"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De geestenmeesters

Zaterdag, 16 juli, 2022

Geschreven door: Anna López Dekker
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Fascinerende YA SF-roman met een diepere laag

[Recensie] Disclaimer: ik heb met de auteur gesproken op fantasyfestivals en heb ook haar eerdere twee boeken gelezen en gerecenseerd. Zij heeft ook mijn boeken gelezen. Ik kocht dit boek omdat ik nieuwsgierig ben naar SF van Nederlandse bodem.

Pas toen ik ongeveer op twee derde van dit boek was gekomen kreeg ik van iemand die met de auteur had gesproken te horen dat het was geschreven als YA-roman. Ik had op dat punt al wel zo’n vermoeden, maar het stond nergens op de cover of op de achterflap, en de vrouw op de afbeelding oogde niet als tiener. Ik was dus aan het verhaal begonnen met het idee SF voor volwassenen te lezen. En dat zorgde voor enige frustratie. Want ik vond de opbouw in de eerste helft van het boek langzaam gaan. Hoofdpersoon Lyf komt terecht in een andere wereld en wordt ergens voor opgeleid. Ondertussen was me al snel duidelijk dat de situatie anders in elkaar zou zitten dan ze zelf dacht. Maar ondertussen was ze meer bezig met de twee jongens van wie ze hield en hoe ze hen te vriend kon houden, dan met het ontrafelen van het mysterie. Jazeker, dit verhaal bevat een driehoeksverhouding – iets dat ik vooral associeer met YA-romans. Had ik al verwacht dat ik dat zou tegenkomen, dan zou ik er meer geduld mee hebben gehad, verwacht ik. Het laat maar eens zien hoe belangrijk de juiste marketing is.

Ook los van de genreverwarring vond ik de opbouw een klein beetje uit evenwicht. In de laatste pagina’s van het boek wordt nog heel veel aan worldbuilding gedaan, bijvoorbeeld hoe een speciaal persoon er uitziet en waar die vandaan komt, terwijl dat op dat moment voor mijn gevoel niet relevante informatie was. De auteur kon alles wat ze had verzonnen over de wereld pas tegen het einde kwijt. Dat was jammer, want het was wel degelijk boeiend, maar niet meer nadat de eigenlijke strijd al gestreden was. Ik denk eigenlijk dat het verhaal dat ze vertelde eigenlijk te klein was voor de enorme wereld die ze had bedacht.

Dit lijkt allemaal heel kritisch, maar ik heb toch van dit boek genoten. Ten eerste door de interessante wereld, met monsters, vreemde lichtjes en veel geheimen. Heel fascinerend. Ten tweede door het verzorgde taalgebruik van de auteur. Er waren een paar punten waarbij ik dacht dat het wat vlotter had gekund, maar de tekst vloeide en haar vocabulaire past prima bij het YA-publiek waar ze voor schrijft. Ten derde vond ik dat het verhaal een interessant spel speelde met de verwachtingen van de lezer. Het begint als een bovennatuurlijk verhaal over het leven na de dood en een geestelijke strijd in het hiernamaals. Het gegeven dat de hoofdpersoon in een ruimteschip reisde toen ze omkwam suggereert echter al dat dit een SF-roman is en geen bovennatuurlijk mysterie.

Ten slotte kon ik de diepere laag van het verhaal erg waarderen. Door het verhaal te situeren in het ‘leven na de dood’ geeft de auteur commentaar op religie en de manier waarop religieuze leiders hun volgelingen manipuleren om hun doelen na te streven en bijvoorbeeld hun kerk of religieuze organisatie uit te bouwen. Lyf en de anderen in het hiernamaals worden bedreigd met de vergetelheid als ze tekortschieten. Als beloning wordt hen ‘opgaan in het Licht’ in het verschiet gesteld, maar dat licht gedraagt zich vreemd. Ondertussen moeten ze volledig gehoorzamen, mogen ze geen vrienden maken en moeten ze andere gevangen zielen bevrijden – want die mogen natuurlijk niet verloren gaan. Het is ondertussen wel vreemd dat de leiders van de strijders voor het licht zich helemaal niet gedragen als goede mensen. Ze schelden, dreigen en manipuleren … (Zoals de leiders in de kerk waar ik opgroeide door recalcitrantie en zwartmaken van anderen afstuurden op een kerkscheuring, maar wel vonden dat zij de ‘rechte leer’ vasthielden). Lyf vindt een manier om hieraan te ontsnappen en ontdekt dat er wel degelijk een andere laag is in de realiteit, die wel liefdevol is, maar die verborgen werd door de manipulatie van de leiders. Ik vond het erg interessant om hier verder over na te denken. Oh, en het einde deed me breed grijnzen. Dit is de beste oplossing voor dit vaker terugkerende dilemma!

Schrijven Magazine

Eerder verschenen op Hebban.nl