Een oorlog ná de oorlog
[Recensie] Thank you for your service is een bijzonder indrukwekkend boek dat aandacht verdient. Het is géén oorlogsverhaal, maar een studie over de gevolgen voor de soldaten die terugkeren uit een oorlog. De cover doet misschien vermoeden dat het een mannenboek is, maar niets is minder waar. Het zijn mannen op weg naar oorlogsgebieden, onder hen soldaten die de verschrikkingen van een oorlog nog nooit van nabij hebben meegemaakt, maar ook soldaten die uit ervaring weten wat hen te wachten zal staan.
Auteur van Thank you for your service is de Amerikaanse journalist David Finkel (1955). In 2006 won hij de Pulitzerprijs voor zijn werk bij The Washington Post. In dit boek doet hij uitgebreid onderzoek naar de gevolgen en behandeling van Posttraumatisch Stress Stoornis (PTSS) en Traumatisch Hersenletsel (THL). Beide met psychische schade als gevolg. PTSS als gevolg van een angstaanjagende ervaring en THL als gevolg van een zwaar accident aan het hoofd. Finkel heeft persoonlijk contact gehad met een aantal veteranen en heeft ze ook gevolgd. Met dit boek heeft hij willen laten zien hoe PTSS en THL leeft bij hen.
Thank you for your service is het verhaal van de ervaringsdeskundigen, over de manhaftige mannen die het geluk hadden om terug te keren uit een oorlog en als helden werden binnengehaald, maar worstelen met paradoxale gevoelens. De mannen keren terug uit een oorlog en zullen nóg een oorlog moeten voeren.
Adam Schumann
“En dan komen de onvermijdelijke gedachten. Die soldaten zijn gewond. Hij niet. Dat zijn gewonde soldaten, maar hij is zwak, een watje, een stuk stront. Hij houdt zich afzijdig. Hij praat met niemand. Hij ziet niet dat hij zich net zo gedraagt als de gewonden”. Adam Schumann is teruggekeerd, maar voelt zich schuldig aan de dood van een collega. Deze is in de plaats van Adam op een missie gegaan, waarbij hij werd gedood. Een andere ervaring die hem parten speelt is dat hij nog steeds het bloed van een andere collega in zijn mond proeft, nadat hij hem gewond op zijn rug had genomen om hem in veiligheid te brengen. Nadat hij ogenschijnlijk gezond van lijf en leden is teruggekeerd van een missie begint voor hem een nieuwe ellendige ervaring – zijn eigen strijd.
“Hij gelooft niet dat er iets mis is met hem. Dat is een deel van het probleem. Hij staart naar zijn spiegelbeeld en doet alsof hij niet ziet hoe rood zijn ogen zijn. Hij weet alleen dat hij zich schaamt voor het feit dat hij er nog steeds twee heeft en neemt de inventaris op. Twee ogen, twee oren, twee armen, twee benen, twee handen, twee voeten. Er ontbreekt niets. Symmetrisch, zoals altijd. Geen kogelgaten bedekt door littekenweefsel. Geen huidtransplantaties over bomletsel. Zelfs geen smetje op de tatoeage op zijn rechteronderarm, die hij tussen twee missies in liet zetten als bewijs van zijn eeuwigdurende liefde: de naam Saskia, gevormd door harkpoppetjes in verschillende seksstandjes. Zijn lichaam is intact, dus hoe kan hij dan gewond zijn? Het antwoord moet luiden dat hij dat niet is. Maar waarom is hij dan naar huis gestuurd met een ernstige vorm van PTSS als diagnose? Het antwoord moet luiden dat hij zwak is”.
Miljoenenindustrie
Twee miljoen Amerikanen werden naar Afghanistan en Irak uitgezonden. Onderzoek heeft uitgewezen dat 20 tot 30% Lijdt aan PTSS of THL. De symptomen waar ze aan leiden zijn angstaanvallen, extreme waakzaamheid, woede, wanhoop, schuldgevoelens, agressie, somberheid, lusteloosheid, onverschilligheid, slapeloosheid en nachtmerries. Werkloosheid en suïcide(pogingen) zijn schering en inslag. Op een bepaald moment bleek het aantal suïcides hoger dan dat er gesneuvelden waren. Veteranen aarzelen om hulp in te schakelen uit angst voor een stigma. De nazorg en behandeling hiervan werd een miljoenenindustrie. Hulpverlenende instanties zijn nog altijd op zoek naar een passende therapie. Ze weten het zelf ook niet.
Het thuisfront
Een andere, vaak vergeten groep slachtoffers bestaat uit de naasten die thuis zijn gebleven en vaak lang uitkijken naar het moment dat hun geliefde terugkeert uit de oorlog. Iedereen is blij, maar dan moet de verwerking nog beginnen. Ze lijden uiteindelijk óók onder de gevolgen van de oorlog.
Het moge duidelijk zijn dat de gemiddelde Amerikaan zeer trouw is aan vlag en volkslied en in die zin nationalistisch genoemd kan worden, ‘God bless America’, maar de auteur is er heel goed in geslaagd om een zo objectief mogelijk boek te schrijven. De verhalen die zijn opgenomen zijn écht en persoonlijk. Van de veteranen die een bijdrage aan het boek hebben verleend, zijn foto’s opgenomen in het boek. Een zeer lezenswaardig verhaal en een eye-opener.
Van het boek is een speelfilm gemaakt met dezelfde titel. De Nederlandse première is op 23-11-2017.
—
Eerder verschenen op metdeneusindeboeken
