Ontroerende roman over het verlangen naar persoonlijke vrijheid
Christos Chomenidis is een Griekse romanschrijver. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Athene. Voor Niki ontving hij in 2021 de Prix du Livre Européen. Het boek vertelt het verhaal van Niki, die in 1938 geboren werd in Griekenland. Het boek start met twee stambomen. Christos neemt je mee in de families Armaos en Mylonas en laat je rustig kennismaken met deze families. De familie Armaos speelt vooral de hoofdrol in dit verhaal. Het eerste deel van het verhaal vertelt het verhaal van de ouders van Niki en de tijd waarin zij opgroeiden. De moeder van Niki, Anna, komt uit Kalamata, Zuid-Peloponnesos en Andonis uit Mudanya, een klein stadje tegenover Istanboel. Zij groeiden op in de tijd van de strijd tussen de Grieken en de Turken. Door die strijd waren er veel vluchtelingen uit Turkije (Istanboel) die in Griekenland hun thuis vonden. De discriminatie was toen, net als nu, aan de orde van de dag. De communistische partij vond daardoor voedingsbodem en groeide uit. Andonis, de vader van Niki, werd actief lid van de partij. Hij werd zelfs gekozen tot parlementslid. Hij trouwde met Anna en kort na de geboorte van Niki veranderde de tijd van bloei van de communistische partij. Er volgde een tijd dat de ouders van Niki in de gevangenis belandden of verbannen werden. Niki groeit daardoor op bij haar grootmoeder.
Opstandige puber
Het is fascinerend om te lezen hoe flexibel jonge kinderen omgaan met lastige omstandigheden. Op een of andere manier weet een kind er toch het beste van te maken. De wisselende stemmingen zijn prachtig beschreven; het uit willen schreeuwen van ellende en aan de andere kant het stille depressieve, geen uitkomst meer zien. De opstandige puber, het zich losmaken van je ouders, komt voornamelijk voor in het onderdeel ‘vrouw.’ Het communisme was een soort geloof van haar ouders, tenminste zo kwam het op mij over. Ze wilde Niki opvoeden tot de ideale communistische vrouw. Treedt Niki inderdaad in de sporen van haar communistische ouders of vindt ze een eigen weg? Daarvoor zal je het boek zelf moeten lezen.
Het boek is heel erg mooi opgebouwd, maar wel op een aparte manier. Er wordt hier en daar verwezen naar Niki alsof ze vanuit het hiernamaals schrijft.
“De beginbeelden van mijn leven zijn ook na mijn dood allerminst vervaagd.”
De schrijfstijl is heel prettig waarbij er ook plaats is voor de geschiedenis van Griekenland. Dit maakt het verhaal allerminst saai. Je moet wel je aandacht erbij houden, maar het is meeslepend genoeg om door te willen lezen. De Griekse namen en bepaalde termen zijn wel aanwezig maar altijd functioneel, goed in de context geplaatst en gedoseerd. Je hebt niet het gevoel om overvoerd te worden. Het verhaal is heel beeldend geschreven zoals in dit stukje:
“Hun seks was stilzwijgend en traag, zonder opwinding, bijna zonder de geringste variatie. Mijn ouders hadden geen getrouwdenseks. Schipbreukelingenseks hadden ze. ‘Als aan een reddingsplank hielden ze zich aan elkaar vast.”
Aan het einde van het boek volgt een persoonlijke noot van de schrijver en speciaal voor de niet-Grieken wordt de historie van Griekenland uitgelegd. Dat maakt het boek heel compleet. Het is al met al een prachtige, indrukwekkende, historische en psychologische roman, die ik aan iedereen kan aanraden.
—
Eerder verschenen op Boeken-cast
