Sprankelend boek over hebzucht en delen
[Recensie] Stekelsoep van de Britse auteur Alan Durant (1958) met illustraties van Dale Blankenaar uit Zuid-Afrika grijpt terug op het oude Europese volksverhaal van de Steensoep. Daarin verschijnt een hongerige in een dorp. Niemand is bereid voedsel te delen. Totdat de vreemdeling een list verzint en vraagt om een kookpot met water. Hij doet er een steen in en zegt dat die soep heerlijk smaakt, maar nog lekkerder wordt als de dorpelingen er iets aan toevoegen.
In Stekelsoep is stekelvarken Noko het hoofdpersonage. Hij is hongerig en moe en reist door de Vallei van de Duizend Heuvels. Hij ziet een dorp, maar de inwoners – allemaal dieren – zien Noko al van verre aankomen en trekken zich terug in hun ‘huizen.’ Een vreemdeling: daar moeten de andere dieren niets van hebben. Noko klopt overal aan, maar niemand heeft wat te eten voor hem. Hij kan aan de bolle buiken zien dat ze liegen. Maar zijn verstand is zo scherp als de stekels op zijn rug: een heerlijke beeldspraak. Hij vraagt om water en een kookpot, trekt drie stekels uit zijn rug en bereidt soep. Als hij zegt dat de koning deze soep lekker vindt, ontdooien de dieren, staan ingrediënten af. Noko deelt de soep royaal uit. Het wordt een heerlijk feest. Het is een verhaal dat gaat over delen en gastvrijheid, maar ook over hebzucht.
Stapelverhaal
Het is een ‘stapel’verhaal dat jonge, maar ook oudere kinderen zal boeien. In het begin zijn het de dieren waar hij vergeefs aanklopt: de meerkat, het wrattenzijn, het koning, de aap, het aardvarken en het schubdier. Halverwege het boek kantelt de vertelling en voegt ieder dier wat toe aan de soep. Deze herhaling zal de kinderen zeker aanspreken.
Intense kleuren
Het verhaal krijgt nog meer cachet door de tweedimensionale illustraties. Ze doen wat (Zuid-)Afrikaans aan door hun veelkleurigheid. Noko (en ook de koning, natuurlijk de Leeuw) zijn in zwart-wit tinten afgebeeld. De rest van de illustraties komen erg op je af, zijn druk en intens. Maar ze nodigen uit tot goed kijken. En dan zie je steeds meer details. Zo hebben de ‘huizen’ in het dorp nummers. In de woning van de familie Konijn (en die telt heel veel familieleden) zien we een worteltjestaart en een overvloed aan wortels. De woning is ‘menselijk’ ingericht, met een fornuis, elektriciteit en zelf een drinkglas. In de Apenwoning (natuurlijk veel boomtakken) zie je half verborgen het woord ‘spare food’ (extra voorraad) staan. Kinderen kunnen van alles ontdekken, zoals de verbaasde blikken van de dieren wanneer Noko aan het koken is. Maar ook de grappen die de apen uithalen, zoals de aap die een hengel uitwerpt naar een vallende ster en een meerkat aan zijn staart binnenhengelt. Zijn de dieren in het begin op zichzelf gericht, op het laatst kronkelen ze door elkaar. Onderlinge verbondenheid wordt zo gesymboliseerd.
En de ‘behoeftige’ vreemdeling wordt warm opgenomen in de gemeenschap. Daarmee wordt Stekelsoep meteen een universeel verhaal, waar ook volwassenen iets van op kunnen steken.
Leesfragment
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
