, en nu terzake komen te hebben toegepast. Sorry Kingfans en sorry toetsenbord.

De chocoladetaart plot: twee professoren zijn de kwade geniussen. Pensionado’s allebei, wonen ze in een prachtig groot huis met een kelder. Die laatste drie woorden zijn belangrijk. De twee professoren uit de hel hebben hun persoonlijke, bizarre hobby. Zoals altijd wordt die hobby door King op z’n best neergezet. Huiveringwekkend goed krijg je te zien hoe het is als je in de klauwen verzeild raakt van de niet zo onschuldige ouwetjes. Puur kwaad, zoals het hoort.

De tegenhanger daarvan, Holly Gibney, is de good girl die op zoek gaat naar de kwaadaardige geheimen van de oude professoren. We kennen haar nog uit Mr. Mercedes en De buitenstaander – ze is nu privédetective. Het kost haar veel bladzijden en moeite om op het goede spoor te komen. Maar dan komt ze dichtbij – te dichtbij. In dat zinderende eindspel toont King zich nog altijd de meester van de suspense.

Zeurderige opmerkingen
Een paar algemene observaties nog: King is nu 76 jaar oud, dat begint door te schemeren in zijn tekst. Er duiken een beetje zeurderige/recalcitrante opmerkingen op, zoals verwijzingen naar vroeger, toen de wereld een stuk minder politiek correct was. En je de dingen nog gewoon bij hun naam kon noemen zonder gecanceld te worden.

In diezelfde sfeer wordt spottend gehint naar ‘woke’ denkbeelden. Sommige karakters maken met kennelijk plezier foute opmerkingen, als op blz 142: “Zwarten en kontneukers”.

Jongeren zijn whizzkids en verslaafd aan hun mobiel: “Fantastisch!” roept Em uit. “Je bent een genie!” Intussen denkt ze: alsof elke tiener dat niet zou kunnen, tussen een paar spelletjes Call of Duty en foto’s van zijn penis naar zijn vriendinnetje whatsappen door.

Vooruit dan maar.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow op Nico’s recensies en op Tiktok