Een duo-recensie van Severine en Jeanine
[Recensie} Severine: In 2054 is Global climate disruption de harde realiteit geworden. De strijd voor het klimaat kan niet meer worden gewonnen. De hele wereld reageert verslagen, alleen een Braziliaanse ondernemer is bezig een oplossing te zoeken voor de mensheid. En voor hem ligt de toekomst niet op aarde. Daarvoor wordt nu Space Valley opgebouwd, een groot terrein vol bedrijven en onderzoekcentra in de vroegere Braziliaanse wildernis. Alles staat er in het teken van de ruimtevaart. Wanneer in een studenten pub van het IISS plots een jonge vrouw dood neervalt, is het aan Ana Diaz om de zaak te onderzoeken. De onduidelijke omstandigheden is het begin van een moeizame en gevaarlijke zoektocht naar de waarheid.
Jeanine: De studenten pub op de campus van het IISS in Brazilië is elke donderdagavond geopend en kun je genieten van jonge muzikanten van Rio en omstreken. Gedurende de pauzes treedt een tengere, jonge vrouw op, die monologen afsteekt. De studenten noemen haar spottend Pity-yah. Tijdens een van haar voordrachten spreekt ze steeds luider totdat ze uiteindelijk begint te krijsen. Dan is ze plotseling stil en stort ze neer, en blijft ze levenloos liggen.
Inspecteur Ana Diaz wordt opgeroepen om de zaak te onderzoeken. De overleden vrouw draagt geen jencie (een smart wristband), geen ID-ring of andere technologie, ook vingerafdrukken geven geen matches. De mensen in de pub kennen de vrouw van gezicht, maar niemand kent haar echte naam. Uiteindelijk weet Ana Diaz de vrouw te identificeren met behulp van gezichtsherkenning. Ze heette Rebeca Nunes en was een freelance recensente en medewerkster in een van de allerlaatste boekhandels in de stad. In eerste instantie is Ana Diaz ervan overtuigd dat er geen sprake is van een zaak. Ze verwacht dat het rapport van de lijkschouwing zal bevestigen dat er een eenvoudige verklaring is voor het overlijden. Helaas blijkt de zaak van de jonge vrouw niet zo eenvoudig te zijn als Ana Diaz dacht. Iets aan deze zaak zit haar dwars en ze begint de zoektocht naar wat de toedracht is van het overlijden van Rebeca. Ana krijgt hulp van een academicus en langzamerhand beginnen de puzzelstukjes op hun plek te vallen.
Severine: Het boek is vanaf het begin spannend. In het begin is het wel even wennen, de eerste hoofdstukken zijn nogal speciaal om te lezen. Maar als je eenmaal gewend bent aan het verhaal, zit je er volledig in en wil je steeds weten hoe het verder gaat. Dit ondanks dat er enkele niet zo eenvoudige thema’s worden besproken. Alleen het einde wordt daardoor wat ingewikkelder.
Jeanine: Rode nevel heeft een sterk proloog. In de loop van het verhaal kom je achter de betekenis ervan. Daarna leest het verhaal een korte tijd wat moeizamer. Dirk Speelman beschrijft waar een groep academici aan het IISS zich mee bezig houdt, namelijk de ontdekking van de Rosettacode. Deze ontdekking leidde enkele decennia geleden tot het ontstaan van het IISS. Het heeft ervoor gezorgd dat er een ruimtevaartprogramma is opgezet, met het doel een nieuw type raket te bouwen om een missie naar Jupiter te maken, om de gaswolken van die planeet te bestuderen. Men is er achter gekomen dat er een verband is tussen de Rosettacode en de stromingen van de gassen in de rode vlek van Jupiter. Ruimtevaart is de toekomst en naast de missie naar Jupiter zijn er ook al voorbereidingen om grotere ruimteschepen te bouwen waarmee mensen naar andere leefbare werelden zouden kunnen reizen.
Severine: De plot is heel goed uitgewerkt en wordt stap voor stap opgebouwd. Het is geen gemakkelijk verhaal, de plot is heel ingenieus bedacht, maar tegelijk ook vrij ingewikkeld. Vooral het begrijpen van alle losse eindjes na de ontknoping vergt wat denkwerk en concentratie. Te meer dat dit alles slechts speculatief en filosofisch is en geen absolute gegevens of feiten zoals je gewend bent bij doorsnee-thrillers.
Jeanine: De schrijver gaat er vrij diep op in op wat de ontdekking van de Rosettacode betekent. Dit stuk vond ik lastig te lezen ondanks dat ik graag verhalen met een wetenschappelijk inslag lees. Ik moest mij hier af en toe goed concentreren om niet de draad kwijt te raken. Het haalde voor mij op dat moment een beetje de leesflow uit het verhaal. Gelukkig is dat niet het hele verhaal het geval. Het is vooral dat eerste stuk en als je daaraan voorbij bent, leest het verhaal zeer aangenaam, ook de wetenschappelijke zaken zijn daarna toegankelijker om te lezen.
Via nieuwsberichten, die af en toe op de achtergrond voorbij komen, krijg je een goed beeld van hoe de wereld er in 2054 uitziet. Er zijn grote klimaatveranderingen. Deze zijn ondertussen geen wereldschokkende gebeurtenissen meer, mensen kijken niet meer op van het nieuws over extreme droogte in Australië of bijna apocalyptische overstromingen in Europa. Ook krijg je een goed idee hoe het er op politiek vlak uitziet in de wereld. Het is duidelijk dat de mensheid de aarde aan het uitputten is.
Severine: Met Rode nevel heeft Dirk Speelman een intrigerende sf-thriller neergezet. Alles draait rond de zeer actuele klimaatverandering en de technologische vooruitgang. Een heel bijzonder thrillerdebuut dus.
Er zijn veel verhaallijnen tegelijk belangrijk in het verhaal. Zo heb je het onderzoek van de politie naar het dode meisje, dat in eerste instantie wordt gevoerd door inspecteur Ana Diaz. Zij krijgt daarbij hulp van Rafael da Silva, die onderzoek doet naar de Rosattacode aan de universiteit. De Rosettacode is uiteindelijk een van de rode draden door het heen, die alles met elkaar verbind. Daarnaast is er ook een verhaallijn naar het vatten van een grote drugsbaron, Senhor X. Space Valley wordt namelijk overspoeld door drugs, en deze zijn al lang niet meer onschuldig in gebruik. En ook hier staat geld en macht boven alles. Uiteindelijk worden alle losse elementen en personages aan elkaar verbonden, waardoor de vele verhaallijnen in elkaar overvloeien en uitmonden in een onverwacht en goed doordacht einde.
Jeanine: Het deel van het verhaal waarin Ana Diaz de moord op Rebeca Nunes onderzoekt, leest lekker soepel. Deze stukken hebben een aangename schrijfstijl, vooral de dialogen vond ik erg sterk. Ana Diaz is een sterk neergezet personage. Ze komt heel realistisch over met al haar onzekerheden en haar gedrevenheid tijdens haar werk. Wat ik erg leuk vond, is dat de schrijver af en toe ruimte maakte voor humor in het verhaal, deze stukken las ik met een glimlach. Het onderzoek naar het overlijden van Rebeca Nunes zelf is razend spannend en goed uitgewerkt. De ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Ook het stuk waarin de academicus Rafael Ana Diaz helpt, is erg spannend om te lezen. Hij komt met behulp van zijn eigen studie achter enkele onregelmatigheden en als hij dit verder onderzoekt, blijkt dit niet zonder gevaar te zijn.
Severine: Er zijn veel personages die aan bod komen in Rode nevel. De twee belangrijkste personages zijn daarbij Ana en Rafael. De ene is inspecteur, de ander onderzoeker. In het kader van het onderzoek maakt Ana kennis met Rafael. De jonge enthousiaste Rafael is bezig met het onderzoek naar de Rosettacode, en ontdekt iets belangrijks, wat later serieuze gevolgen zal hebben. Ana heeft een bipolair stoornis en een laag zelfbeeld, waardoor haar gemoedstoestand vaak verandert. Doordat ze te betrokken is in het onderzoek en fouten maakt, wordt ze tijdelijk op non-actief gezet. Als dan ook haar relatie fout gaat, stort ze volledig in. Tot ze een bezoekje krijgt van haar chef en stilaan weer recht overeind krabbelt en op eigen houtje verder gaat met het onderzoek. En dat is niet zonder gevaar. Bij Ana zie je dus heel veel evolutie in haar karakter en gedrag, wat het een interessant personage maakt om in mee te leven.
Jeanine: Ondertussen blijkt de zaak ingewikkelder in elkaar te steken dan men had verwacht. Er zijn meerdere spelers die bij de zaak betrokken zijn. Ik moest af en toe goed mijn aandacht erbij houden, met name aan het einde van het verhaal als Ana Diaz (net als in het begin van het verhaal behoorlijk wetenschappelijk) uitgelegd krijgt wat de gebeurtenissen waren die geleid hebben tot het overlijden van Rebeca Nunes.
Severine: Dirk Speelman heeft al zijn kennis uit de kast gehaald om een spectaculair debuut neer te zetten. En ondanks de moeilijke thema’s is het verhaal in redelijk begrijpbare taal geschreven. Uiteraard zitten er wat moeilijke woorden in, maar globaal gezien leest het boek heel vlot. Een leuk weetje is dat in het jaar 2054, waarin het verhaal zich afspeelt, de kalender identiek is aan 2020. Het is altijd interessant om een boek te lezen die probeert een glimp te werpen in de toekomst. 2054, dus niet eens zo’n heel verre toekomst. Zeker als dit dan ook nog gebaseerd is op de huidige evolutie van het klimaat en de steeds grotere impact van technologische hoogstandjes. Zoals de vele dataverwerking en artificiële intelligentie. Dan krijg je een fascinerende sf-thriller die je op een realistische manier laat stilstaan bij de toekomst die de mensheid nog heeft op onze planeet.
Jeanine: Rode nevel is op zich een spannende thriller, helaas zal het wetenschappelijke deel van het boek niet iedereen aanspreken. Ik vind het wetenschappelijke idee dat achter het overlijden van Rebeca zit origineel, maar de uitwerking ervan had wat toegankelijker mogen zijn van mij. De uitleg op het einde is op zich goed leesbaar, maar vergt wel de nodige aandacht, net als het wetenschappelijke deel aan het begin van het verhaal. Het einde leest meer als een wetenschappelijk stuk, niet als het einde van een spannende thriller. Nadat ik Rode nevel had gelezen, had ik het gevoel dat de schrijver met Rode nevel over een wetenschappelijk intrigerend uitgangspunt wilde vertellen en dat idee gegoten heeft in de vorm van een thriller. Helaas is dat maar deels gelukt. De twee onderdelen van het verhaal hebben verschillende schrijfstijlen. Het onderzoek naar de toedracht van de moord leest soepel en heeft een aangename schrijfstijl. Het wetenschappelijke deel vergt meer concentratie en aandacht van de lezer. Ondanks dit heb ik zeker genoten van het verhaal en ben benieuwd naar een volgend boek van Dirk Speelman. Ik geef Rode nevel van Dirk Speelman 3,5 sterren.
Severine: Ik ben geen echte sf-lezer, maar Rode nevel kon ik absoluut wel smaken. Ik houd ook wel van wat ingewikkelde verhalen rond wetenschap en technologie, dus ik las alles met heel veel belangstelling. De Rosettacode is bovendien ook iets dat echt bestaat, en dan is het wel leuk als zoiets wordt verwerkt in het verhaal. Ik vond de personages ook aansprekend, en de verhaallijnen zaten mooi in elkaar verweven. Het einde was misschien iets te filosofisch en te technisch, maar ik kon de gedachtegang wel volgen. Een geslaagd origineel debuut in ieder geval voor Dirk Speelman. Rode nevel krijgt van mij een welverdiende vier sterren.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
