Feuilleton over de liefde
[Recensie] Franca Treur kennen we van de romans Dorsvloer vol confetti en Hoor nu mijn stem waarin ze de plaats van religie in de moderne maatschappij analyseerde en fileerde. Tussendoor, maar zo mag ik ze eigenlijk niet noemen, verschenen twee andere, kleine boeken die een bundeling van portretten en relationele en andere scènes zijn: X&Y en de laatste Slapend rijk verscheen in 2018. Het beste van deze twee literaire werelden en technieken is nu samengebald in de feuilletonroman Regieaanwijzingen voor de liefde.
De Regieaanwijzingen bestaat uit vijftig korte hoofdstukken van steeds zo’n twee bladzijden vergezeld van een tekening van Olivia Ettema. Omdat het oorspronkelijk uitgegeven is als een wekelijks feuilleton in Trouw, bestaat het uit vijftig afgeronde eenheden: scènes uit een huwelijk zouden we het kunnen noemen. Uit het huwelijk van Hanna en Loek, uit de huwelijken van hun vrienden en andere scènes uit hun levens.
Premisse van het boek is dat Hanna en Loek samen een scenario gaan schrijven – over de liefde, de ironie – voor de bevriende regisseur Reinout. Loek zegt er zijn baan voor op, hij wil zich helemaal wijden aan het artistieke leven. Naast artistieke meningsverschillen tussen de twee, sluipen die meningsverschillen ook hun huwelijk binnen. Treur observeert en analyseert en dat doet ze – weer – met verve. Maar ook hun vrienden en hun relaties komen onder de loep: als Hanna naar Duitsland is –veelbetekenend alleen – wordt Loeks vriendenavond toch niet zo wild als gedacht, maar juist burgerlijk: “Zijn vrienden komen pas om half tien, ze moeten van hun partners eerst hun kinderen naar bed brengen.”
Terwijl ze schrijven over het cliché in de liefde: een scenario over twee geliefden die elkaar krijgen, komen er haarscheuren in hun eigen relatie. En ook de relaties om hen heen brokkelen af, wat weer leidt tot nog meer spanningen tussen Loek en Hanna, zeker wanneer Loeks ex voor haar gewelddadige echtgenoot naar Loeks huis vlucht. Net waar Hanna op zat te wachten. Waar zijn de regieaanwijzingen, ouderwets maar noodzakelijk in Reinouts film vindt hij, voor hun leven?
Regieaanwijzingen voor de liefde is een Franca Treur in het klein. Maar we herkennen hierin haar scherpe observaties en dito pen. In de Regieaanwijzingen wordt de liefde geanalyseerd en gefileerd in de tijd dat er geen regieaanwijzingen meer zijn. Zoals ze in Slapend Rijk in korte schetsen het dagelijks leven opriep, zo roept ze hier in weinig woorden de beslommeringen en relatieclichés op. Treur zit haar personages erg dicht op de huid en weet zich een meester in de korte stukjes. De rake en prachtige tekeningen met de scherpe lijn van Olivia Ettema maken het geheel af tot een fijne feuilletonroman van deze tijd.
—
Voor het eerst verschenen op De Leesclub Van Alles
