Een ode aan boeken
[Recensie] Over de Tweede Wereldoorlog zijn reeds ontelbare boeken verschenen, maar de meeste belichten steeds dezelfde thema’s zoals de nazi’s of de Jodenvervolging. Een zeldzame keer verschijnt er een boek over deze periode die een ander, minder gekend thema belicht. De bibliotheek van Parijs is zo een boek. Janet Skeslien Charles, de auteur van dit boek, werkt als programmamanager in de Amerikaanse bibliotheek van Parijs, ze raakte gefascineerd door de verhalen over haar werkplek ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en besloot er een boek over te schrijven. Het verhaal is grotendeels gebaseerd op feiten, aangevuld met wat fantasie van de auteur.
“Ik was dol op Parijs, een stad met geheimen. Net als boekomslagen, sommige van leer, andere van stof, leidde elke deur in Parijs naar een onverwachte wereld.”
Net voordat de nazi’s Parijs binnenvallen begint Odile Souchet, tegen de wil van haar vader, te werken in de Amerikaanse bibliotheek van Parijs. Boeken zijn haar grootste passie. Samen met haar collega’s zet ze zich met hart en ziel in. Wanneer de nazi’s Parijs bezetten valt de bibliotheksschutz (bibliotheekbescherming) binnen en verandert alles: bepaalde boeken worden verboden, Joden mogen de bibliotheek niet meer bezoeken, propaganda is verboden, etc… Dit heeft een grote invloed op Odile en haar collega’s die alles doen zodat al hun abonnees verder kunnen lezen en er geen boeken vernietigd worden.
De bibliotheek van Parijs is een ode aan boeken. Literatuurliefhebbers zullen vanaf de eerste pagina tot de laatste genieten. Het is duidelijk dat de auteur haar hart verloren heeft aan boeken. Zo worden er verscheidene passages uit gekende klassiekers aangehaald en wordt er meermaals verwezen naar het Dewey decimaal classificatie systeem. Maar de lezers, de abonnees van de bibliotheek, worden ook niet vergeten. De auteur gaat op zoek naar wie ze zijn en welk soort boeken zij graag lezen.
De waarde van bibliotheken
Wanneer je de korte inhoud van dit verhaal leest zou men denken dat het vooral zal gaan over Joden die de bibliotheek niet meer mogen bezoeken nadat de nazi’s Parijs hadden ingenomen en over Odile met haar collega’s die de boeken blijft bezorgen aan hun Joodse abonnees. Dit is echter nogal misleidend want het boek gaat over zoveel meer en bevat zoveel verschillende lagen. Bovendien is er geen enkel personage er in geslaagd om de hoofdrol weg te kapen, het is onmogelijk te zeggen of het verhaal over die of die gaat. De ware protagonisten van dit verhaal zijn boeken, centraal staat hun belang in de maatschappij, de kracht van literatuur en de waarde van bibliotheken. Vol liefde, met veel beeldspraak en zorg brengt de auteur boeken tot leven. Janet Skeslien Charles houdt van ze en deze passie is door haar bijzondere beeldende schrijfstijl aanstekelijk. Zo wilde ik na het lezen onmiddellijk naar mijn plaatselijke bibliotheek hollen om klassiekers die in De bibliotheek van Parijs voorkomen te halen zoals bijvoorbeeld Little Women of Emily Dickinson. Dit alleen al zorgt ervoor dat dit een mustread is voor de echte bibliofiel.
Niettegenstaande dat vooral literatuur in de schijnwerpers staat wordt natuurlijk ook de nodige aandacht besteedt aan de personages en het verhaal zelf. Zo is er Odile Souchet, een sterke jonge vrouw, waarbij het wel lijkt alsof je tijdens het lezen samen groeit met haar. Je beleeft niet alles vanop een afstand maar je maakt alles mee vanop de eerste rij: liefde, verraad, verdriet, dood, ontgoocheling, vriendschap, … Odile komt in een maalstroom van emoties terecht terwijl Duitsland probeert de wereld te veroveren.
Het verhaal wordt in twee tijdsperiodes verteld, enerzijds volgen we Odile in Parijs tijdens de oorlog, anderzijds is er Lily, eind jaren ’80 in Froid, Montana. Aanvankelijk vond ik de keuze van de auteur vreemd om met twee periodes te werken. Maar wanneer ik het boek uit had en het allemaal wat liet bezinken werd me alles duidelijk. De uiteindelijke plot, hoe alles samenkomt en de achterliggende boodschap van de auteur is subliem. Het boek zal zeker nog weken nazinderen wanneer je het uitgelezen hebt.
Leuk weetje is dat het boek gebaseerd is op waargebeurde zaken. In een nawoord geeft Janet hier extra toelichting over, maar ook op haar website is er veel extra informatie terug te vinden. Zo kan je er de foto’s van de personages zien en hun verhaal nalezen, maar ook de originele rapporten kan men er raadplegen en er zijn ook foto’s van de bibliotheek vroeger en nu beschikbaar. Dit is zeker een leuk extraatje bij het boek, vooral voor iemand zoals ik, die vaak op zoek gaat naar de feiten tijdens het lezen van een verhaal dat gebaseerd is op feiten. Het toont ook dat de auteur een zeer grondige research heeft uitgevoerd. Neem dus zeker een kijkje: https://www.jskesliencharles.com/
De bibliotheek van Parijs is niet alleen een mooi, op waarheid gebaseerd verhaal, het is bovendien nog eens zeer mooi en met veel zorg geschreven. Janet Skeslien Charles is gepassioneerd door boeken en elke literatuurliefhebber zal gecharmeerd worden door dit boek. Ik scoor het dan ook 5 dik verdiende sterren!
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
