Spoorslag, nieuwe serie over reizen met de trein
[Recensie] Uitgeverij Ambo/Anthos is onlangs begonnen met het uitgeven van Spoorslag: een reeks boeken met treinverhalen. In het eerste deel beschrijft Auke Hulst zijn ervaring met de lange treinreis door het mooiste deel van Amerika, terwijl hij ondertussen mijmert over eerdere treinreizen. In het tweede boek vertelt Sien Volders het tragische verhaal van een eenzame man, die per trein naar Schotland vertrekt. In oktober verschijnt deel drie, Paleis op wielen van Nelleke Noordervliet en deel vier: Kindertrein uit Boedapest van Emy Koopman.
Zephyr
Schrijver Auke Hulst reisde de afgelopen vijftien jaar veelvuldig in Amerika, bezocht daarbij vrijwel alle staten. Meestal reisde hij in zijn eentje, in drie gevallen was hij in gezelschap van ‘een’ geliefde. Ook al geeft hij weinig details, het is duidelijk dat het samen reizen met de betreffende eerste twee dames geen groot succes was. Maar tijdens zijn huidige reis toont hij zich positiever: zijn echtgenote houdt hem gezelschap! Later in dit verhaal zal hij zelfs toegeven dat hij tijdens deze tocht op huwelijksreis is!
In tegenstelling tot zijn voorgaande Amerikaanse reizen, die hij vrijwel altijd per auto ondernam, reist hij nu per trein. Om precies te zijn, met de California Zephyr, een dieseltrein groter dan welke NS-trein ook.
Gedurende twee nachten en drie dagen gaat de reis vanaf Chicago naar Emeryville, het voorstadje van San Francisco. Als journalist maakte Hulst al eerder treinreizen, onder meer dwars door Afrika in opdracht van een reismagazine. Nu hij met deze ‘beestachtige dubbeldekker’ door de Verenigde Staten reist komen de herinneringen aan die Afrikaanse treinreis van 6.000 km weer naar boven. In een aantal cursief gedrukte pagina’s beschrijft hij het verloop van die betreffende reis van Dar es Salaam naar Lusaka.
Great Pleins
Maar het grootste deel van dit boek handelt over het mooiste spoortraject van de Verenigde Staten, dat loopt via de Great Plains, de Rockies, de Great Basin en de Sierra Nevada. Opvallend is hoe vaak tijdens de tocht Hulst de klimaatproblematiek ter sprake brengt. Tijdens het observeren van het landschap, in gesprekken met medereizigers of tijdens discussies met zijn vrouw. Hij zou toch geen schuldgevoel hebben over al dat autorijden van vroeger? Of zijn ze misschien twee hypocrieten, zoals zijn vrouw naar voren brengt, omdat ze de oceaan waren overgevlogen?
Het is al met al een boeiend reisverslag. Afwisselend, met oog voor details en voorzien van de nodige persoonlijke beslommeringen. Op de -overigens fraaie- vormgeving is één detail aan te merken: de trein op de voorpagina is weliswaar ook een Zephyr, maar de trein waar Auke Hulst met zijn vrouw Revka mee reisde, was volgens zijn eigen beschrijving zilverkleurig, en niet, zoals hier staat afgebeeld, oranje/rood.
Bij twijfel altijd noord
Wat moet je doen als je enigszins de weg kwijt bent? Als je niet meer bij machte bent om jezelf te verzorgen, als je al dagen honger hebt, en je de nacht moet doorbrengen op een bank in een treinstation? Wat als je voortdurend, dag en nacht, geluiden hoort, telkens hetzelfde verminderd septiemakkoord Cdim7? Klanken die je niet meer kunt stopzetten. Wat doe je dan? Er is voor de anonieme hoofdpersoon van dit korte verhaal maar een oplossing: naar het noorden afreizen. Met de trein, hoe anders.
En zo vertrekt deze jongeman vanuit station King’s Cross in het hartje van Londen naar Schotland. Gezeten in een coupé, waarbij de plek naast hem opvallend genoeg de hele rit leeg blijft. Dat zal niet voor niets zijn, met zijn gescheurde winterjas, zijn haar in klitten en zijn woeste baard ziet hij er niet erg uitnodigend uit. Hij heeft honger en dorst, maar onderneemt niets om dit probleem op te lossen. Of hij in het bezit is van een treinkaartje krijgen we niet te weten. Helemaal zonder geld zal hij niet zijn, want zijn overnachting vindt plaats in een hotel.
Psychiatrische afdeling
Onderweg begint hij met een zelfbedachte therapie door onafgebroken vellen papier vol te schrijven. Schrijven naar zijn zogenaamde geliefde, dat deed hij ook al toen hij op een psychiatrische afdeling opgenomen was. De pillen die hij destijds noodgedwongen kreeg brachten in eerste instantie rust, maar ze vlakten hem ook af. Met een truc wist hij na enige tijd aan de gedwongen medicatie te ontkomen: telkens wanneer een verpleegkundige hem een tablet gaf, deed hij alsof deze doorslikte. Maar in plaats daarvan kleefde hij het tabletje onder zijn verhemelte, onzichtbaar, tot de kust vrij was en hij de pil kon verwijderen.
Hij vertrok uit de inrichting en belandt in Schotland, in een oud, verlaten hotel waar hij de enige gast is. Vanuit dit Stromness Hotel blijft hij zijn brieven schrijven, die hij vanaf nu in gefrankeerde enveloppen op de post doet naar ‘haar’. En hij begint korte reizen te maken, met de ferry, elke dag vanaf het grote eiland Mainland naar de verschillende Orkney-eilanden. En dan opeens is er antwoord, een dikke envelop met een bekend handschrift. Het is te laat, de man is ten einde raad. “Krampachtig snikken zijn longen lucht tot het water boven zijn gezicht sluit.”
Een uiterst tragisch einde van een prachtig beschreven verhaal!
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
