Een andere kijk op natuur en klimaat
Berichten over actuele ontwikkelingen in de natuur en de stijging van de temperatuur stemmen niet vrolijk om het maar voorzichtig te zeggen. Het boek Niet het einde van de wereld van Hannah Ritchie vormt daarop een vrij eenzame uitzondering. Zij herkent dit gevoel vanuit haar studietijd: ‘De schaamte over onze ecologische zonden nam met elk college toe’(p. 10).
Hannah Ritchie is senior onderzoeker bij Global Development aan de universiteit van Oxford en hoofdonderzoeker bij het platform Our World in Data.
Ozonlaag
In acht hoofdstukken komen acht aspecten van natuur en klimaat met veel feiten ter sprake: Duurzaamheid, Luchtverontreiniging, Klimaatverandering, Ontbossing, Voedsel, Biodiversiteitsverlies, Plastic in de oceanen, Overbevissing.
Ieder hoofdstuk begint met de huidige stand van zaken maar steeds wijst Hannah Ritchie op positieve ontwikkelingen ten opzichte van het verleden zoals de ozonlaag die is verbeterd, de verontreiniging van de lucht die in steden is afgenomen en in het verleden veel ernstiger was en de uitstoot van auto’s die lager is geworden.
Ook zijn de sociale omstandigheden van de mensheid in het algemeen sterk verbeterd. Zo is de levensverwachting toegenomen en de honger beduidend minder geworden.
Hoopgevend
Ieder hoofdstuk begint met een kort overzicht van de actualiteit en schetst de stand van zaken. Onder het kopje Hoe we zijn gekomen waar we nu zijn’ worden historische ontwikkelingen die tot de huidige situatie hebben geleid, geschetst. Dan volgt het kopje Waar we nu staan en hier worden veel feiten in een ander, positiever licht gezet. Tenslotte worden in ieder hoofdstuk concrete maatregelen en actiepunten genoemd.
Dit boek is geen veredelde vorm van klimaatontkenning zoals die in extreem-rechtse kringen plaatsvindt. De feiten worden wel degelijk onder ogen gezien maar ze worden ook met feiten – flink – genuanceerd. Dat neemt niet weg dat de huidige situatie uitermate zorgelijk is en dat actie gewenst, zelfs geboden is. Daar geeft het boek dan ook talloze voorbeelden van.
De auteur maakt duidelijk dat het milieuprobleem een veel langere geschiedenis heeft dan wij denken en in feite al aanwezig is zolang de mensheid bestaat.
Het boek eindigt hoopvol: “Ik geloof dat wij de generatie kunnen zijn die voorziet in ieders behoeften en tegelijk het milieu achterlaat in een betere toestand dan waarin ze het aantrof” (p. 314). Ik zou wensen dat dit waar is!
Het is mooi dat feiten genuanceerder liggen dan wij denken en dit boek wijst daar op. Dat neemt echter de bittere ernst van de huidige situatie niet weg voor mijn gevoel. Ik hoor echt teveel berichten over smeltende ijskappen, terugtrekkende gletsjers en andere ontwikkelingen die mij zorg baren en verdriet doen.
Ik ben wel benieuwd naar de mening van collega’s van Hannah Ritchie over dit boek. Hoe kijken zij tegen de hier gepresenteerde feiten en ontwikkelingen aan?
Hannah Ritchie publiceert voor onder andere de BBC, in The New York Times, The Economist en The Financial Times.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
