Een veelheid aan verhalen
[Recensie] Felicita Vos schrijft poëzie, romans en non-fictie. Zij is de dochter van een Nederlandse moeder en een vader met Roma-wortels. In 2008 verscheen Blauwe haren, zwarte ogen, waarin zij van binnenuit over de Roma-cultuur schreef. Zij houdt erg van dieren en woont samen met een Cornish Rex kat en drie windhonden: Hazel, Neva en Lila. Vos zet zich in voor galgo’s, de Spaanse jachthonden die in Spanje veelvuldig mishandeld of afgedankt worden. Zowel de Roma-cultuur als haar liefde voor galgo’s komen terug in haar werk, zo ook in haar laatste roman Tussen zwarte vlinders.
Zoektocht
Het hoofdthema van de roman is de zoektocht naar een verdwenen vader. Raven en Ula zijn twee Roma-zussen die hun vader twintig jaar gelden hebben verloren bij een bootongeluk. Het lichaam is echter nooit gevonden. Hun Nederlandse moeder is een hippie, die vooral met zichzelf bezig is. Zij helpt andere mensen met haar spirituele workshops, maar haar eigen kinderen verwaarloost zij geestelijk. Raven, de hoofdpersoon van het boek, doet een bijzondere ontdekking is Rome en gaat op onderzoek naar haar vader die misschien nog leeft. Dit spannende verhaal is de rode draad in het verhaal. Ik zal hier verder niet te veel over loslaten.
Naast deze zoektocht vlecht Vos allerlei andere verhalen in haar roman. Zo ziet zij in Rome een man waar zij op slag verliefd op wordt, maar zij worstelt nog met het trauma dat een ex haar heeft bezorgd. Dan heeft zij een goede vriend Fredo, die meestal in Parijs woont en waar zij veel mee mailt. Hij wordt ziek en heeft haar zorg nodig. Het verhaal van de zoektocht speelt deels in Spanje, waar Raven in contact komt met een opvang voor galgo’s. Vos heeft een hoog verteltempo en gebruikt veel dialoog. Het verhaal leest daardoor heel vlot, maar de veelheid aan gebeurtenissen heeft iets gejaagds. Misschien ligt dit aan de dialoogvorm. De dialogen zijn bijzonder realistisch, maar bevatten daardoor veel bijzaken. De gejaagdheid laat natuurlijk zien wat er in Raven omgaat. De vele gebeurtenissen grijpen haar aan en zetten haar leven op zijn kop.
Roma cultuur
Het verhaal gaat ook over de Roma-cultuur en de vraag waar je vandaan komt en mee verbonden voelt. Raven voelde zich lange tijd heen en weer geslingerd tussen twee culturen en had veel te maken met wantrouwen, zowel van Nederlandse zijde als bij het zoeken naar contact met ander Roma in Nederland. De twee zussen hebben de achternaam van hun vader en zijn met zijn tradities opgevoed. De moeder zegt nu dat zij vooruit wil kijken, maar Ula, die meer met de Romacultuur bezig is dan Raven, staat hier lijnrecht tegenover. “We zijn op aarde gekomen om het Romabloed door te geven, weet je nog? Het mocht volgens Kolja niet verdund worden en nu wil je ons wijsmaken dat jullie ons aan het Roma-stigma wilden laten ontsnappen?”
Hoewel er tragische gebeurtenissen in het boek voorkomen, is het verhaal positief gericht. De zwarte vlinder staat voor hoop of bevrijding na een donkere periode. De zoektocht confronteert Raven met het verleden. “Misschien wil ik het verleden herstellen en wat verloren is gegaan goedmaken om het te kunnen vergeten.” Haar zus ziet dit als een illusie, want het verleden is niet te veranderen. Een samenhangend thema is het verzwijgen van dingen voor elkaar. Voor de moeder is dit verzwijgen een tweede natuur geworden, maar ook de zussen houden dingen voor elkaar verborgen. Raven betrekt bijvoorbeeld niet direct haar zus bij wat zij heeft ontdekt. Langzaamaan ziet zij in wat de gevolgen zijn van het niet delen van gedachten en gevoelens. Zij ziet haar vriend ziek worden en een heel rookgordijn aan verzonnen verhalen om zich heen optrekken. Met haar nieuwe liefde wil Raven zo eerlijk mogelijk zijn, maar het is duidelijk dat het gedrag van de moeder sporen heeft nagelaten bij de dochters.
Jachtigheid
Tussen zwarte vlinders is boek met een veelheid aan verhalen. Er zit een mooie spannende lijn in en het Roma-element is erg boeiend. Felicita Vos schrijft realistisch. Voor mij had zij een aantal verhaallijnen mogen weglaten om andere lijnen juist uit te kunnen diepen, zoals die van de Romacultuur. Hoewel het soms wat onrustig leest, heeft de jachtigheid van haar proza ook iets aantrekkelijks; het past in ieder geval bij het hoofdpersonage Raven.
—
Eerder verschenen op Uitgelezen Boeken
