Achter de schermen van de uitvaartzorg
Annette Born is spreekster bij uitvaarten en gastvrouw bij een crematorium / rouwcentrum. In dit boek Waarheen, waarvoor brengt zij de lezer in contact met mensen die in de uitvaartzorg werkzaam zijn. De proloog De dikke deur heeft misschien voor sommige lezers iets beklemmends maar brengt de lezer wel direct met de essentie van de uitvaartzorg in aanraking: mensen die gestorven zijn.
“Wat kan ik van de dood verwachten?” is de centrale vraag van dit aangenaam leesbare boek dat bestaat uit gesprekken met mensen in de uitvaartbranche. Na ieder gesprek blikt Annette Born daar persoonlijk op terug en overweegt zij de inzichten die ze er van meeneemt. Ze is eerlijk over haar eigen angst voor het aanvankelijk onbekende en alle ingrijpende gebeurtenissen die ze voor het eerst meemaakt. Ze ontdekt echter ook: “Voor mij is het duidelijk dat ik mijn roeping heb gevonden” (p. 51).
Betrokkenheid
Hoewel “iedere opdracht draait om tijd” zoals iemand zegt, is het tegelijk opvallend hoeveel goede en professionele zorg er is voor de overledene en de nabestaanden. Mensen doen dit werk vanuit een persoonlijke passie. Zo zegt iemand: “Ik heb nooit het gevoel dat ik aan het werk ben. Dit is gewoon mijn leven” (p. 121). Dat geldt ook voor een afscheidsfotograaf: “ik ben hun ogen en oren” (p. 161).
Een suïcide of een doodgeboren kind blijft voor mensen in de uitvaartzorg een moeilijke uitvaart en dat is maar goed ook. Dergelijke gebeurtenissen mógen ook niet ‘gewoon’ worden. Na afloop en onder elkaar vindt de verwerking van dergelijke uitvaarten plaats.
Er wordt ook verteld over het prepareren van een lijk waarin soms, na een ongeluk, een reconstructie plaatsvindt. Ook zijn er verhalen over politiemeldingen en moeilijke familieverhoudingen. Mooi is wat iemand zegt hoe het gelukkig meestal is: “samen een cirkel van troost vormen”. De uitvaart heeft tegenwoordig een zeer menselijk en persoonlijk karakter. Het afstandelijke van pakweg 50 jaar geleden is er vrijwel niet meer.
Interessant is de impressie van een dag in een uitvaartcentrum waarin opvalt hoe zorgvuldig alles plaatsvindt en hoeveel controle er voortdurend is of alles klopt en goed gaat. Fouten kúnnen nu eenmaal niet op een dag van afscheid omdat alles gevoelig ligt. De lezer krijgt in deze dagopname een goed kijkje achter de schermen.
Een zwart/wit fotokatern met materialen die worden gebruikt en details van het interieur van een uitvaartcentrum vult de tekst van dit boek aan. Samen geeft het een goed beeld van de uitvaartzorg. De titel Waarheen, waarvoor zal wel afgeleid zijn van het lied van Mieke Telkamp. Muziek speelt overigens in dit boek geen rol.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
