De man die na zes concentratiekampen uitgroeide tot nazi-jager
De overlever is het aangrijpende waargebeurde verhaal over Josef Lewkowicz. Hij is slechts zestien jaar jong wanneer hij door de Duitsers voor het eerst gevangengenomen wordt. Als bijna de enige van zijn familie wordt hij naar concentratiekamp Plaszów gestuurd, bijna de rest van zijn familie wordt in Auschwitz vermoord. Na Plaszów volgt Auschwitz, na Auschwitz volgen ook nog Amstetten, Mauthausen, Melk en Ebensee.
In het laatste kamp, Ebensee, wordt Lewkowicz bevrijdt en vrijwel direct krijgt hij van de Amerikaanse inlichtingendienst de opdracht om kampcommandant Amon Göth (ook wel bekend als ‘De slager van Plaszów’) op te sporen en voor het gerecht te slepen. Ook is Jozef na de oorlog actief met het opvangen van door de oorlog verweesde Joodse kinderen, om ze een thuis te bieden. De overlever vertelt het verhaal van Josef, van zijn ontberingen en van zijn sterke geest.
Intrigerend levensverhaal
Er zijn al talloze verhalen over Holocaust overlevenden, ieder op zijn eigen manier hartverscheurend, verschrikkelijk maar soms ook inspirerend. De overlever wekte mijn interesse door het feit dat Josef na de concentratiekampen als nazi-jager aan het werk ging. Ik vind het bijzonder intrigerend hoe iemand die, op jonge leeftijd, afschuwelijke dingen heeft meegemaakt, dit juist als kracht kan gebruiken om het juiste te doen. Ik vind het bijzonder knap dat Josef op zoek ging naar oorlogsmisdadigers, om deze vervolgens voor het gerecht te slepen, en dus niet zelf rechter te spelen.
Toch ligt in het boek de nadruk op de ervaringen van Lewkowicz in de kampen. Je wordt meegenomen in de afschuwelijke dingen die Jozef meemaakt in de kampen, wat enigszins logisch is gezien dit is ook onderdeel van zijn verhaal. De zijn speurtocht naar de nazi’s en de rechtzaken die daar uit voortkwamen, worden maar summier beschreven. Dit had veel uitgebreider gemogen.
Vlak geschreven
Het verhaal van Lewkowicz wordt op een logische volgorde beschreven waarbij je een kijkje krijgt in Josefs afkomst, zijn ervaringen met de verschillende concentratiekampen en hoe hij zijn leven opgepakt heeft na bevrijding. Erg interessant, maar regelmatig toch wat lastiger te volgen. De overlever is monotoon geschreven. Journalist en co-auteur Michael Calvin brengt niets persoonlijks in het verhaal en het voelt soms alsof Calvin letterlijk beschrijft wat Josef vertelt. Het geheel voelt hierdoor wat ‘vlak’ aan, waardoor het weleens voorkwam dat ik mijn interesse verloor. Jammer, want het verhaal is interessant genoeg. Calvin heeft al meerdere titels op zijn naam staan, maar vooral gericht op de sportwereld.
De overlever is een persoonlijk en openhartig verhaal, boeiend wanneer je meer te weten wil komen over onder andere de Holocaust maar een wat lastiger boek om te lezen door de vlakke schrijfstijl van Calvin.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
