Portret van Nederlanders
“Dé Nederlander bestaat niet,” zei toen nog prinses Maxima ooit toen ze al een poosje in Nederland was. Vanuit die relativering zou je dit boek Nou en kunnen lezen dat onderhoudend is geschreven en daardoor gemakkelijk leest.
Het is een herkenbaar portret van ons, Nederlanders, al zal dat niet voor iedereen op elke bladzijde gelden natuurlijk want het zijn observaties die soms ook grenzen aan persoonlijke meningen die wellicht niet iedereen herkent of onderschrijft.
Maar in verreweg de meeste gevallen zit er een – grote – kern van waarheid in wat er over ons wordt gezegd, geschreven en gedacht. Vele mensen worden in dit boek geïnterviewd en zij geven op prettig leesbare wijze hun indrukken van Nederlanders weer.
Actuele kwesties
Er komen ook actuele kwesties ter sprake zoals de val van Srebrenica en de rol van Dutchbat hierin. Het beeld van Dutchbat is niet zo positief en dat is vanuit het drama van de vele duizenden omgebrachte mannen en jongens natuurlijk begrijpelijk maar de vraag blijft wel of Dutchbat met het beperkte mandaat en de beperkte middelen tot méér in staat was geweest.
Jan Mulder zegt over het toeslagenschandaal: “Ik schaam me kapot voor dit land” (p. 35).
Ook onze rol in voormalig Nederlands Indië komt ter sprake, onze omgang met koloniën en ons slavernij verleden maar ook de excuses van koning Willem Alexander die daarmee het eerste staatshoofd ter wereld is die hiervoor excuses maakte.
Het boek is ook actueel over recente politieke ontwikkelingen en de huidige politieke situatie in ons land. Je leest over de multiculturele Randstad maar ook over provincies met hun eigen volksaard: “Je hebt Amsterdam en dan de rest van Nederland”.
Indrukken
Nederlanders zijn open en direct, zo komt menigmaal naar voren. Dat heeft voordelen – je weet wat je aan ze hebt, ze draaien er niet omheen – maar het kan ook ánders overkomen: met de deur in huis vallen, op het lompe af.
Er zijn ook leuke weetjes zoals het feit dat de grootste fietsenstalling ter wereld – er is ruimte voor 12.500 fietsen – in Utrecht staat. De fiets maakt een kwart van alle vervoersbewegingen in ons land uit.
Onze strijd tegen het water is bepalend voor onze geschiedenis en ons huidige bestaan want 19% van Nederland bestaat uit water en 26% ligt onder het NAP.
Opvallend is de aandacht voor religie, al is Nederland de laatste tientallen jaren in sterke mate geseculariseerd. Zelfs kerkgeschiedenis komt naar voren: Luther en Calvijn die in ons land veel invloed hebben gehad en de nog steeds aanwezige biblebelt. De titel van het hoofdstuk “Eerst de koopman, dan de dominee” zegt genoeg.
In oktober en november van 2023 verschenen er vier drukken van dit boek Nou en, een teken dat de inhoud wel aanspreekt.
Patrick van Gompel is journalist voor weekbladen en kranten, radio en tv, in België en Nederland. Hij was oorlogsverslaggever in Afrika, het Midden-Oosten en in Oekraïne.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
