Mooi uitgegeven jaarboek stelt teleur
[Recensie] Sterk gestegen arbeids-, materiaal- en energiekosten, dat zijn de ontwikkelingen waar de Nederlandse bouwwereld in het jaar 2022 mee te maken had. In de recent verschenen Architectuurgids 2022/2023, constateren de samenstellers Teun van den Ende, Uri Gilad en Arna Mačkić dat de genoemde problemen tot gevolg hadden dat bijvoorbeeld woningen in het midden- en lage prijssegment steeds kleiner uitvielen. Vanwege de beperkte budgetten was het voor architecten moeilijk om werk van voldoende kwaliteit te leveren, voor jonge architectenbureaus bleek het daarnaast steeds lastiger om opdrachten binnen te krijgen.
De kern van het boek bestaat uit de beschrijving van 29 architectonische projecten, veelal van gerenommeerde bureaus. Het is overigens bij deze geselecteerde projecten niet duidelijk of ook hier de genoemde financiële problemen in het ontwerp hebben doorgewerkt. “Veel projecten laten juist zien dat architectenbureau vindingrijk of standvastig genoeg zijn om in de weerbarstige praktijk bijzondere prestaties te leveren,” aldus de inleiding.
Schoolgebouw van het Jaar 2022
Daarover zouden we per project wel wat meer willen lezen. Nu is de inhoudelijke tekst bij elk project over het algemeen erg summier en de technische tekeningen en plattegrondjes zijn zo klein dat ze nauwelijks inzicht opleveren. Dit terwijl er in principe wat pagina’s betreft plek genoeg is. Zou het een idee zijn om de afgebeelde foto’s kleiner af te drukken, om zo meer ruimte te scheppen voor meer achtergrondinformatie? Daarnaast zou het nuttig zijn om per project een aantal websites te noemen, die meer informatie kunnen verschaffen. Het is toch interessant om te weten dat bijvoorbeeld Kindcentrum Zuiderkroon in Hoogezand bekroond is als Schoolgebouw van het Jaar 2022. Ook leuk om te weten is dat de constructie van het ogenschijnlijk eenvoudige UMCG busknooppunt in Groningen maar liefst drie jaar heeft geduurd. Terwijl het ook nuttig kan zijn om te beseffen dat de bouw van de hoogste torens in Rotterdam De Zalmhaven veel kritiek en discussie heeft opgeleverd, een feit waarover redacteur Teun van den Ende overigens in het blad Vers Beton uitgebreid heeft bericht. De technische gegevens achterin het boek maken overigens wel iets goed, onder meer door het geven van de bouwkosten per vierkante meter en een overzicht van de betrokken architecten, medewerkers, adviseurs en onder meer aannemers.
Een ander punt is dat het lastig zoeken is in dit omvangrijk boek. Stel je voor dat je nieuwsgierig bent naar het opvallende project dat op de omslag staat afgebeeld, waar vind je vervolgens de bijbehorende informatie? De naam van het betrokken architectenbureau staat keurig in het colofon, maar dan? Dan zit er niets anders op dan in de inhoudsopgave te gaan zoeken, totdat je op de achtste plaats een verwijzing aantreft naar het betreffende bouwwerk. En was als je zou willen weten wat er bijvoorbeeld over zorgwoningen, appartementencomplexen, torenflats of bushaltes in dit boek te vinden is. Bladeren maar? Een trefwoordenregister zou in dit verband veel goed maken.
Het is kortom een fraai boek, dat vooral goed zal functioneren als mooie reclame voor de geselecteerde projecten, maar de geboden informatie is mager. Zo komen de in het begin gesignaleerde financiële problemen verder nauwelijks aan bod. Het zou interessant zijn om bij een volgende editie juist projecten van jonge architectenbureaus naar voren te brengen, met daarbij de nodige achtergrondinformatie over hoe zij in deze moeilijke tijden het toch voor elkaar kregen om bepaalde projecten te realiseren.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
