"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Oorlogsdochters

Zaterdag, 27 maart, 2021

Geschreven door: Rhys Bowen
Artikel door: Patrice van Trigt

Een prachtig verhaal dat overzichtelijk is geschreven vanuit de drie perspectieven

[Recensie] Niet eerder las ik een boek van deze auteur. In Nederland is dit zo te zien pas het tweede boek van haar dat is vertaald. Na het lezen van deze roman ben ik benieuwd naar haar andere boeken.

Het boek begint met een proloog uit 1939. Je maakt hier kennis met een aantal hoofdrolspelers en een gebeurtenis die voor enkelen van hen allesbepalend zal zijn in de oorlogsjaren die volgen. Meteen is duidelijk dat de schrijfstijl en opbouw me goed bevallen. Ook het verhaal spreekt meteen aan.

De titel van het boek doet vermoeden dat je een verhaal gaat lezen dat vooral over vrouwen gaat en hun rol in de oorlog. Vaak wordt gedacht dat het alleen de mannen waren die de strijd vochten, maar achter de schermen waren het vooral vrouwen die een allesbepalende rol speelden in het voorzien van cruciale informatie. Of dat nou was middels veiligheidsdiensten of contraspionage, vrouwen waren wel degelijk een belangrijke factor in de oorlogsvoering. In Oorlogsdochters maken we o.a. kennis met een aantal sterke jonge vrouwen die hun verantwoordelijkheid namen en hun bijdrage leverden.

In het gezin van aristocraat Lord Westerham is het in tijden van oorlog anders dan anders. Oudste dochter Livvy woont met haar zoontje weer tijdelijk thuis, tweede dochter Margot woonde voordat de oorlog uitbrak in Parijs en de jongste drie dochters zijn nog thuis. Wanneer de middelste, Pamela, een ‘administratieve baan’ krijgt, vliegt ook zij ook uit. Het West Kent Regiment heeft zijn intrek genomen in het landhuis en hierdoor komt de oorlog wel heel dichtbij op Farleigh Place. Wanneer er ook nog eens een ongenodigde gast op het landgoed belandt, slaat de onrust toe en raakt men onbewust in een web van intriges verwikkeld.

Boekenkrant

We volgen voornamelijk de verhalen van Margot, Pamela en Ben. Drie jonge mensen die betrokken raken bij de oorlog en beslissingen moeten nemen die van levens- en landsbelang kunnen zijn. Met deze drie krijg je een goed beeld van de tegenstrijdige belangen en conflicten waar sprake van was. Waar ligt je loyaliteit maar ook je grens? Hoe ver ga je om je familie te beschermen en je land te dienen?

In dit boek worden veel namen en locaties genoemd. In het begin is dat even zoeken. Gelukkig zijn de hoofdrollen uiteindelijk aan een klein aantal mensen toebedeeld waardoor het overzichtelijk wordt. Het boek speelt zich af in mei 1941, maar gevoelsmatig betreft het een langere periode. Er gebeurt namelijk nogal wat, maar veel loopt waarschijnlijk gelijktijdig op. Door het gebrek aan tijdsaanduiding bij het aanvangen van een nieuw hoofdstuk is dat een gok, er staan alleen locaties vermeld. De auteur neemt je mee naar Parijs, Londen en het plattenland in Engeland. We lezen over het verzet, de Gestapo, spionage en landsverraad. Aangevuld met beeldende omgevingsschetsen geeft dat het geheel een filmische uitstraling. De vrouwen in het verhaal waar het om gaat variëren enorm, zowel qua karakter als in leeftijd. Het ene moment gaat het over Margot, die ineens met het Franse verzet wordt geassocieerd, vervolgens Pamela die bij MI5 blijkt te werken. Maar ook de jongste, twaalfjarige Phoebe, neemt een flinke rol voor zich en dat was erg leuk en verfrissend. Het blijkt een slimme meid te zijn die niet door iedereen zo wordt gezien.

Het verhaal gaat niet per se over de oorlogsvoering maar over wat er zich achter de schermen plaatsvond. De thuisblijvers die ook bijdroegen aan het landsbelang. We lezen over Churchill, over armoede en jaloezie. Maar ook over exorbitante rijkdom, de privileges en alle denkbare emoties. Tussen dat alles voert men oorlog, wordt er gewacht op steun vanuit de VS en gehoopt op een Duitse nederlaag. Op de achtergrond wordt ook nog eens de suggestie van een liefdesverhaal gedaan. Dit alles gebeurt vanuit een wisselend perspectief waardoor je door het boek vliegt.

Er gebeurt veel in deze roman. Je wordt als lezer betrokken in de ontwikkelingen die er zijn en dat gaat lange tijd goed. Tot ongeveer zo’n zeventig pagina’s voor het einde. Dan schiet het verhaal in een hogere versnelling en ontstond het gevoel dat het afgerond moest worden. Hierdoor bleven bepaalde zaken jammerlijk op de vlakte. Het verhaal van Margot is daar een voorbeeld van. Maar ook de onverwachte gebeurtenissen aan het slot, die kwamen als het ware uit de lucht vallen. Na het dichtslaan van het boek ben ik online gaan zoeken of dit wellicht toch het eerste deel van een twee- of drieluik zou zijn. Want er staan nog zoveel onbeantwoorde zaken open. Helaas vond ik niets over een vervolg.

Oorlogsdochters is een prachtig verhaal dat overzichtelijk is geschreven vanuit de drie perspectieven van Ben, Pamela en Margot. Deze roman biedt meer mogelijkheden dan wat het nu is geworden en voelde bij het dichtslaan niet aan als afgerond. De personages zijn dermate interessant en dat geldt ook voor de gebeurtenissen, dat ik graag meer had gelezen over deze families en hun avonturen. Nu blijft alles wat op de vlakte en mis ik gevoelsmatig de puntjes op de ‘i’ die voor een wauw factor hadden kunnen zorgen. De ingrediënten zijn er zeker, het is een fascinerend aspect van de Tweede Wereldoorlog die het verdient om verteld te worden. Ik geef graag mooie 3 sterren.

Eerder verschenen op Perfecte Buren

Boeken van deze Auteur:

Oorlogsdochters

Het kind uit Toscane

Oorlogsdochters