Religieus geïnspireerde liederen
[Recensie] De bijbel is vaker dan je zou denken de bron van inspiratie voor moderne muziek. Dit boek Stamelend halleluja – naar het ‘broken hallelujah’ van Leonard Cohen – bevat met name Engelstalige maar ook Nederlandse liederen van uiteenlopend muzikale stijlen: pop, rock, evangelisch, afro-amerikaanse gospel maar ook populair.
De opzet van het boek volgt het kerkelijk jaar en daarom begint het boek bij 1 december en eindigt het bij 30 november. Hoewel het kerkelijk jaar per kalenderjaar wat verschilt qua exacte data, zit het wel in de buurt van deze data.
Op iedere bladzijde staat de titel van het lied, met tekstdichter en componist. Daaronder is een bijbeltekst afgedrukt waarmee het lied een wisselende relatie heeft. De ene keer is het duidelijk op deze tekst geënt maar het kan ook zijn dat het juist op gespannen voet staat met het citaat uit de bijbel omdat de tekst er op kritische wijze mee in gesprek is. Soms komt de relatie mij wat gezocht over.
Jesus Christ Superstar
Het grootste deel van iedere pagina bestaat uit achtergrondinformatie bij het lied. Er zijn verrassende liederen die je niet zou verwachten bij zoals Op een mooie pinksterdag bij 5 december. In dit liedje komt namelijk deze regel voor: “… vader was een duidelijke mengeling van onze Lieve Heer en Sinterklaas”. Verder zijn er in de periode van advent – minder verrassend – veel bekende carols. In januari is er veel aandacht voor gospels en in de tijd voor Pasen staat Jezus centraal in de gekozen liederen waaronder het lied I do’not know how to love Him uit de musical Jesus Christ Superstar.
In de tijd na Pasen is er het lied You raise me up dat eigenlijk niet christelijk is maar heel goed als een uiting van geloofsvertrouwen kan worden opgevat. Het is daarom ook populair geworden in het eigentijdse religieuze repertoire. Dit is een mooi voorbeeld van de gelaagdheid van een liedtekst. De hierbij genoemde bijbeltekst over de stad op de berg vind ik niet zo sterk gekozen. Ik zou zelf eerder denken aan Psalm 68 vers 20 met deze woorden “Geprezen zij de Heer, dag aan dag, deze God draagt ons en redt ons”.
Opvallend is de Zuiderzeeballade vanwege deze regels: “Toen ging de zee zo te keer in een razend verweer, ongestraft slaat niemand haar neer. Nu jaren later hier paarden draven, zie ik de hand en macht van onze Heer.” Ook hier vind ik de gekozen tekst uit de bijbel niet zo logisch, meer voor de hand liggend vind ik de profetie van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde uit Openbaring 21 waarin wordt gezegd dat de zee (die in de bijbel vaak een bedreigende macht is) er niet meer zal zijn.
Sammy
Van Leonard Cohen zijn meerdere liederen opgenomen, waaronder Suzanne. In juli en augustus staan de Joden centraal. In deze periode zijn er veel liederen over Jeruzalem en is ook het lied Sammy van Ramses Shaffy opgenomen.
Het lied Turn, turn, turn van The Birds is een directe weergave van Prediker 3, waarin de uiteenlopende tijden van ons leven worden benoemd. Verder zijn er bekende songs als Blowin’ in the wind van Bob Dylan, Imagine van John Lennon, Bridge over troubled water van Simon en Garfunkel, Ik zou wel eens willen weten van Jules de Corte, Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder van Ramses Shaffy en Tears in heaven van Eric Clapton. Bij dit laatste lied had vermeld kunnen worden dat Eric Clapton dit lied schreef naar aanleiding van het overlijden van zijn dochtertje.
Er komen veel bekende namen voor in dit boek: Stef Bos, Paul McCartney, Johnny Cash, Neil Diamond, Boudewijn de Groot, Herman van Veen, Neil Young, David Bowie, Frank Boeijen en Elton John. Wie een beetje thuis is in eigentijdse muziek, zal in dit boek ontdekken dat er in veel songs bedoeld of onbedoeld een diepere religieuze dimensie verborgen ligt. Dat is dan ook de reden dat veel kerken aan het einde van het jaar een Top-2000 dienst houden waarin de relatie tussen geloof en eigentijdse liederen centraal staat.
Albert Ferwerda is predikant in de Protestantse Kerk in Nederland en houdt zich bezig met de relatie tussen popmuziek en christelijk geloof.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
