"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie: Over dit gevoel is nagedacht

Vrijdag, 22 december, 2023

Geschreven door: Tyche Beyens
Artikel door: Jan Stoel

Perfect getimed liefdesverhaal over hartstocht en ratio

De eerste zinnen van Over dit gevoel is nagedacht, de debuutroman van Tyche Beyens (1994), freelance scenarist, staan als een huis:

“Liefde is niet meer dan de perfecte timing. Het is op exact hetzelfde moment openstaan voor elkaar. Ruimte hebben voor de liefde van een ander. Bereid zijn om de liefde aan een ander te geven.”

Het is meteen ook de kern van haar roman. De vier belangrijkste personages, Nino, Aisha, Ingmar en Liv denken constant na over dit gevoel. Het zijn jonge twintigers die in de stad (Antwerpen, maar het is een universeel verhaal) op zoek zijn naar verbondenheid, liefde, elkaar vinden, maar ook weer afstand nemen. Hoewel hun levens met elkaar vervlochten zijn, heeft ieder heeft zijn eigen verleden en droomt over de toekomst. 

Ontwaakt
De lockdown van Corona is net achter de rug, het leven ‘ontwaakt’ weer. Een verademing voor iedereen die op zichzelf aangewezen was en ‘opgesloten’ heeft gezeten, eenzaam is geweest, contact met de ander heeft gemist. “Mensen moesten verplicht afstand nemen van elkaar.” Beyens laat ons ervaren wat deze tijd voor jongeren heeft betekend, hoe giftig die periode was voor relaties, hoe verwarrend en chaotisch het leven tijdens Covid 19 kon zijn. Hoe ga je om met je (soms depressieve) gevoelens, moet je in therapie? Hoe kun je het leven weer oppakken na een teleurstelling? Het zijn kwesties die in deze liefdesroman naar voren komen. 

Archeologie Magazine

Zoektocht
Beyens beschrijft de zoektocht naar de echte liefde van de vier personages als een queeste. Hun levens zijn complex, leiden tot verbintenissen, relaties over en weer, maar leveren ook weer verwijdering op. Gevoelens van liefde slaan om in teleurstelling, haat.  De auteur pelt als het ware het zoeken naar wat liefde is tot de kern af en doet dat vanuit het wisselend perspectief van Nino, Aisha, Liv en Ingmar. Het verhaal ontwikkelt zich zo langs de vier verhaallijnen van deze personages.  Dat wisselend perspectief en de scenische opbouw van de roman zorgen voor spanning en dynamiek in de roman en je leert er de personages beter door kennen. Dat wordt versterkt door flashbacks naar hun verleden. Ingmar:

“Ik denk niet dat je echt verliefd op mij bent, ik denk dat het een combinatie is van moeten wennen aan het alleen zijn en ik die bepaalde eigenschappen heb die je miste bij Ward.”

Verbinding
Menselijke verbinding is een belangrijk aspect in ons leven. Je wilt je geliefd voelen en dat zorgt ervoor dat je geestelijk ook in balans bent. Maar niet alle relaties maken ons leven beter. Tyche Beyens laat in haar roman bijvoorbeeld narcisme, manipulatief gedrag, wantrouwen, jaloezie een rol spelen. Maar ook zijn het de omstandigheden die bepalen wat gebeurt: het ontslagen worden. Om het negatieve een positieve wending te geven gaat het in het verhaal ook over grenzen stellen, eerlijk zijn tegenover jezelf, het vermijden om overdreven emotioneel te zijn, het zoeken van hulp. Ook het contact zoeken met familie kan weer leiden tot het ontdekken van je kernwaarden. De titel van de roman geeft nog een tweede laag aan. Het gaat niet alleen om gevoelens, maar ook om het rationele.  

Niemand
Het Café is een ontmoetingsplek voor de jong volwassenen. Zo ontmoet Nino er Aisha. “Ze schuifelde dichterbij tot haar dijbeen zachtjes het zijne raakte. Elektriciteit.” Op dat moment wordt in het café Lay all your love on me van Abba gespeeld. Op veel plekken in de roman kom je dit soort verbindingen tussen verhaal en muziek tegen. Beyens heeft zelfs een playlist aan de roman toegevoegd. Als Aisha hem wil kussen zegt Nino dat hij een vriendin en een cavia heeft. Hij schuift zijn vriendin Cathérine terzijde voor Aisha, maar Aisha breekt weer met hem omdat ze vindt dat het afgelopen jaar heftig voor haar was op het liefdesvlak. “De timing zit voor mij echt niet goed.” Die timing is een rode draad in het verhaal. 

Partner
De hoofdpersonages wisselen regelmatig van partner. Nino heeft een relatie met Aisha en Liv, Aisha met Nino en Ingmar, Ingmar met Aisha en Liv en Liv met Ingmar en Nino. Ze hebben allemaal hun eigen verleden hetgeen toont dat ze geen van allen perfect zijn. Beyens bouwt de personages zorgvuldig op. Zo komt Liv uit een atypisch gezin en heeft zich met hard werken onafhankelijk gemaakt en heeft een eigen koffiebar. Ze wil iets voor zichzelf hebben. Nino was haar eerste liefde. Aisha is kinesist, groeide op in een groot gezin, was populair bij de jongens en kreeg altijd haar zin. 

Ruimte
De roman bestaat uit vijf delen. In het eerste deel worden de hoofdpersonages neergezet in hun relaties, hun fouten en hun achtergrond. Vervolgens passeren hun onderlinge relaties, de twijfels en de vragen die ze hebben. Daarna volgt een blik op hun verleden door een blik te gunnen op het gezin waar ze deel van uitmaakten. In het vierde deel zoeken ze rust, perspectief, gaat het om reflectie en de ontknoping zit in het slotdeel. Vinden ze het perfecte moment?  Beyens neemt je mee op deze tocht en laat je emoties voelen. Zo ben je soms kwaad op een personage, of erger je je aan de manier waarop hij/zij zich opstelt tegenover de ander. 

Stilte
Tyche Beyens laat je nadenken. Zo ontmoet Nino zegt hij dat hij een week lang niets van haar gehoord heeft antwoordt een vriendin: “Dan wil ze met haar stilte iets zeggen.” En Ingmar leest een boek van Kate Murphy over het belang van vragen stellen aan anderen en luisteren. “Wat een ander weet, is anders dan wat jij weet. “ Liefde is veel geven aan iemand, maar soms is niets geven het beste geschenk. Ruimte is belangrijk.” Of “Kom je bij de ander een betere versie van jezelf tegen? Hoe zit het met de littekens aan je binnenkant?’

Worstelen
De roman geeft ons een kijk op wat jong volwassenen ervaren als ze worstelen met wat liefde voor hen moet/kan betekenen. Beyens doet dat op een wervelende manier, genuanceerd én weet je te raken: de perfecte balans tussen gevoel en verstand. De timing van Beyens is perfect.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow