Een brief die je raakt, illustraties die diepte aanbrengen
[Reensie] Lieve vriendin laat zien dat de jeugdliteratuur in Vlaanderen van hoog niveau is. Auteur Paul Verrept (1974) en illustrator Tim Van den Abeele (1987; winnaar van de Bronzen Penseel 2022) tonen dat overtuigend aan. Het verhaal is in briefvorm geschreven en gaat over wat er gebeurt als vriendschap ineens verandert. Als je dat overkomt ben je aan de ene kant verdrietig, boos en misschien ook wel rancuneus, maar aan de andere kant kun je ook met voldoening en dankbaarheid terugkijken op het mooie dat je overkomen is. Die twee aspecten komen in Lieve vriendin aan de orde. Of het alleen om vriendschap gaat of om iets meer laat Verrept open. Dat is mooi, want het brengt een diepere laag aan in het verhaal. Het is een boek voor wat oudere kinderen die kunnen doorgronden wat vriendschap is.
“Lieve vriendin,
Wij zijn al zolang vrienden.
Soms kan ik het niet geloven
dat ik zoveel geluk heb gehad!
Met een vriendin zoals jij…”
Ruimte
De brief wordt geschreven vanuit het perspectief van de jongen. Verrept heeft de emoties rondom de (beëindigde) vriendschap tot de essentie teruggebracht. Het begint met de aanhef van de brief. Daarna volgen de herinneringen aan mooie en opvallende momenten.
“Ineens wil je nooit meer samen.” Er wordt niet bekend wat er gebeurd is. Dan wordt het gemis indringend beschreven. “In de ochtend, in de avond / en ’s middags, ‘s middags mis ik je nog/ het meest… // ’s Nachts gaat het even beter, als ik slaap.”
Dan komt het besef dat de vriendschap echt voorbij lijkt te zijn en wenst de jongen zijn vriendin het allerbeste. Op de achterflap staat dan “Weet je, zelfs als je altijd wegblijft, / zal ik nog blij zijn dat ik je ooit kende.” Dat geeft toch een beetje hoop dat het goedkomt.
Het sobere taalgebruik creëert ruimte, zet aan tot nadenken, filosoferen, biedt mogelijkheden om er bijvoorbeeld in de klas een verdiepend gesprek over te houden met de kinderen. Op de website van de uitgeverij vind je allerlei verwerkingsvormen voor het boek. En voorin het boek is een los vel toegevoegd. Na de aanhef “Mijn lieve”kunnen de kinderen hun brief schrijven, een brief die niet gedeeld hoeft te worden.
Tekst en beeld
De illustraties verbeelden de emoties die in het verhaal aan bod komen en verdiepen de tekst. Van den Abeele gebruikt monotypes: een gladde plaat wordt van (soms verschillende kleuren) inkt voorzien; daarop komt een vel papier en waar hij op tekent. Het vel papier neemt op de plek getekend is de verf op. De rest blijft wit. De resultaten zijn prachtig. Bijvoorbeeld bij de tekst “misschien wil je me helemaal / nooit meer zien” staat. Daar is het gezicht van de jongen van rode en zwarte krassen voorzien. De woede van de jongen wordt in beeld gevangen, terwijl in de tekst vde woede meer ingehouden is. De verslagenheid van de jongen zie je ook op de cover. De grijstinten suggereren verdriet, het zich eenzaam voelen. En subtiel zijn de rode vlekjes die tranen suggereren.
Lieve vriendin is een ontroerend boek prachtig vormgegeven, vol diepgang.
Leesfragment
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
