Diverse onderzoeken over kinderen fijn uitgelegd
[Recensie] Ouders opgelet! Baanbrekende inzichten over opvoeden; het klinkt nogal (Amerikaans) sensationeel. De oorspronkelijke titel, NurtureShock: New Thinking About Children, is ook sensationeel, maar dekt wat mij betreft de lading wel beter. Het is namelijk niet zozeer een boek dat ouders wil waarschuwen, maar meer een boek waarin – dikwijls verrassende – uitkomsten van verschillende onderzoeken worden beschreven. Dat klinkt nogal vaag, maar dat is het geenszins. In tien hoofdstukken beschrijven auteurs Po Bronson en Ashley Merryman ‘baanbrekende inzichten’ op het gebied van opvoeden. Toen het boek uitkwam, in 2012, waren die inzichten vast baanbrekender dan nu, maar dat geeft niet. Open deuren zijn het in elk geval niet.
Breed scala aan onderwerpen
De hoofdstukken variëren van het effect van het geven van complimenten aan kinderen tot het praten over rassen met je kind. Van de reden waarom kinderen liegen tot de vraag of je kinderen zelfbeheersing kunt aanleren of dat dat met de jaren vanzelf komt. Natuurlijk is niet ieder hoofdstuk voor iedere lezer even interessant (mijn persoonlijke favoriet was bijvoorbeeld ‘Waarom Hannah wel praat en Alyssa niet’, over de juiste manier om de taalvaardigheid van een kind te stimuleren), maar met zo’n breed scala aan onderwerpen is er voor elk wat wils.
Over al deze onderwerpen hebben de auteurs iets te zeggen. Of, beter gezegd: informatie te geven. Ze etaleren niet hun eigen mening, maar presenteren onderzoeksresultaten zodanig dat elke leek ze snapt. Dat is fijn. Te meer omdat hun research klaarblijkelijk grondig geweest is (dat bewijzen de meer dan 50 pagina’s tellende noten op het eind wel).
Baanbrekend?
Staat er iets superbelangrijks in dit boek, iets dat je als ouder écht niet kunt missen? Waarschijnlijk niet. Maar ik vond er wel van alles in dat ik nog niet wist, en dat in die zin voor mij ‘baanbrekend’ was (al vind ik dat nog steeds een iets te groot woord). Bijvoorbeeld:
- Complimenten en positieve feedback zijn nuttig om te geven, maar alleen als ze 1) specifiek en 2) oprecht zijn
- Je kind vaak in contact laten komen met mensen van een ander ras en een andere cultuur is niet genoeg om racisme tegen te gaan (sterker nog: het versterkt het zelfs, als je er niet op de juiste manier mee omgaat)
- De meeste ruzies tussen broers en zussen gaan niet over de aandacht van papa en mama, maar over speelgoed dat wordt afgepakt
- Als je wilt dat kinderen niet meer liegen of hun leugen opbiechten, is het niet voldoende om te zeggen dat je niet boos zult worden
- In kindertelevisie – ook in de zogenaamd educatieve series – zit veel relationele en verbale agressie
- Het kan best goed voor kinderen zijn om blootgesteld te worden aan conflicten tussen hun ouders, mits de ruzie niet escaleert en mits hij ook wordt bijgelegd
- Een kind leren praten door voorwerpen te benoemen kan helpen, maar ook averechts werken (afhankelijk van de manier waarop je het doet)
Sommige van bovenstaande punten vermoedde ik al, of ik wist er een beetje vanaf. Na het lezen van dit boek is mijn beeld completer en genuanceerder, precies zoals de auteurs beoogden.
Opvolger
Heb ik dan geen enkel punt van kritiek? Jawel. Twee kleine. De eerste is dat er weinig humor in zit, waardoor het boek – als je het in 1 keer achter elkaar uit leest, zoals ik heb gedaan – bij vlagen taaie kost dreigt te worden. En de tweede is dat de auteurs zich er wat mij betreft te weinig van bewust zijn dat ook zij en de onderzoeken waar zij uit putten in een bepaalde traditie zitten. Wat in 2012 baanbrekend was, is over tien jaar misschien weer achterhaald. En dan komt er hopelijk een opvolger, die ik dan ook graag zal lezen.
—
Eerder verschenen op www.mothersandsons.nl
