"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie psychologie: Wat is er gebeurd?

Maandag, 13 november, 2023

Geschreven door: Joke Roelfsema
Artikel door: Evert van der Veen

Verlies van je kind

Joke Roelfsema verloor in 2017 haar 21-jarige zoon Michiel die om een nooit helemaal opgehelderde reden een dodelijke val van een viaduct maakte. In dit boek Wat is er gebeurd? vertelt zij haar persoonlijke verhaal als een ‘eerbetoon’ aan Michiel dat begint met een terugblik op zijn leven en de viering van zijn 21e verjaardag. Ieder hoofdstuk begint met goed gekozen regels uit een gedicht of een lied.

Herkenning
De verbijstering als de politie op een ongebruikelijk tijdstip voor de deur staat en de geleidelijke doorwerking van het verschrikkelijke nieuws zijn goed voelbaar in het verhaal. Het boek is dan ook zeer herkenbaar voor wie zelf een dodelijk ongeval in het gezin of de familie heeft meegemaakt. Het diepe gevoel van gemis die een onomkeerbare verandering in je leven teweeg brengt, zal iedereen die iemand mist zeker herkennen zoals ook deze woorden wanneer het verlies een beetje begint door te dringen: “Een kleine week na de uitvaart voel ik een stilte. Er is zoveel gebeurd en nu opeens is er niets. Alles staat stil” (p. 48).

Een advertentie van een verliesdeskundige is de aanzet om hulp te zoeken en zo begint voor Joke Roelfsema de weg van rouwen in al zijn dimensies. Zij ontdekt dat rouwen twee kanten heeft: enerzijds gericht zijn op het verlies, de ervaring van het gemis, heimwee naar het verleden dat er niet meer is en anderzijds gericht zijn op herstel, verdergaan met het leven dat voorgoed anders zal zijn en waarin de overleden ander innerlijk aanwezig blijft.

In het boek is vrij veel aandacht voor rouw in de werksituatie en hier wil Joke Roelfsema zich voortaan op toeleggen: “Mijn missie: aandacht voor rouw op het werk voorkomt langdurig verzuim” (p. 123).

Geschiedenis Magazine

In het afsluitende hoofdstuk komen diverse betrokkenen bij het overlijden van Michiel aan het woord: zijn zus, bonusouder, vriend en de leidinggevende van Joke. Dit boek staat midden in het leven en al is ieder gemis persoonlijk en daarom altijd weer ánders van karakter dat neemt niet weg dat veel mensen er het nodige van zichzelf in terug zullen vinden.

Joke Roelfsema is rouwcoach en begeleidt organisaties, teams en leidinggevenden bij verlies. Ook schrijft zij artikelen over rouw en verlies.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow