"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie biologie: Radiovrouw - verhalen van een Vroege Vogel

Vrijdag, 1 maart, 2024

Geschreven door: Jeanette Parramore
Artikel door: Freek Boon

Natuurverslaggever neemt ons mee op avontuur

Jeannette Parramore (Middelburg, 1956) was een vertrouwde radiostem in het bekende Vroege Vogels. Ruim achttien jaar werkte zij – vanaf 1 januari 2004 – voor dat bekende zondagochtendprogramma. Bij haar natuurverslaggeving kwam ze geregeld in bijzondere, soms oncomfortabele, situaties terecht. Dat inspireerde haar tot het schrijven van korte verhalen waarin ze haar fantasie de vrije loop laat. Hoe voelt het eigenlijk om een dier, bijvoorbeeld een das, te zijn?  In het eerste van de vijftig korte verhalen in dit boek is dat het thema. Ze gaat mee op pad met ‘bushcraftspecialist’ Martin naar aanleiding van het verhaal Being a beast van de Charles Foster. Deze Brit leefde wekenlang in een zelf gegraven hol en ging als een echte das op wormenjacht. Martin zegt meteen dat hij niet van plan is om hetzelfde te doen, maar hij wil best laten zien hoe dassen leven. Op een koude novemberavond gaat Parramore in Martins voetsporen op weg naar een dassenburcht. Ze vertelt hoe hij zich – ondanks de eerdere ‘afwijzing’ – toch wel heel sterk inleeft in de das en zich zelfs als zodanig gaat gedragen, inclusief het zoeken naar wormen om op te eten…  

Reportagebelevenis
Net als dit verhaal beginnen de meeste vaak met de beschrijving van een reportagebelevenis – waardoor we een plukjes insider-inzicht krijgen van het maken van radioreportages. Vervolgens ontwikkelt de vertelling zich dan iets op een manier die net niet meer aan de realiteit is ontleend, maar aan de ontsproten fantasie van de schrijfster. Aangezien het natuurreportagewerk zeer uiteenlopende onderwerpen en situaties betreft, vertrekt elke vertellingen vanuit een geheel andere uitgangspositie en ontwikkelt er zich ook op een telkens andere, verrassende, een ontwikkeling en een ontknoping. Er wordt steeds de grens van realiteit naar verbeelding overgegaan. 

Beeldend  
Omdat Parramore beeldend vertelt, neemt ze je haast ongemerkt die grens mee over. Dat levert een groot aantal korte verslaggevende vertellingen op met vaak een apart, soms grappige maar tegelijk wat spannende inhoud. Zo gaat het verhaal Foon over een wonderlijk geluid dat een rol speelt in het gelijknamige natuurboek Foon dat in 2019 de Jan Wolkers prijs won. “Vanuit het niets klinkt er plotseling een jankend, metalig, schurend geluid dat minutenlang aanhoudt”. Dat is op zich een heel intrigerend gegeven. Parramore zelf gaat eerst met de schrijfster op pad door Bantam, een bos nabij Hilversum. Vooraf aan dit vraaggesprek heeft ze passende geluiden verzameld en die worden later samengebracht met het geluidsverslag. Op de dag van de montage gaat ze tenslotte de studio uit op weg naar huis. En dan klinkt ineens dat geluid.

Vijftig verrassingen
Parramore vertelt aansprekend en door de opzet van het boek weet je bij elk van de vijftig vertellingen dat je iets te wachten staat, maar wat is elke keer weer een aparte verrassing. Dat samen met het feit dat we in stukjes en brokjes ook wat inzicht krijgen in hoe een radioprogramma als Vroege Vogels gemaakt wordt, maakt het boek tot een aantrekkelijk geheel. Een mooie mix van natuurjournalistiek, verwondering en verrassing. Een bundel is het met prettige diversiteit aan verhalen 

Yoga Magazine

Jeannette Parramore is natuurverslaggever en werkte bij radio en televisie waarvoor zij interviews, reportages en documentaires maakte. Haar radiodocumentaire Doodsverlangen (NPS) werd genomineerd voor de Prix Europa 2006. 

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow