Verlegenheid is een gewone eigenschap
In een wereld die draait om zichtbaarheid en zelfpromotie kan het heel ongemakkelijk zijn om juist wat teruggetrokkener te zijn. Daarom doen velen hard hun best om iedere vorm van hun eigen verlegenheid te onderdrukken, te verhullen, tegen te spreken en te ontkennen. Daarom ook krijgen veel verlegen mensen allerlei goedbedoelde adviezen zoals: ‘Laat jezelf wat meer zien!’ In dit boek, laat journaliste Manouk van Egmond menige wetenschapper, filosoof en ervaringsdeskundige daarover aan het woord komen, en bespreekt ze haar eigen ervaringen met en gedachten over verlegenheid. Ze reflecteert ook op die veranderende sfeer in de samenleving en de effecten daarvan. Zo zou de toegenomen negatieve houding jegens verlegenheid kunnen samenhangen met de individualiseringstendensen met meer voor jezelf moeten opkomen voor jezelf. Verder bespreekt ze vele aspecten van verlegenheid, zoals blozen en bloosangst en bepaalde therapieën. En ze gaat in op de vraag: of verlegenheid soms een ‘foutje’ is van de natuur?
Introversie
Verder legt ze introversie naast verlegenheid, daarbij verwijst zij – terecht – naar Susan Cains, die het in het Nederlands vertaalde Stil schreef. En ze laat zien dat introversie niet één op één hetzelfde is als verlegenheid. Ook onderzoekt of verlegenheid een relatie heeft met autisme, zoals sommigen doen. Ze maakt duidelijk dat dit twee heel verschillende fenomenen zijn.
Auteur Manouk van Egmond – eindredacteur bij de NRC en freelancejournalist – is zelf al zo lang ze zich kan herinneren verlegen. Zij betoogt en beargumenteert helder. Ze laat – met goede redenen onderbouwd – zien dat verlegenheid geen afwijking of ziekte is, maar een normale eigenschap, die we gewoons bij een deel van alle levende wezens aantreffen, onder wie ook vogels – vandaar de titel van het boek.
Stijl
Al lezend in dit interessante boek met zijn prettige stijl, verslapt toch de aandacht over de helft van het boek. Naar het einde toe komen er nog wel nieuwe deelaspecten aan bod, maar die voegen – in een ogenschijnlijke drang naar volledigheid – naar mijn smaak relatief weinig toe. Je kent de terechte, zinnige boodschap dan wel.
Omgangsadviezen
Overigens zijn de omgangsadviezen beslist raak en zinnig. Dat maakt dit boek zeker in deze tijd heel geschikt voor een diversiteit aan lezers die met kinderen en volwassenen te maken hebben, zoals docenten en werkgevers. Paradoxale, goedbedoelde aanmoedigingen bijvoorbeeld werken vaak – uiteraard – contraproductief uit. Het kan niet duidelijk genoeg worden gezegd. Voor mensen die zelf verlegen zijn, kan dit boek een prima steun zijn op weg naar een wat zelfbewuster houding van verlegen. Verlegen is niet iets om met alle middelen te bestrijden, Verlegen mag je zeker zijn, mar als je wat beter ermee wilt leren omgaan, dan kan wat ondersteuning – en dit boek – zeker goede diensten bewijzen.
Van Egmond studeerde filosofie en psychologie en schrijft graag over psychische gezondheid.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
