Hoe gewoontes ons beheersen en hoe we ze kunnen gebruiken
[Signalering] De smartphone zegt ‘ping’. In een bijna automatische reflex reikt de hand naar het apparaat, wordt whats-app aangeklikt en het bericht gelezen. Even keert de rust weer, tot de volgende ‘ping’ zich aandient, en daarmee de onweerstaanbare neiging om snel te kijken wie of wat zich nu weer kenbaar maakt.
We mogen ons er dan wel op beroepen dat we autonoom handelende wezens zijn die met weloverwogen beslissingen richting geven aan ons leven, het verhindert niet dat veel van wat we doen voortkomt uit de macht der gewoonte. Ons handelen verloopt voor een belangrijk deel volgens ingesleten patronen. In hoe we eten, roken, communiceren en de dag organiseren, in hoe we reageren op het gedrag van onze kinderen en op de ‘ping’ van de smartphone, zijn we niet zo vrij als we denken.
De Amerikaanse journalist Charles Duhigg legt in een fascinerend boek de oorzaken en gevolgen van deze macht uit. Aan de hand van aangrijpende levensverhalen, maar ook van marketing- en sportsuccessen laat hij zien hoe gewoontes ontstaan, hoe ze neurologisch verankerd raken en ons handelen ten goede of ten kwade sturen.
Wat de ergerlijke of slechte gewoontes betreft biedt de auteur hoop. Weten hoe gewoontes werken blijkt de eerste stap om ze te kunnen veranderen. Het boek eindigt met een handleiding waarmee de lezer zijn eigen gewoontegedrag kan ontrafelen. Door de signalen – ‘ping’ – op te merken die dit gedrag op gang brengen en door inzicht te krijgen in de beloning – afleiding bijvoorbeeld – die je met dit gedrag probeert te verkrijgen, kun je je eraan ontworstelen. En zie, je zet de smartphone uit en schrijft in één vloeiende beweging een korte boekbespreking.
—
Eerder verschenen in Intermediair
