Bewogen met mensen
[Recensie] Wat bezielt een jonge twintiger om in een verpleeghuis te gaan wonen? Het is immers voor niemand een vrijwillige keuze om naar een dergelijke wooninstelling te gaan en iedereen ervaart die besloten wereld bij naar buiten gaan door middel van een gecodeerde deur.
VerpleegThuis is geschreven in een zeer persoonlijke stijl die je als lezer echt meeneemt in en betrekt bij het verhaal, dat is geschreven vanuit een grote doorleefde betrokkenheid bij oudere mensen en dan met name hen die lijden aan dementie. De aanleiding tot dit boek is de relatie van Teun met zijn tante die aan Alzheimer lijdt en daarom naar een verpleeghuis gaat. Hij wordt haar aanspreekpunt en bouwt een hechte relatie met haar op.
Dementerende oudere
Teun wil dóór alles heen en vóór alles de mens blijven zien in de dementerende oudere. Hij beschrijft zijn contacten en ontmoetingen met medebewoners in het verpleeghuis die hij ‘mijn vrienden’ noemt. Deze mensen zijn blij met de komst van Teun en zijn speelse open benadering van mensen en situaties. Hij heeft een goede invloed op de bewoners maar er zijn ook spanningen met de mensen die er werken. Dit aspect krijgt in het boek niet zoveel aandacht maar hier en daar proef je waarschijnlijk jaloezie bij de zorgmedewerkers: Teun heeft immers alle tijd en aandacht voor mensen en daar komen zorgmedewerkers door hun werkdruk vaak niet aan toe. Daardoor is zijn verstandhouding met bewoners persoonlijker van aard.
Hier wonen is weliswaar zijn eigen keuze waarin hij ook ervaart: “Langzaam dringt het tot me door: ik voel me afgesneden van de grote drukke buitenwereld waar ik zo van houd” (p. 61). Hij ziet wat er – met eenvoudige middelen – ánders zou kunnen aangaande de uitstraling van het gebouw en het interieur. De aandacht voor veiligheid en hygiëne onderschrijft hij uiteraard maar hij ziet ook hoe dit het normale natuurlijke leven in de weg kan staan: “In mijn ogen zouden we moeten streven naar verpleeghuiszorg waarin niet de veiligheid maar het geluk van de bewoners voorop staat” (p. 69). Zijn pleidooi is dan ook dat een verpleeghuis een plek is waar mensen zich thuis voelen.
VerpleegThuis is een aanklacht uit het hart, niet tegen de zorg, maar tegen de manier waarop wij in onze samenleving naar mensen met dementie kijken” (p. 9).
Dit boek is een warm menselijk pleidooi om op gelijkwaardige, inclusieve en volwaardige wijze met mensen die aan dementie lijden om te gaan en hen altijd als méns te blijven zien. Korte portretten van de bewoners, die in enkele zinnen reageren op door Teun gestelde vragen, besluiten dit bijzondere en sympathiek geschreven boek.
Teun Toebes is student zorgethiek en zet zich persoonlijk in voor vernieuwing van de zorg, met name voor mensen met dementie. Hij heeft voor zijn activiteiten diverse prijzen ontvangen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
