Nutteloze details vallen weg tegen de humor en de fantastische actie
Het laatste cryptogram neemt de lezer mee op een expeditie in de Middellandse Zee. Deze loopt echter volledig verkeerd en eindigt in een bloedbad. Huurmoordenaar van dienst Ronald Croessens wordt hierbij verraden en vliegt voor jaren in de gevangenis. Twintig jaar later komt hij vrij, en zint op wraak. Croessens is dol op cryptogrammen en laat dan ook bij elk slachtoffer een raadsel achter. Wanneer de rechercheur die op de zaak zit te dichtbij komt, verdwijnt hij. Dit alles valt te lezen in een zeer uitgebreide proloog, waarbij er meermaals een sprong in de tijd wordt genomen. Je moet er even goed je hoofd bijhouden, maar daarna ben je als snel mee met de structuur. Daarbij wordt de nieuwsgierigheid van de lezer al een eerste keer getriggerd, en ben je benieuwd naar wat er verder gaat gebeuren.
Stephan Swertvaegher is een gepensioneerde loodgieter, elektricien en leraar die woont in het West-Vlaamse Adinkerke. Als kind was hij dol op opstellen schrijven, en hoewel hij een technische richting koos, bleef hij de wens koesteren om ooit een eigen boek te schrijven. Deze droom kwam uit in 2019 wanneer hij debuteerde met de thriller Ik weet waar je zit. Met Het laatste cryptogram heeft hij een originele en spannende thriller boordevol actie neergezet.
Na een tijdsprong verplaatst de verhaallijn zich van Ronald Croessens naar Steven en Anna. Omdat Croessens begint te dementeren verhuist hij naar een zorgcentrum. Zijn villa wordt door zijn kinderen verkocht aan privédetective Steven en zijn vrouw. Zij besluiten om de villa eerst grondig te verbouwen. Al snel merken ze dat de buurman en zijn dochter een ongezonde belangstelling hebben voor het huis. Steven gaat als privédetective op onderzoek uit om het gedrag van zijn buurman te verklaren. Dan krijgt Steven de opdracht om enkele moorden te onderzoeken. Het gevaar komt steeds dichterbij, en hoe verder hij geraakt hoe meer alles lijkt te draaien rond de geheimen en raadsels van Croessens’ villa.
Slechterik
Het verhaal zit boordevol actie, waarbij de vele gebeurtenissen elkaar snel opvolgen. De plot zit uitmuntend in elkaar. Alles klopt, en op het einde is de puzzel compleet. Telkens wanneer je denkt te weten hoe het zit, word je als lezer toch nog verrast. Dit geldt in het bijzonder voor de ontknoping. Wel is het zaak om er je hoofd goed bij te houden, want naast de al vaak complexe gebeurtenissen krijg je ook nog eens een aantal cryptogrammen voorgeschoteld. En pas als het laatste raadsel is opgelost, valt alles in zijn plooi. De titel mag je dus letterlijk nemen. Dit spoort aan om zelf mee te speuren en creëert tegelijk een duister en geheimzinnig tintje. Wat perfect aansluit bij het personage van Croessens.
Dat Croessens vol wraakzucht zit en enkele donkere geheimen met zich meedraagt, is intussen wel duidelijk. En hoewel zijn huis centraal staat, heeft het personage zelf maar een beperkte actieve rol in het verhaal. Uniek toch wel, dat een belangrijke slechterik dementie krijgt en zo eigenlijk buitenspel staat. Daardoor komt er meer focus op de kopers te liggen. Steven komt in eerste instantie als een softie over. En ook zijn detectivezaak had tot het moordonderzoek weinig succes. Wel roept hij veel sympathie bij de lezer op. Enig minpuntje is zijn voortdurende fixatie op de vrouwelijk voorgevel, wat bij iedere vrouw die hij ziet opnieuw aan bod komt. Anna is qua karakter zowat het tegenovergestelde van Steven. Ze heeft veel temperament en drukt graag haar mening erdoor. Zo noemt ze haar man al schertsend altijd Sherlock, wat hij niet zo prettig vindt. En als lezer stoor je je bovendien ook aan de eindeloze herhaalde conversaties hierover. Met Anna leef je dus minder mee, al verandert dit wel naar het einde van het verhaal toe, als blijkt hoe daadkrachtig ze in bepaalde situaties is.
Humor
Stephan Swertvaegher heeft een detaillistische schrijfstijl die ondanks het thema doordrenkt is met humor. Hierbij ontbreken cynisme en sarcasme niet, en maakt het verhaal absoluut leuker om te lezen. Ook wordt er vaak beeldspraak gebruikt, wat aansluit bij het humoristische kantje. Soms is het wat over-the-top, maar dat geldt ook voor de vele, soms nutteloze, details. En dat laatste is toch een pak storender. De cryptogrammen zijn dan weer een grote meerwaarde, en dat maakt Het laatste cryptogram dan ook zo origineel.
—
Ook verschenen op Boeken-cast
