Een boeiende zoektocht
[Recensie] Gert-Jan van den Bemd is echt een creatieve duizendpoot. Fotografie, schilderen, schrijven,… hij kan het allemaal! Deze thema’s heeft hij knap verwerkt in zijn nieuwste roman Branco & Julia.
De auteur neemt de lezer eerst mee naar Portugal. Op de Feira de Ladra, de rommelmarkt, in Lissabon is een doos met oude foto’s de aanleiding van een bijzondere zoektocht. Julia koopt twee foto’s, terwijl Branco de volle doos onder haar neus wegkaapt. Beiden halen inspiratie uit hun aankoop. Julia hoopt ooit een veelbelovend kunstenaar te worden met haar schilderijen. Branco droomt er dan weer van om schrijver te worden. Ze vragen zich af wie de vrouw op de foto is. Branco kan met de vele foto’s een tijdlijn creëren die begint in de jaren twintig van de vorige eeuw, maar in de jaren zestig plots eindigt. Notities op de achterkant van sommige foto’s bevatten interessante informatie. Zo blijkt de vrouw Yvette te noemen en zijn er verwijzingen naar plaatsen in Frankrijk. Valerio, een bijzondere vriend van Julia, neemt hen mee op roadtrip, op zoek naar de geschiedenis van Yvette.
“Ik zei haar naam hardop: ‘Yvette.’ En nog een keer, terwijl ik mijn blik langs de foto’s liet gaan: ‘Yvette.’ Het voelde niet alsof ik een raadsel had opgelost, maar alsof ik de vrouw had gevonden naar wie ik altijd op zoek was geweest.”
Gert-Jan van den Bemd weet zijn personages en de omgeving zeer goed te typeren.
Hoe het Branco ontbreekt aan fantasie en lef om het verhaal van Yvette op papier te krijgen. Hij kan haar échte leven en haar dromen niet vangen. Dit zorgt natuurlijk voor de nodige onzekerheid, onrust en frustraties. Julia schildert dan weer niet wat ze eigenlijk écht zou willen schilderen. Maar de twee foto’s van Yvette geven haar inspiratie en daardoor groeit haar zelfvertrouwen. Mooi om te lezen hoe beiden een interessante evolutie doormaken. Naar het einde toe worden hun beweegreden en gevoelens steeds duidelijker. De zoektocht naar Yvette brengt mooie inzichten en toch blijft er iets geheimzinnigs rond Julia en Branco hangen. Maar hebben we altijd de volledige waarheid nodig om gelukkig te zijn?
De auteur heeft absoluut een soepele en beeldende schrijfstijl. Hij weet in geuren en smaken de perfecte sfeer van het zuiden op te roepen. Ook heb ik genoten van de verwijzingen naar kunst met bekende en minder bekende namen. De auteur deelt zijn eigen passie en kennis op een schijnbaar nonchalante manier, steeds boeiend en interessant.
“Het lege strand, de kalme zee, de heldere lucht leek een Rothko uit zijn optimistische periode.”
Door de mooie en langzame opbouw krijgt de lezer een goed beeld van de personages. En toch blijven ze ook een beetje geheimzinnig en onbereikbaar. Naar mijn gevoel waren er een paar onnodige zijlijntjes binnen het verhaal. Maar hierdoor krijg je als lezer wel een goed inzicht in het leven van een kunstenaar. Wanneer ben je een kunstenaar, wanneer krijg je de juiste waardering? Een korter verhaal zou, naar mijn mening, krachtiger zijn geweest. Het vleugje humor kon ik zeker waarderen. Hilarisch, hoe die twee toeristen denken dat ze in het café naast Pessoa zitten! Ik heb dit boek opzettelijk traag gelezen omdat ik meteen vermoedde dat het een verhaal zou zijn om van te genieten. En inderdaad, Gert-Jan van den Bemd heeft mij absoluut aangename leesuren bezorgd.
Ik had, net zoals Branco, een notitieboekje vol gedachten en bemerkingen, vol citaten en mooie zinnen. In mijn boekenkast ben ik op zoek gegaan naar de gedichten van Pessoa. De rusteloosheid van de dichter, zijn vlucht voor zijn eigen bestaan… ook dat komt zo mooi terug in dit verhaal. Knap werk!
De verkeerde vriend en Na de val staan nu natuurlijk ook hoog genoteerd op mijn leeslijstje. Graag 3,5 schitterende sterren voor Branco & Julia.
“Zelf had ik er nooit bij stilgestaan, maar op dat moment bedacht ik dat foto’s in feite tastbare bewijzen waren dat het leven de moeite waard was, een poging om het wat langer vast te houden, gesublimeerde herinneringen.”
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
