Petje af voor Nicoletta’s debuutboek!
[Recensie] Augustus 1942 – De twaalfjarige Lorenzo Guerrini is nu al een week bij zijn opa en tante in Siena. Normaal woonachtig in Tripoli maar zijn mama heeft hem uit voorzorg naar Siena gestuurd, wetende dat hij daar veiliger is. Lorenzo’s vader is opgeroepen om samen met Rommel in Noord-Afrika te gaan vechten. De jongen, die heel trots is op zijn vader, vindt het schitterend dat zijn papa wordt opgeroepen ondanks dat hij eigenlijk oorlog onbekwaam is. Zijn mama had hem verteld dat hij in Siena de zomervakantie zou doorbrengen maar Lorenzo, die heel pienter is, beseft algauw dat dit een smoes is. Zijn nonno deelt hem mee dat hij in Siena zal moeten blijven tot de oorlog is afgelopen. Hij moet hier blijven omdat het in Tripoli te gevaarlijk is geworden. Hij gaat op ontdekkingstocht door het huis en ontdekt een klein zolderkamertje. Tot zijn verrassing ontdekt hij nog een tweede sleutel, iets waar Cesarina, de huishoudhulp, niet van op de hoogte is.
Lorenzo gaat naar school met zijn buurjongen Franco. Beiden geloven ze in de oorlog. Hij kijkt hoog op naar De Duce (Mussolini) en denkt zelfs te weten dat zijn mama en Zia Chiara geen idee hebben wat de oorlog inhoudt. Ook op school worden ze geradicaliseerd. Samen met Franco gaat hij elke zaterdag naar de ‘Balilla’ iets waar hij altijd naar uit kijkt! De Guerrini’s zijn goede fascisten en hij zal de Duce trouw blijven tot aan de dood! Zijn tante Chiara maakt zich echt zorgen over zijn gedrag, het is echt griezelig en het bevalt haar niet. Ook nu tellen de rassenwetten in Italië en Chiara wordt zelfs ontslagen omdat ze opkomt voor een Joods meisje. Lorenzo is verbaasd, want Joden helpen is verboden. Ze helpt immers de vijanden van het fascisme! Echter, zij steekt niet onder stoelen of banken dat de Duce alleen maar Hitler’s gat wil likken! Lorenzo mag niet meer naar school, zijn tante zal hem thuis onderwijzen. Chiara heeft nu ook een job in het ziekenhuis waar ze de Joodse arts Matteo ontmoet. Nu ze lange dagen werkt, verveelt Lorenzo zich en verdoet hij zijn tijd door in de stad rond te slenteren. Lorenzo die dol is op treinen, gaat naar het station en daar treft hij een jongen aan die een tekenblok bij zich heeft en prachtige schetsen maakt. Het klikt meteen tussen hen en het is pas als Daniele naar het huis van Lorenzo gaat dat hij beseft dat ze christenen zijn en geen joden. Lorenzo vertelt niemand iets over Daniele want iets weerhoudt hem ervan.
Italië is nu een bezet land, de Duitsers hebben het voor het zeggen en algauw beginnen ze joden te deporteren. Lorenzo kan op wonderbare wijze Daniele redden en hij verstopt zijn vriend in het zolderkamertje. Niemand heeft weet dat de jongen daar is, zelfs zijn eigen familie niet. Maar dan breekt er voor Lorenzo een zware tijd aan; hij is immers verantwoordelijk voor Daniele nu. Hoe gaat hij aan eten komen zonder ontdekt te worden? Hoe gaat hij ervoor waken dat Daniele niet wanhopig wordt op dat zolderkamertje en vooral dat hij het niet gaat opgeven! En dan nog maar te zwijgen van de angst die Lorenzo heeft. De angst dat ze zijn familie gaan straffen als ze ontdekken dat hij een joodse jongen verborgen houdt.
Mijn petje af voor Nicoletta’s debuutboek! Wat een mooi en ontroerend verhaal is dit. Het decor van haar verhaal is Siena, dat zo’n tweehonderd kilometer van Rome ligt. De reden dat ze voor deze stad heeft gekozen is, dat het huis echt bestaat waar de familie Guerrini beschreven in het boek, aan haar familie toebehoorde. Haar vader woonde er als puber in de oorlog. Andere personages zijn geïnspireerd en gebaseerd op historische personen die ze kent. Siena is ook heel bekend omwille van zijn paardenraces (campanone) die in het centrum van de stad doorgaan. Zo zijn er nog zoveel historische feiten en weetjes die ze in haar boek heeft verweeft en die werkelijk heel interessant zijn om te lezen, het is alsof ze je door de stad gidst.
Met Lorenzo heeft de auteur een jongen tot leven gebracht die eerst als een echte fascist wil opgroeien maar die gaande weg toch begint in te zien dat niet alles is zoals het hoort te zijn. Zijn geweten speelt hierin een grote rol en gaandeweg leren we een totaal andere jongen kennen; een plichtsbewust iemand die voor zo’n jonge leeftijd veel verantwoordelijks gezindheid heeft en die worstelt met allerlei gevoelens. Hoe hij zich in duizend bochten moet wringen om Daniele veilig te houden. Iets wat niet simpel is, hij kan zijn geheim met niemand delen en heeft daarbij ook nog af te rekenen met de buren die echte fascisten zijn en weten dat er iets gaande is met de familie Guerrini. Ook wat de andere personages betreft heeft Nicolleta bijzonder haar best gedaan om ook die diepgang te geven. Er is geen enkel karakter in het verhaal dat er maar eventjes tussenin komt sluipen; zo heeft iedereen zijn leven, gevoelens en taken die ze goed naar voren weet te brengen. Zo sluit je sommige personages in je hart en andere veracht je! Ze schetst het politiek landschap en de onrust dat zich in de regio afspeelt en kom je te weten hoe het er in de oorlogsjaren aan toe is gegaan. Er zijn niet veel boeken die zich afspelen in Italië tijdens de oorlogsjaren maar op deze manier krijg je er een andere kijk op. Ook in dit land werden er joden gedeporteerd, iets wat niet zo bekend is. Niet alleen op politiek vlak maar ook op menselijk vlak weet ze de lezer met momenten de adem te benemen. Hoe hardvochtig en barbaars mensen worden in tijd van oorlog. Niemand weet dat jij hier bent is een bijzonder verhaal over een moedige jongen die een heldendaad verricht. Niet alleen neemt hij een groot risico maar zie je hem ontwikkelen tijdens de oorlogsjaren. Als puber begeeft hij zich in heel gevaarlijke toestanden waar hij met vallen en opstaan wijzer uit wordt. Met momenten loopt de spanning hoog op in het verhaal en blijf je hopen op een goede afloop.
Ook hier weer kun je je de vraag stellen waarom zoveel mensen werden afgeslacht in deze oorlog; al de waarden en normen die voor niets zijn geweest… Het blijft waanzin hoeveel je er ook over leest. Gelukkig heeft de auteur ons Lorenzo gegeven, een jongen die, ondanks zijn jonge leeftijd, meer dan een lichtpuntje is geweest voor Daniele. Het verhaal heeft me diep geraakt en het is heel opmerkelijk te noemen! Dit is een echte aanrader voor mensen die zich verdiepen in de oorlog. De vele elementen die in dit verhaal zitten, maken dat dit relaas meer dan de moeite waard is om te lezen! 5 heldhaftige sterren voor deze prachtige roman.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
