Rijk geschakeerd beeld van Nederland
[Recensie] In dit Engelstalige boek NL 365 a year in the Netherlands staat de fotografie centraal waarbij korte teksten toelichting geven op de paginagrote foto’s die menigmaal vanuit een bijzondere invalshoek zijn genomen. Er zijn in de loop der jaren natuurlijk wel meer fotoboeken over Nederland verschenen en je vraagt je daarom eerst af: wat voegt dit boek toe?
Seizoenen
De opzet van dit boek is chronologisch en daarmee origineel: van 1 januari tot 31 december zijn er foto’s bij de data gezocht. Dat betekent dat de eerste foto aansluit bij Nieuwjaar en dat kan niet anders dan de traditionele Nieuwjaarsduik zijn. Verder zijn er in januari foto’s van de winter waarbij de foto van de dijk tussen Enkhuizen en Lelystad opvalt met het opgestuwde ijs tegen de dijk dat scherp afsteekt bij het blauwe water.
De typisch Hollandse sfeer wordt in de foto’s goed gevangen in winterse taferelen en de manier waarop mensen daarvan genieten. De foto van de ijszeiler is bijna abstract van karakter omdat de ijszeiler scherp in beeld is en het ijs uit blauwgekleurde strepen bestaat. Er zijn mooie winterse landschappen bij Naarden en van een molen bij Schoonhoven.
Op Tweede Pinksterdag wordt altijd de Elfstedentocht per fiets gereden en het Skûtsjesilen is ook vertegenwoordigd.
De sfeer van de herfst komt intens naar voren in de foto bij Epen in Zuid-Limburg waar de kleurenpracht van bomen in herfsttooi rijkelijk aanwezig is.
Bij november hoort de binnenkomst van Sinterklaas. Oudjaar wordt verbeeld in het vuurwerk bij de Erasmusbrug in Rotterdam.
Steden
Er is ruime aandacht voor steden als onder andere Rotterdam en Amsterdam, met het Rijksmuseum. Schitterend is de foto van grachtenpanden aan de Brouwersgracht in Amsterdam. De foto is vanuit een mooi perspectief genomen en de weerspiegeling in het water is zeer fraai. Ook de weerspiegeling van grachtenpanden aan de Singelgracht in Amsterdam is prachtig. Van Doesburg aan de IJssel is een mooie luchtopname.
Tweede Wereldoorlog
Mooi op een ándere manier is de foto bij 4 mei: de grote klok op de Waalsdorpervlakte wordt door enkele mannen geluid.
Zeer indrukwekkend is de luchtopname van het militaire kerkhof Margraten waar Amerikaanse soldaten zijn begraven die in de Tweede Wereldoorlog zijn gesneuveld. Nog duidelijker dan op de grond wordt het grote aantal graven duidelijk. De foto straalt een serene sfeer uit.
De enige afbeelding waar ik persoonlijk m’n bedenkingen bij heb is die van Anne Frank die zeer groot op een voormalig warenhuis in het NDSM gebied is afgebeeld. De afbeelding is geschilderd door de Braziliaanse kunstenaar Eduardo Kobra.
Water
Indrukwekkend is de foto van de storm bij de vuurtoren van IJmuiden waar het water torenhoog opspat.
Onze relatie tot het water wordt verbeeld in diverse waterbouwkundige werken, waarbij de opnamen vanuit de lucht het belang duidelijk illustreren. Er zijn foto’s van bruggen, sluizen en aquaducten. Bijzonder zijn de foto’s van de Krammersluizen, een deel van de Philipsdam bij Bruinisse in Zeeland en de Maeslantkering, beide onderdeel van de Deltawerken.
Opvallend zijn de foto’s van het Noordzeekanaal bij IJmuiden, genomen vanaf de Noordzee, en de noordelijke ingang van de Zeeburgtunnel in Amsterdam, genomen vanuit de lucht waardoor zijn ligging in het water goed zichtbaar is.
De haven van West-Terschelling is vanuit een prachtig perspectief genomen waarbij het eiland en de Waddenzee mooi in beeld zijn gebracht. Ook de foto van eb bij Rottumeroog is fraai en deze straalt rust en ruimte uit.
Mooi is de foto van een zeilboot bij eb op de Waddenzee. Er zijn meer foto’s met uiteenlopende vormen van recreatie. Ook het Skûtsjesilen is afgebeeld.
Natuur en – multi – cultuur
Er zijn tal van foto’s met een uitgesproken landelijke sfeer in de verschillende jaargetijden want door de chronologische opzet bewegen de foto’s mee met de seizoenen. Zo mogen in het voorjaar de tulpenvelden niet ontbreken.
Er zijn meerdere mooie close-ups van dieren. Opvallend is de zwerm spreeuwen boven het Lauwersmeer; de vogels steken prachtig af tegen de roodgekleurde lucht en weerspiegelen in het water.
Ook is er een prachtige luchtopname van het Dwingelderveld, één van onze nationale parken.
De molens bij de Zaanse Schans en Kinderdijk zijn aanwezig als misschien wel hét symbool van Holland, althans in de beleving van vele buitenlanders. De molens bij Kinderdijk zijn overbekend maar krijgen een extra dimensie omdat de foto is genomen met weerlicht tegen een donkerblauwe hemel.
Kastelen, waaronder een fraaie luchtopname van het Muiderslot, en vestingsteden als Bourtange en Heusden laten op een andere manier iets karakteristieks van Nederland zien.
Tegelijk wordt in dit boek de breedte van ons land goed in beeld gebracht, dus er zijn ook foto’s van havens, industrie, moderne woningbouw, techniek en de agrarische sector.
Het multiculturele karakter van onze samenleving komt tot uitdrukking in de foto’s van een hindoe tempel in Den Helder en een moskee in Rotterdam.
Ook de Pride Canal Parade in Amsterdam krijgt aandacht, de jaarlijkse tocht van boten waarin het gaat om mensenrechten en de lgbti gemeenschap.
Nooit volledig
Het is natuurlijk niet mogelijk om álles in één boek samen te brengen. Er zijn steden en natuurgebieden waarvan je denkt: die hadden er wat mij betreft ook in mogen staan. Wat echt mist is religie/kerkgebouwen en al is Nederland in steeds mindere mate een christelijk land te noemen, toch had hier wel aandacht aan mogen worden besteed.
Frans Lemmens en Marjolijn van Steeden gaan samen door het leven en zijn in hun werk als fotograaf op vele plaatsen in de wereld geweest, waaronder Ivoorkust en Bolivia. Nu richten zij zich op ons eigen land en dit boek NL 365 a year in the Netherlands is daar het resultaat van. Zelf noemen ze het beok ‘esthetische documentaire fotografie’.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
