Kantiaanse vragen voor een niet alledaagse puber
Recensie
Bix is een jongen van vijftien die geen normale puber wil zijn. Hij is genoemd naar de jazz muzikant Bix Beiderbecke uit het begin van de 20ste eeuw, een afschuwelijke naam vindt hij. Bix wil filosoof worden, een naam als Henk-Sander past daar beter bij, dus zo wil hij voortaan genoemd worden. Zijn ouders zijn losers. Zijn moeder zorgt voor een permanente chaos in het huishouden en houdt niet van gezond eten, zijn vader zit alsmaar in een hoekje naar jazzmuziek te luisteren. Er komt weinig uit hun handen. Als ze verhuizen richten ze ongevraagd Bix’ nieuwe kamer in. Ook dat vindt Bix afschuwelijk, er hangt een discobal aan het plafond en op de grond liggen drie zitzakken in drie verschillende kleuren. “Ik denk niet dat Kant een oranje, een groene en een gele zitzak had,” is Bix‘ commentaar. “Ik denk eerder aan een bruine leren stoel”. Bix heeft veel op met Kant en stelt zichzelf voortdurend vragen die lijken op de vier grote Kantiaanse vragen: ‘wat kan ik weten?’, ‘wat moet ik doen?, ‘wat mag ik hopen?’ en ‘wat is de mens?’, in dit geval is de mens Bix (alias Henk-Sander).
Bix onderzoekt alles wat hij tegenkomt maar stoot voortdurend zijn neus. Hij wordt verliefd op zijn buurmeisje die het liever met een stoerdere jongen aanlegt. Hij krijgt een baantje in een verzorgingshuis voor bejaarden en raakt bevriend met de oude meneer Van Stavoren die denkt nog midden in WOII te leven en die voordat de vriendschap echt vorm krijgt prompt sterft. En zo gaat het 100 bladzijden door met puperleed. Bix neemt waar, overdenkt het allemaal en trekt zijn conclusies. Doordat het boek in de ik-vorm is geschreven krijgt het een extra droog humoristisch gehalte. Erg vermakelijk, goed geschreven, een heerlijk boekje.
Bix is het proza debuut van Annemiek Schmidt Crans (Vlaardingen, 1966). Eerder verschenen er van haar hand een aantal dichtbundels (i.s.m. Stromboli) en een kunstboekje In de auto met mijn broer (i.s.m. Stichting Innocenti). Schmidt Crans studeerde een jaar filosofie en kunstgeschiedenis en koos daarna voor een studie Fotografie aan de HKU. Ze maakte naam met vrij werk, collages, mixed media en polaroid onder de naam Dutch Polaroidgirl. Schmidt Crans geeft Bix in eigen beheer uit en het boekje is door crowdfunding gefinancierd. Bix is wederom het bewijs dat een self-publishing book zeer de moeite waard kan zijn. Maar dat het ook flink mis gaan meldden we al eerder op deze site. Bij gemis aan een goede redacteur van een uitgeverij zijn kritische meelezers gewenst en Schmidt Crans heeft dat goed georganiseerd liet ze weten.
Wie een vrolijke middag wil hebben en nog even flink wil terugdenken aan de eigen pubertijd, koop dit boek. We kijken in ieder geval uit naar het vervolg op Bix.
—
Voorpublicatie
De Leesclub van Alles publiceert in overleg met de schrijver en bij wijze van voorproefje twee hoofdstukken uit Bix.
B
I
X
‘Mam, ik wil naar de tandarts’, zei ik vanochtend in de keuken, toen ik mijn brood stond te smeren. Jessie pakte een stuk pizza uit de koelkast.
‘De tandarts? Waarom?’
‘Omdat dat goed is. Je moet 2 keer per jaar naar de tandarts om gesaneerd te blijven.’
‘Stel je niet aan. De tandarts is helemaal niet leuk.’
‘Alsjeblieft’, zei ik. ‘Denk er eens over na.’
Mijn moeder wuifde mijn woorden weg, met haar stuk pizza in de hand. Er viel een ansjovis op de grond. Ik raapte hem op.
‘Geef maar’, zei ze.
Ik gooide hem in het afvalbakje in het keukenkastje.
‘En ik wil ook mijn band leren plakken’, zei ik.
‘Waarom? Breng je fiets toch naar de fietsenmaker.’
‘Ik wil het zelf kunnen.’
Ik liep de keuken uit. Op de gang hoorde ik haar nog mompelen:
‘Gedraag je toch eens als een normaal kind.’
Ik pakte mijn jas en ging de deur uit.
Mijn ouders noemen me Bix. Maar ik heet Henk-Sander, sinds vorige week dinsdag.
Bix rijmt op niks, dat vind ik geen goede naam voor een filosoof. Henk-Sander klinkt veel intellectueler. Alleen jammer van mijn achternaam ‘de Vries’. Die ga ik ook nog weleens veranderen. Desnoods trouw ik met een vrouw met een mooie achternaam.
Dinsdag heb ik ook mijn haar geverfd. Rood haar klopt niet bij Henk-Sander. Nu is het zwart. En ik heb een bril. Op zolder heb ik tussen de oude boeken van mijn ouders naar filosofieboeken gezocht. Er komt daar haast nooit iemand. Ik kreeg het direct benauwd. Het was er super stoffig. De groen gebloemde vloerbedekking leek wel grijs. Even het dakraampje opengezet en toen een paar dozen opengetrokken. Natuurlijk vond ik weer alleen de oude kookboeken van mijn moeder en jazzboeken van mijn vader.
Achter een gordijntje vond ik een doos met schoolschriften van mijn opa. Er zat een klein brilletje in, met een hoornen montuur. Dat heb ik opgezet. Ik zie nu een beetje wazig, maar voel me stukken beter. Meer mezelf.
—
11 mei
Na het débacle van gisteren was de stemming even iets minder in huis.
Mijn ouders vonden me ondankbaar en ik kon niet uit leggen waarom die kamer mijn ergste nachtmerrie vertegenwoordigde.
Vanmiddag ga ik naar de bieb om uit te zoeken hoe de kamer van Immanuel Kant eruitzag. Ik las vanochtend in wat en hoe voor beginnende filosofen, dat Kant zijn leven lang in 1 huis gewoond heeft. En dat hij iedere dag dezelfde wandeling maakte. Dat klinkt misschien wat saai, maar als je genoeg hebt om over na te denken, heb je niet zoveel verandering nodig.
Ik denk niet dat Kant een oranje, groene en gele zitzak had. Ik denk eerder een bruine leren stoel. Of een groot zwaar bureau met een houten stoel erachter.
In ieder geval had Kant zeker geen discobal aan het plafond. En Plato trouwens ook niet. Nu heb ik nog niet over alle filosofen gelezen, maar ik denk eigenlijk dat er niet 1 is met een gele zitzak en een discobal.
Ik ga zo nog even verder lezen en bedenken wat er in mijn nieuwe kamer zou moeten staan. Een eigen computer zou ook wel handig zijn (ook al had Kant die niet). De computer, die in de huiskamer staat, is constant bezet. Vanochtend wilde mijn vader ineens patiencen en mijn moeder zit de hele dag op Facebook.
—
Bix is o.a. te koop bij:
- Libris Boekhandel van de Ven – Soesterbergsestraat 54 C, 3768 EJ Soest
- De Literaire boekhandel in – Lijnmarkt 17, Utrecht
- The Read Shop Express – Oudegracht 427, 3511 PJ Utrecht
- Of bij de schrijver: dutch@dutchpolaroidgirl.nl
