Autobiografisch boek na de dood van de auteur
Zoals bijna alle schrijvers van één boek schreef ook Malcom Lowry er meer dan één. Niet heel veel meer, in feite, maar na zijn overlijden verscheen alsnog een reeks romans op basis van fragmenten en onvoltooide manuscripten. Dark as the Grave wherein my Friend is Laid uit 1968 (elf jaar na Lowry’s dood) vormt daarin een soort nawoord bij diens hoofdwerk Under the Volcano – even autobiografisch en even reflexief.
Meesterproef
Daarin is niet alleen de drank een allesoverheersend thema, maar ook het lot van Lowry’s meesterproef zelf, hier nog verschijnend onder de oorspronkelijke titel The Valley of the Shadow of Death. Tijdens de reis van Lowry’s alter-ego Sigbjørn Wilderness samen met zijn vrouw Primrose (Margerie Bonner) vanuit Canada naar zijn oude woonplaatsen in Mexico, voert deze nog een verbitterde stijd om dit boek uitgegeven te krijgen. Talloze thema’s, personages, beelden (‘the vulture in the washbasin’) en locaties komen in dit naspel terug, als in een spiegel waarin Lowry-Wilderness tegelijk commentaar levert op het boek waarin hij zijn eigen leven vertelde – in een boek dat het vervolg daarop vertelt.
Realiteit
“You are at the same time living the book you are writing, or supposed to be writing,” zegt Wilderness over zichzelf. “But how can I do both at once?” De vraag naar de verhouding tussen (roman)vertelling en realiteit wordt daarmee niet alleen intrigerend verwoord, maar ook nog eens geïntensifeerd wanneer Wilderness een bladzijde verder de titel suggereert van het boek dat hij onder handen heeft. Dark as the Grave… etc. moet het heten. :Why not just My Friend is Laid?”, vraagt iemand. Er komt geen antwoord maar de titel bleef zoals hij was – of werd door de bezorgers alsnog uitverkoren.
Spiegelspel
Zijn het de stromen sterke drank die je, net als in Under the Volcano als lezer aan het duizelen brengen? Of is het het hallucinerende spiegelspel dat Lowry op literair vlak speelt? Vast staat dat het meesterwerk niet zonder deze tegenhanger kan worden gelezen. Vanwege het literatuurtheoretisch commentaar erin, maar ook vanwege de voortgezette tragiek van de schrijver die zijn protagonisten naar zichzelf modelleerde en tegelijk die protagonisten wérd. “God, what if he should become like his Consul”, bedenkt Wilderness met afgrijzen, “and be buried with a dog at his feet too, only first having been thrown down a ravine?”
—
Ook verschenen op Twitter/X en Linkedin
