"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Waterlooplein

Woensdag, 17 november, 2021

Geschreven door: Hetty Berg, Kirsten van Kempen
Artikel door: Henk Slechte

De buurt binnenstebuiten

[Signalering] Sinds 1883 kent Amsterdam het Waterlooplein. Het lag in de Jodenbuurt; het terrein is na de oorlog deels onttakeld voor de aanleg van de metro, de stadsvernieuwing en de Stopera. Het stuk stad ligt op het voormalige eiland Vlooienburg dat in de late 16de eeuw is aangelegd in de Amstel. Er is hier in de 20ste eeuw veel archeologisch onderzoek verricht. Dit boek brengt in kaart wat dat aan inzichten heeft opgeleverd over de culturele, demografische, godsdienstige en economische geschiedenis van dit gebied.

Gespecialiseerde auteurs vertellen wie de bewoners waren, waar ze vandaan kwamen, hoe ze leefden en hoe de buurt zich ontwikkelde, tot en met de gruwelen van de Bezetting toen de Joodse bewoners werden bijeengedreven en weggevoerd. Na elk hoofdstuk krijgen belangrijke objecten, personen of onderwerpen in uitgebreide kaderteksten extra aandacht. Zo komt o.a. de Joodse boekproductie aan de orde, en het dobbelen en kaarten tussen 1600 en 1800. Essentieel zijn de teksten over het koosjere slachten en eten. Dit is niet de eerste studie over de Joodse geschiedenis van het Waterlooplein. In 1987 verscheen die van Frederique van Cleeff-Hiegentlich en Joel Cahen en in 2017 die van Wally de Lang; in dit nieuwe boek nam ze het hoofdstuk over het trieste einde van de Jodenbuurt voor haar rekening. Het is schitterend en uiterst zorgvuldig geïllustreerd: niet voor niets begeleidt het de gelijknamige tentoonstelling in het Joods Historisch Museum in oktober 2020.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Boekenkrant