"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Welke vogel hoor ik?

Maandag, 3 april, 2023

Geschreven door: Dominic Couzens, Madeleine Floyd
Artikel door: Joke Zwier

Geluiden die tot de verbeelding spreken

[Recensie] Toen ik Welke vogel hoor ik? van Dominic Couzens zag liggen, was mijn interesse meteen gewekt. Wie een huis met een (grote) tuin heeft ziet veel verschillende vogels, maar welke zang nu bij welke vogel hoort is niet altijd duidelijk, omdat ze verscholen zitten of meteen wegvliegen zodra er iemand in de buurt komt. Gelukkig zijn vogels overal te horen en met de hulp van dit boek wordt vogels bekijken en beluisteren extra leuk. De fraaie illustraties in het boek zijn van de hand van de bekroonde kunstenaar Madeleine Floyd.

Couzens is een Britse vogelaar, auteur, journalist en professionele excursiegids, gespecialiseerd in vogel- en natuurhistorische onderwerpen. Hij levert regelmatig bijdragen aan Bird Watching en BBC Wildlife magazines. Eerder schreef hij onder andere Vogels in de vlucht en Tuinvogelgeheimen. Hij heeft meerdere onderscheidingen ontvangen voor zijn boeken en werd in 2021 onderscheiden met de Dilys Breese Medal van de British Trust for Ornithology.

In Welke vogel hoor ik? Staan 52 zangvogels van klein tot groot met hun geluiden, gedrag en lied in een bijbehorend verhaal beschreven. Het zijn vogels die over de hele wereld voorkomen en voor elke week van het jaar is er een andere vogel met zijn interessant lied. Bij elke vogel staat bovenaan de bladzijde zowel de Nederlandse als de Latijnse naam, de grootte en habitat vermeld.

QR codes
Door een QR te scannen is de zang te beluisteren van de erbij behorende vogel. De te beluisteren, soms hele bijzondere fragmenten van bijvoorbeeld een Geweervogel, variëren van ongeveer zestien seconden tot ruim zeven minuten. Van toegevoegde waarde kan het gebruik van een app met vogelgeluiden, als bijvoorbeeld Merlin, de website van Xeno-Canto of YouTube een fijne aanvulling zijn naast het scannen van deze QR codes.

Selectie
Er is een selectie gemaakt uit soorten die in Europa en Noord-Amerika voorkomen. De vogels zijn niet geselecteerd op hun mooie zang, maar op andere factoren als het passen bij een bepaald seizoen, een liedje dat iemand aan het denken zet of omdat ze een stukje vogelzangonderzoek illustreren.

Hereditas Nexus

Geluiden
Niet alle opgenomen geluiden zijn strikt genomen vogelzang. Couzens legt goed uit dat er een onderscheid is tussen zang en roep van een vogel. Deze wordt bepaald door het doel van het geluid. Een vogel die zijn territorium verdedigt maakt een ander geluid dan één die een vrouwtje lokt. Een alarm- of paarroep is aangeboren in tegenstelling tot zang die vaak aangeleerd is. Duiven en Koekoek, vogels die hun liedjes ‘erven’, voegen niets meer toe aan hun lied door te leren, dit in tegenstelling tot andere vogels als bijvoorbeeld de zanglijster.

Couzens heeft een fijne beschrijvende stijl en weet op een leuke manier de zang van bijvoorbeeld de rietgors te beschrijven. “Klinkt als een kleuter die leert tellen, maar vergeet wat er na drie komt”( blz. 49)”  Wanneer je een vogel hoort zingen sta je er niet bij stil, dat een liedje uit delen bestaat. Kleine stukjes die steeds herhaald worden een frase genoemd, en hierin zitten makkelijk herkenbare secties. Ook weet hij op een leuke manier de roep van bijvoorbeeld een Oehoe te vertalen in woorden: “Wie…de hel…ben jij?

Welke vogel hoor ik? Is een aantrekkelijk boek om door te bladeren en kennis op te doen van vogels, waardoor je anders gaat luisteren naar vogelgeluiden.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow