Krop

Want wat is hier nu eigenlijk het plan? 

[Recensie] “uw leestijd vandaag/ is mijn volledige menselijkheid”, schrijft Anne Provoost in Accolade. De bundel Krop is, na vele romans, essays, korte verhalen en los gepubliceerde gedichten haar eerste dichtbundel, en staat bol van verschillende thema’s die elkaar in rap tempo opvolgen. Het moederschap en de invloed daarvan op het schrijverschap is een terugkerend onderwerp, net als de geliefde, die steeds weer een punt van houvast blijkt. 

Het titelgedicht Krop schetst op ironische wijze de invloed van social media op de wens een groots en meeslepend leven te lijden, of op zijn minst herinnerd te worden als iemand met nog veel potentieel als het allemaal vroegtijdig fout gaat: “het onafgewerkte plan”. 

“We hebben de jaren al, 
dus het beste wat 
ons nu kan overkomen 
is vroegtijdig dood te worden verklaard 
in een krant of op een Facebook-status”

Verwondering
Op speelse, meanderende wijze reist Provoost door de taal. De dichter verwondert zich, herinnert zich, moedigt de woorden aan om getuige te zijn van haar leven, maar vraagt de taal ook om haar leven verder te brengen. 

In sommige gedichten, zoals Mentaal plan en Last post, trekt elke regel je naar de volgende: je kunt ademloos blijven lezen, om vervolgens in een staat van lichte verwarring vol goede moed opnieuw te beginnen. Sommige regels, hoe bedrieglijk simpel ook, zingen nog lang na, zoals in het zojuist genoemde ‘Last post’: “Want wat is hier nu eigenlijk het plan?” Later in dit gedicht vervolgt ze: 

“Zo zal ik het zeggen later: 
ik heb geleefd in een tijd 
waarin het schandelijk was 
dat je op werk twee dagen na elkaar 
dezelfde kleren aanhad 
Ik heb geleefd in een tijd 
waarin men geloofde 
dat gelukkig zijn belangrijk was 

We vertrokken met goede voornemens altijd 
We wisten het allemaal, maar faalden”

Klimaatvriendelijke wereld
Provoost is lid van de Klimaatdichters, een groepering van Vlaamse en Nederlandse dichters die zich door middel van poëzie inspant voor een klimaatvriendelijke wereld. De urgentie van een wereld in crisis is op veel plekken terug te lezen in de bundel, maar niet alleen op het vlak van klimaat. Provoost toont zich vaak kritisch: op de maatschappij, op sociale media, maar ook op het zelf. Ze raakt een gevoelige snaar – of beter gezegd, een heleboel gevoelige snaren. Door de veelheid aan thema’s in combinatie met de afwezigheid van een indeling in verschillende afdelingen (de gedichten volgen elkaar onafgebroken op), kan de lezer soms wat verdwalen. Waarom moesten precies deze gedichten bij elkaar in deze volgorde in één bundel staan? Het antwoord hierop komt niet vanzelf, met als gevolg dat de bundel hier en daar lang en onoverzichtelijk aanvoelt. Je kunt je natuurlijk gewoon bij de hand laten nemen en dit verdwalen maar laten plaatsvinden. Een andere optie is de bundel langzaam te consumeren, één gedicht per keer de wereld te betreden die Provoost schetst, analyseert, bevraagt en bekritiseert – maar soms wordt je aandacht pas echt getrokken wanneer er een typische Provoost-observatie voorbijkomt die juist voortbouwt op een sentiment uit een voorgaand gedicht. 

Provoost bekijkt overigens niet alleen de wereld om haar heen, maar onderzoekt ook de noodzakelijkheid van haar eigen nieuwe rol als dichter (misschien zelfs specifiek als Klimaatdichter). In ‘Hulpwerkwoorden’ schrijft ze: 

“Dat we zouden eindigen als dichters 
met rozijnachtige gezichten 
die hun opvattingen altijd van twee kanten bekijken 
en hun slaap onderverdelen in secties 
omdat ze denken in dromen 
en geen hulpwerkwoorden willen gebruiken 
hadden we op een of andere wijze 
moeten kunnen willen vermijden”

Er is een schat aan onderwerpen, mooie regels en bijzondere manieren van kijken te vinden in Krop, een bundel die de tijd vraagt, maar de lezer tegelijkertijd soms van de ene regel naar de volgende sleurt. Het is de moeite om erin te duiken. Hopelijk lezen we in de toekomst nog veel van Anne Provoost, dichter. 

—

Eerder verschenen op Poëzieclub