Boeiende inkijk in de Japanse cultuur en maatschappij
[Recensie] Wat weten wij eigenlijk van Japan? De clichébeelden zijn in onze media alom aanwezig. Van bleke thee schenkende geisha’s tot gehoorzame kantoorslaven die knikkebollend onderuitgezakt zitten in de nachtelijke tram. Echter, schetst dit wel een goed beeld van Japan? Van Haute, die van 1986 tot 1992 in Japan heeft gewoond, wil niet toegeven aan deze vastgeroeste beeldvorming. Japan is namelijk zo veel meer.
Het boek Japan: Schetsen uit het leven heeft veel gemeen met het eerder verschenen Geketende Democratie: Japan Achter de Schermen (2008) van Hans van de Lugt. Van de Lugt was 10 jaar correspondent voor het NRC Handelsblad in Japan en keek met een kritische, en bij vlagen verontruste, blik naar de Japanse maatschappij. Een decennium later brengt Van Haute veel nuances aan bij dit kritische en exotische beeld dat velen van Japan hebben. Van Haute is zeker niet de enige auteur die tracht het clichébeeld van Japan te nuanceren. Echter, wat Japan: Schetsen uit het leven zo sterk maakt, is dat het beklijft vanwege de zijn charme en de unieke persoonlijke ervaring van Van Haute met de Japanse cultuur en maatschappij.
Intrigerende ontmoetingen en geestige situaties sieren het boek en zijn een goed lokmiddel van de auteur om de lezer verder het boek in te trekken. Van excentrieke industriebonzen tot kleurrijke schrijvers die de draak steken met de Japanse keizer en het extreem nationalisme, Van Haute laat zien hoe kleurrijk de Japanse samenleving is. De lezer krijgt tevens een persoonlijk kijkje in keuken van de Japanse filmindustrie en hoe een vertaalklus in de soep loopt. Tevens heeft de veelvuldige afwisseling van onderwerpen in het boek een goede invloed op de leesbaarheid.
Desalniettemin laat de schrijver hier en daar steken vallen. Hoewel de lezer vooraf door de auteur gewaarschuwd is dat een goede structuur en samenhang niet altijd aanwezig zullen zijn, is dit wel een punt van kritiek. Sommige (deel)hoofstukken zijn maar enkele bladzijdes en voelen als een gehaast tussendoortje. Daarnaast zijn er ook onderwerpen, zoals de diverse filmopnames en opsommingen van historische wapenfeiten in de sumowereld, waar de auteur enorm over uitweidt. Voor de kenner en liefhebber zijn het leuke wetenswaardigheden, maar de aandacht van de gemiddelde lezer verliest Van Haute hiermee.
Japan: Schetsen uit het leven is grotendeels een amusant boek waarin de lezer wordt meegenomen in de persoonlijke ervaringen van Van Haute met de Japanse cultuur. Door het persoonlijke perspectief kan de lezer zich gemakkelijk verplaatsen in de zeer geestige en soms bijzonder gênante momenten waar de auteur in verzeild raakt. Deze momenten zijn veelal in een sociaal-historische context uiteengezet, die tekenend zijn voor die periode in de Japanse geschiedenis. Ondanks de rommelige structuur en de bij vlagen haperende leesbaarheid kan ik dit boek aanraden. Zeker voor een ieder die ooit Japan heeft bezocht of met de Japanse cultuur in aanraking is gekomen, is dit prima leesvoer.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
