"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie mens&maatschappij: Spectrum

Vrijdag, 16 februari, 2024

Geschreven door: Haroon Ali
Artikel door: Erica van Dooren

Ali en de Regenbooggemeenschap in de 21ste eeuw

Haroon Ali interviewt voor zijn boek Spectrum veel verschillende identiteiten uit de regenbooggemeenschap. 

Spectrum is een mooie verzameling van twintig krachtige interviews (geïllustreerd met portretten door fotograaf Harmen Meinsma). Als interviewer heeft Ali het vermogen om een veilige en inclusieve ruimte te creëren waarin deze mensen hun verhalen, ervaringen en uitdagingen durven te delen. Met dit boek wil hij zorgen voor meer begrip voor de diversiteit van de moderne samenleving, het doorbreken van taboes en het aanpakken van vooroordelen. Ali zegt, dat dit is alleen mogelijk is als we open en kritisch over deze thema’s praten, zelfs als die gesprekken ongemakkelijk of pijnlijk zijn. 

Dromen en ambities
De interviews zijn stuk voor stuk een momentopname uit het leven van de interviewde personen, benadrukt de schrijver. Vaak worden LHBTQ+-individuen negatief belicht in het nieuws, vooral als slachtoffers van geweld en haat. Ali wil echter een ander perspectief bieden, een waarin deze gemeenschap in een positiever daglicht wordt gesteld. Een groot deel van de interviews gaat dan ook over dromen en ambities. De raakvlakken van de zeer diverse verhalen zoekt Ali bewust op om samen op te boksen tegen de echte vijand: “de groeiende onverdraagzaamheid in de samenleving.”

Spiegel
Ali kijkt ook in de spiegel in Spectrum. Hij bekent dat ook hij vooroordelen kent en blinde vlekken heeft. En met het ene thema heeft hij meer dan met het andere, ook omdat hij met sommige gemeenschappen minder ervaring heeft, daarover schrijft hij met meer persoonlijke afstand. Dit met de te waarderen intentie om van de geïnterviewden te leren in plaats van zijn eigen stem te laten overheersen. 

Boekenkrant

Machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag
Ali worstelde met de vraag of hij machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag als onderwerpen moest aansnijden vanwege de stigma’s. Toch besloot hij om het aan te pakken. Hij wilde de ervaringen van queer mannen in de media verkennen en stuurde daarom anoniem een oproep naar vijftig homoseksuele collega’s om te onderzoeken of er veranderingen zijn opgetreden en hoe zij naar dit thema kijken. Zijn focus op alleen de ervaringen van queer mannen in dit boek geeft wel een wat eenzijdig beeld. Ik mis een bredere context. Welke rol spelen dit soort ervaringen bijvoorbeeld onder vrouwen? Maar zoals al eerder gezegd, het is onmogelijk voor de schrijver om alle invalshoeken te belichten, hij moest keuzes maken.

Haroon Ali heeft een droom
“[..] Ik hoop ook dat er een dag komt dat ik niet meer hoef te vertellen over mijn lastige comingout, en hoe mijn ouders daarop reageerden. Dat ik niets meer hoef te zeggen over homoseksualiteit en de islam, en ook niet meer hoef uit te leggen dat Pakistan een heel ander land is dan veel westerlingen denken. In die Spaanse fantasie ben ik dan niet meer die biculturele queer ex-moslim, maar gewoon de buurtbewoner Haroon, die samen met zijn vriend en zijn teckel een paar straten verderop woont. We zullen hoogstens bekendstaan als los holandeses, en worden vertederd uitgelachen om onze accenten.”

Strijd en triomfen
Ali heeft met zijn interviews een onmiskenbare bijdrage geleverd aan het vergroten van de zichtbaarheid en het begrip voor de LHBTQ+-gemeenschap. Zijn inspanningen om hun verhalen, die zo divers zijn, elkaar soms overlappen maar ook van grote contrasten zijn naar voren te brengen, verdienen lof en erkenning. Hij heeft de nuances, de strijd, de triomfen en de diversiteit in Spectrum op een genuanceerde manier belicht.

Ook verschenen in de Gaykrant