"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Boek van de maand - In gesprek met ... Bertina Mulder

Donderdag, 29 maart, 2018

Geschreven door: Bertina Mulder
Artikel door: Roelant de By




Bertina
Mulder vertelt …
“Tijdens
het schrijven van dit boek over de reis naar Mars merkte ik dat de aandacht
snel gaat naar de techniek, naar het wel of niet mogelijk zijn van dergelijke
ondernemingen, maar er wordt nauwelijks gekeken naar de menselijke en
juridische aspecten. Want stel dat we daar met een kolonie zitten, wie is dan
de baas? Wie bepaalt de regels? Zelfs bij een vlucht van de ISS is er een
moment geweest dat de astronauten zijn gaan staken en de communicatie hebben
uitgezet. Ouderwetse muiterij zeg maar want Houston control is op afstand. En
deze mensen cirkelden om de aarde; niet eens heel ver weg. Ik heb gewerkt bij
een bedrijf dat een dependance had elders. Gewoon hetzelfde bedrijf op
verschillende locaties. Zelfs daar zag je meteen “cultuurverschillen”. Dus als
je op zo’n reis naar Mars zit, die 5 tot 7 maanden duurt, kan ik me voorstellen
dat ze op een gegeven moment denken: krijg het heen en weer daar op aarde met
z’n allen. Wij zitten hier en wij moeten het doen. Dan gaan wij het ook
bepalen. Zodoende ontdekte ik, al schrijvende, dat er naast de financiële, ook
veel politieke, morele en ethische kanten aan het verhaal zitten. Per aspect is
er maar één groep die zich daar specifiek mee bezighoudt. Zo is er een
milieugroep die vindt dat een nieuwe planeet als Mars niet geschonden mag
worden, omdat wij ons moeten bezighouden met onze eigen planeet. Ik was juist
geïnteresseerd in de claustrofobische omgeving van zo’n ruimteschip zonder hulp
van buitenaf. Welke beslissingen neem je als niemand kan controleren wat je
gedaan hebt?”
Bevlogen
praat Bertina Mulder over het onderwerp van haar nieuwste boek, “De Rode
Magneet”, een prachtige titel. Het is een buitengewoon boeiend relaas over een
bemande reis naar Mars. Als ik de term Science Fiction laat vallen, reageert ze
fel.
“Het
is geen science fiction wat ik hier beschrijf. Alles wat ik beschrijf is al
gedaan of is mogelijk. Ze zijn nu bezig met de simulatiemissies hier op aarde.
Mensen zitten 6-9 maanden opgesloten in een kleine ruimte. Mogen alleen naar
buiten in een ruimtepak. De communicatie gaat altijd met een vertraging van 20
minuten enkele reis zoals het ook is op een reis naar Mars met het
thuisstation. Het is gewoon hier op aarde maar ze bestuderen de effecten die
dergelijke beperkingen hebben op mensen. Opeens brand hier? Nee, je zult eerst
zelf die vlammen moeten doven en pas daarna kunnen vertellen wat er beschadigd
is. Je kunt geen brandweer laten komen of een dokter. Je zit opgesloten. Dat is
geen science fiction!
Ik heb
voor mijn boek alleen gebruikt wat nu bekend is en technisch al helemaal
haalbaar is. Of de financiën ervoor er zijn is een tweede. Maar dat zijn
randvoorwaarden. Het doel en de manier waarop dat zou moeten gebeuren is
bekend. In mijn research heb ik met heel veel mensen uit de ruimtevaartwereld
gesproken. Heel erg boeiend. Die hebben een soort eigen vakjargon. Zodra ze een
vraag beantwoorden met woorden als ‘plausibel’, dan weet je dat ze daar niets
over mogen vertellen.
Wat
staat er bijvoorbeeld niet op internet? Wat er fout gaat. Ik stelde vragen als:
wat gebeurt er als er iemand tijdens zo’n ruimtereis overlijdt? Het is nog niet
gebeurd, maar dat zal vast een keer gebeuren. Wat doe je dan met dat lijk?
Meenemen naar Mars en daar begraven? Dat moet dan in de diepvries. Kost enorm
veel geld, die extra ballast. Dan denk je aan het zeemansgraf. Sluisdeuren open
en de ruimte in schieten: de air-lock en push. Zo’n lijk vergaat niet, het
mummificeert.  Volkomen steriel. Net als op Mars zelf; geen bacterie te
vinden.

“Omdat
we er nog niet zitten vind ik dat je nu in deze tijd de dingen goed moet
regelen. Wanneer je daar aankomt en je gaat graven in de grond. Stel je vindt
allerlei delfstoffen, van wie zijn die dan? Er zijn oliebaronnen die midden in
de woestijn koepels hebben laten bouwen om zo een leven als op Mars te
simuleren. Alles moeten ze daar zelf doen: groenten kweken, onderhoud doen.
Echt alles! En dan kijken hoe dat die mensen vergaat.
Het
is ook erg belangrijk dat er een mix van mannen en vrouwen is. Tegenwoordig is
de helft van de astronauten in opleiding een vrouw. Je hoort van mensen die een
eigen gemeenschap hebben opgebouwd in de natuur dat ze voor het grootste
gedeelte van de tijd bezig zijn met hun voedselvoorziening, met het onderhoud en
met zorgen dat je het warm houdt. Dat soort dingen. Daarnaast zullen ze op Mars
constant met wetenschap bezig zijn. De hele planeet is al in kaart gebracht.
Alles heeft al een naam. Alleen de bodem nog niet. Dat is de volgende fase:
boringen doen met de robots. Alles werkt er op zonne-energie. Fascinerend om te
ontdekken hoe alles daar gaat of zal gaan.
Of
ik erg in de wetenschap geloof? Nou ik denk wel dat zolang er mensen
nieuwsgierig zijn er onderzoek zal zijn. Je moet je geest en het verlangen van
de geest bevredigen. Er zijn mensen die zo ontzettend slim zijn dat ze van een
idee dat ze hebben, willen onderzoeken of dat waar is. Soms slaat die gedachte
wel eens door denk ik. Dan kijken ze eerst of iets kan om er achteraf een doel
bij te verzinnen. Het zijn echt kwajongens daar in Silicon Valley. Ze zitten
elkaar uit te dagen, zo van: ‘Kan het niet? Let maar op. ‘  En zo ontstaat
kennis; deze wordt uitgebreid. En dan willen ze dat ook gaan toepassen. Op het
moment dat je bezig bent met Mars dan is dat doel om de aarde te begrijpen.
Mars
is ons voorgegaan. Dat was ooit een planeet met water, maar ergens is dat
misgegaan. Wat is er dan in het verleden van Mars gebeurd? Kunnen we daar iets
van vinden? En gaat onze aarde ook die kant op? Maar zelfs als je daarachter
komt, heb je daar dan wat aan? Dan kun je nog steeds beter onze eigen aarde
beter verzorgen om te zorgen dat het wat minder hard de kant van Mars opgaat.
Maar dat is de rechtvaardiging van de wetenschappers.
Wetenschap
heeft eigenlijk geen doel volgens mij. Er wordt later een doel aan gekoppeld.
Maar ik geloof niet dat je een brein dat heel intelligent is, kunt dempen. En
daar ontstaat iets uit. Dan is het maar net of je iemand tegenkomt die dat wil
faciliteren en financieren. Als je kijkt hoe met het onderwijs en de zorg
omgegaan wordt in ons land dan is dat droevig. Daar zou je flink in moeten
investeren in plaats van bezuinigen. In die korte lijnen naar de mensen toe.
Dat zou je veel latere besparingen opleveren. Al die 10-minutenafspraakjes bij
de huisarts: veel te kort. Neem eens
een half uur voor bijvoorbeeld een ingegroeide teennagel. Die persoon komt
later niet terug met overspannenheid, want hij kon zijn verhaal al kwijt. Goede
eerstelijnszorg bespaart op latere ontsporing. Hoe duur zijn die leraren nou op
de kosten van later ontspoorde mensen? Zorg dat de verschillen tussen arm en
rijk niet zo groot zijn dat dat de oorzaak wordt van criminaliteit. Kennis op
de goede manier gebruiken. Zo ook de reis naar Mars. Ik kan allerlei dingen
verzinnen om naar Mars te gaan, maar is het werkelijk nodig? Wat is ons doel?
Maar omdat het kan, gaan we het doen.”
Dank
je wel voor dit bijzonder boeiende interview, Bertina. Ook voor het exemplaar
van ‘De rode magneet’ wil ik je nog hartelijk bedanken. Ik vond het een erg
goed en boeiend boek. Spannend ook. Een hele wereld ging voor me open. Ook
bijzonder hoe je de focus niet op de techniek hebt gericht met alle robots en
computers en dergelijke, maar op de mensen die er mee bezig zijn. Vertrouwen,
vriendschap, toewijding, afhankelijkheid, motivatie; het komt allemaal langs in
je boek,’
Nog
een leuk weetje:
we zijn trots dat onze Charles Kuijpers eindredacteur is van ‘De rode
magneet’.
Roelant
de By – onze vliegende reporter.








Deze foto is gemaakt bij ESA/ESTEC in Noordwijk. Ik sta de foto met Marsspecialist Dr. Jorge L. Vago (ExoMars Project Scientist). Hij beantwoordde een aantal vragen en gaf mij informatie die van groot belang was voor het einde van het boek. Op de achtergrond een Marsvoertuig, ook wel de rover genoemd.




De winnaars die een gesigneerd exemplaar van ‘De rode magneet’ krijgen zijn Kelly Illegems en Jackie Colpaert. Proficiat en graag jullie gegevens asap naar perfecteburen@gmail.com. Het boek komt dan zo snel mogelijk jullie kant uit! Alvast veel leesplezier!  

Eerder verschenen op Perfecte Buren.


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

Wisselwerking

De rode magneet

De Veluwse verdwijning