Biografie van Beatlesgitarist blijft op de vlakte
Na biografieën over John Lennon en Paul McCartney waagt Philip Norman zich ook aan het leven van George Harrison: Beatle, aanhanger van Oosterse filosofie, maar ook filmproducer en fan van autoraces. Norman probeert Harrisons tegenstrijdige natuur te doorgronden, maar ook na deze vuistdikke biografie blijft de ‘stille’ Beatle grotendeels ongrijpbaar.
Hoe schrijf je de biografie van iemand die overleden is en wiens naasten je gebruuskeerd hebt en die dus niet willen meewerken? Het lijkt onbegonnen werk (en dat is het ook), maar dat is wat Philip Norman deed bij het schrijven van de biografie die in het Nederlands gewoon George Harrison heet, maar eerder in het Engels verscheen met als ondertitel The Reluctant Beatle, de onwillige Beatle. Norman is niet aan zijn proefstuk toe en schreef eerder al een lijvige biografie van Paul McCartney, al verleende die wel zijn ‘stilzwijgende medewerking’ (wat erop neerkomt dat hijzelf niet, maar intimi van de Beatle wel meewerkten aan het boek). Norman schudde ook biografieën van onder andere John Lennon en Mick Jagger uit zijn mouw en met Shout publiceerde hij in 1981 al een van de meest geprezen monografieën over de Fab Four.
The Quarry Men
Als jonge snaak van amper 15 jaar vervoegde George Harrison in 1958 The Quarry Men, de skifflegroep die John Lennon enkele jaren daarvoor had opgericht. Een jaar eerder was Paul McCartney al in de band gestapt en het was Macca die zijn jongere schoolvriend introduceerde bij Lennon. De groep zou als The Beatles tussen 1962 en 1969 muziekgeschiedenis te schrijven. Als leadgitarist was Harrison mee verantwoordelijk voor het succes van de band, al vond hij de tol van de roem na Beatlemania een last om te dragen, vandaar de ‘terughoudende Beatle’. Harrison had het ook moeilijk met het feit dat hij in de schaduw van de tandem Lennon-McCartney bleef, die hit na hit schreven. Als songschrijver kon hij zich niet met hen meten en het duo bleef hem beschouwen als het ‘jonkie’ van de groep waardoor zijn pogingen niet altijd naar waarde werden geschat. Vriend en vijand zijn het er echter over eens dat sommige van de beste songs in de latere Beatlesjaren van de hand van Harrison zijn: Something, While My Guitar Gently Weeps en Here Comes the Sun zijn onvervalste klassiekers. Tegen alle verwachtingen in was het ook Harrison die als solo-artiest aanvankelijk het meeste succes oogstte. Liedjes als All Things Must Pass waren afgewezen door Lennon en McCartney, maar werden na het uiteenvallen van The Beatles een hit.
Oosterse filosofie
Harrison werd al in de jaren zestig een fervent aanhanger van Oosterse filosofie, wat onder meer doorschemert in de Indische muziekinstrumenten zoals de sitar die opduiken in Beatlessongs. Ondanks al het muzikale succes en de daarmee gepaarde gaande rijkdom ging Harrison om den brode films producen (zijn blind vertrouwen in graaiende managers was hier debet aan). Onder andere het door hem bewonderde Monty Python kon zo films als ‘The Life of Brian’ draaien. Zoals Norman terecht opmerkt bezat Harrison een uitzonderlijke standvastigheid wat ervoor zorgde dat hij, eenmaal geprikkeld, een toegewijde volger werd (bijvoorbeeld van Hare Krishna), de keerzijde was dat wrok bij hem resulteerde in een levenslange aversie (bijvoorbeeld tegen school).
Deze bijna 500 pagina’s tellende biografie is evenwichtig, waardoor de sterk bepalende Beatlesperiode niet al te zeer de overhand neemt op de latere levensloop van Harrison. Anderzijds zorgt het feit dat de biograaf een Beatlesexpert is ervoor dat tijd waarin Harrison lid was van het beroemde viertal vrij goed gedocumenteerd is, al recycleerde hij daarvoor letterlijk lappen tekst uit zijn biografie van Paul McCartney. Dat de post-Beatlesperiode minder sterk uit de verf komt en anekdotisch oogt is deels te wijten aan het feit dat Harrison, in tegenstelling tot McCartney, de openbaarheid schuwde.
Deze George Harrison is niet de definitieve biografie van de gitarist, maar kwam er wellicht om de lacune op te vullen na de gelijkaardige biografieën over Lennon en McCartney (ten huize Ringo Starr verwacht men zich aan een biografieverzoek). Philip Norman is een gedegen biograaf, maar ook die kan de échte George Harrison maar deels tot leven wekken. Iets zegt me dat Harrison zelf dat prima zou gevonden hebben, terughoudend als hij was.
—
Een ingekorte versie van dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant
