De onsterfelijke droom
Deze zomer was het 60 jaar geleden dat Martin Luther King zijn beroemde speach hield met de legendarische woorden ‘I have a dream’. Minder bekend is dat deze woorden geënt zijn op soortgelijke woorden van een Amerikaanse politicus uit 1952.
In dit boek worden zes ‘lessen’ getrokken uit het leven en denken van King waarvan gelijkheid van mensen en geweldloos verzet belangrijke waarden zijn evenals liefde die haat kan overwinnen.
De slavernij werd weliswaar in 1865 afgeschaft in Amerika maar dat wil bepaald niet zeggen dat zwarte mensen daarin in alle opzichten gelijke rechten hadden en zich gelijkwaardig voelden aan blanken. De maatschappelijke en politieke werkelijkheid is tot ver in de 20e eeuw uitermate weerbarstig.
King verwoordt dat scherp: ‘Een Neger zijn in Amerika betekent luisteren naar kleinburgerlijke politici, die zich luidkeels uitspreken tegen vrije vestiging, en er in één ademteug aan toevoegen dat ze geen racisten zijn. Het betekent overdag gekweld worden en ’s nachts achtervolgd worden door het knagende gevoel een nul te zijn, en voortdurend moeten vechten om gespaard te blijven voor het gif van de verbittering. Het betekent de pijn en de smart van het verkeren in zoveel omstandigheden waarin de hoop in de kiem wordt gesmoord’ (p. 22).
Lijnen naar actualiteit
In dit boek worden genoemde zes ‘lessen’ besproken en ook in relatie tot ontwikkelingen daarna geplaatst. Dat geeft het boek enerzijds een actuele lading omdat Nederlandse acties als Zwarte Piet en boerenprotesten ter sprake komen maar ook de betekenis van het presidentschap van Obama.
Tegelijk gaat deze actualiteit ten koste van de verdieping omdat er teveel in kort bestek ter sprake komt: was het daarom niet beter geweest om het leven en denken van Martin Luther King wat grondiger te belichten en de verbinding met de actualiteit aan de lezer over te laten? Nu lijkt het alsof Peter Sierksma in dit boek(je) teveel wil bespreken en dat komt de overzichtelijkheid niet ten goede.
Mooi is de gedachte dat wij allemaal een Rosa Parks kunnen zijn, de vrouw die een daad stelde door in de bus niet voor een blanke op te staan en daarmee geschiedenis schreef. Het boek heeft biografische elementen die in de omvangrijke biografie King van Jonathan Eig veel uitvoeriger – en soms wat wel te gedetailleerd – worden beschreven.
De gedachte om de actuele betekenis van King’s denken thematisch te beschrijven is prijzenswaardig maar had bij meer toespitsing aan diepgang kunnen winnen.
Peter Sierksma studeerde Amerikaanse geschiedenis aan de universiteit van Leiden en specialiseerde zich in de Civil Rights Movement onder leiding van Martin Luther King. Hij was redacteur bij Trouw en de IKON en schreef eerder Mijnheer, dat weiger ik.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
