Humaan geloven
[Recensie] Dit kleine boekje Waag te sterven christendom en geloof in je opstanding met zijn prikkelende titel is de bundeling van een aantal essays die in 2022 in het blad Volzin verschenen.
Dirk van de Glind is van huis synodaal gereformeerd en groeide op ergens op de Veluwe. Hij kreeg een religieus degelijke opvoeding en misschien juist daarom zocht hij in de loop van zijn leven nadrukkelijk naar een ruimere visie op geloven en verbreding van hetgeen hem vanouds vertrouwd was.
Opvallend is wel dat Van de Glind ergens zijn verlangen naar de vroegere geborgenheid verwoordt, iets dat ik vaker tegen kom. De huidige openheid biedt minder geestelijk onderdak, de ontzuiling zet ons in een grotere maar ook meer anonieme ruimte
Waar synodaal gereformeerden – nu opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland – bekend stonden om hun duidelijke principes, stellige overtuiging en hun wat dogmatisch getinte geloof, daar zoekt Van der Glind nu naar verbinding met de humaniteit waarin mens en medemens en het – samen – leven op aarde voorop gaat.
Hij staat nadrukkelijk open voor het waardevolle in andere religies en zou het liefst zien dat mensen zonder religieuze grenzen gezamenlijk optrekken en zich verantwoordelijk voelen voor elkaar en voor de aarde.
Zelfkritiek
Van de Glind is vrij kritisch ten opzichte van de theologie en de kerkelijke traditie, hetgeen vanuit zijn herkomst en persoonlijke ontwikkeling ook wel begrijpelijk is. Toch is de vraag of hij daarmee aan eigentijds theologisch denken en hedendaagse vormen van kerk-zijn wel volledig recht doet en alles niet teveel over één kam scheert.
Dat neemt niet weg dat dit boekje de lezer te denken geeft en veel mensen die een vergelijkbare ontwikkeling hebben meegemaakt, zal aanspreken omdat zij er het nodige van zichzelf in herkennen. Ik denk dat veel oudere mensen grote veranderingen in hun gelovig denken en beleven hebben meegemaakt, al zijn er uiteraard de nodige nuances en gaat de één daarin duidelijk verder dan de ander.
In klassieke opvattingen over (erf)zonde, God de Almachtige, Gods voorzienigheid en Jezus als Gods Zoon voelt Van der Glind zich absoluut niet meer thuis en in statementachtige bewoordingen maakt hij duidelijk in welke richting hij denkt. Eigenlijk vragen zijn notities om een bredere en diepere uitwerking. Zijn beschrijving van het plaatsvervangend lijden van Jezus doet echter aan deze opvatting toch echt tekort en het voorbeeld dat hij geeft, is nogal karikaturaal.
Humaniteit
Zijn pleidooi voor menselijkheid past in onze tijd: ‘Het moet de mens er niet om gaan christen te worden. Het moet de christen er om gaan méns te worden’(p. 27). Misschien is dit wel de kern van dit boekje. God is niet boven maar ónder en ín ons. De formuleringen zijn hier en daar wat te rechtlijnig maar met enige nuancering zullen veel mensen het nodig van zichzelf in dit boekje herkennen, vermoed ik. De laatste pakweg 50 jaar is geloven ‘horizontaler’ geworden en is God dichter bij ons gekomen. Het boekje eindigt met een pleidooi om liefde als de kern van Jezus’ boodschap ter harte te nemen en vorm te geven.
Dirk van de Glind is docent levensbeschouwelijke vorming. Hij schreef eerder Het lef om lief te hebben.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
