Vernuftige vertelstijl
[Recensie] Het boek De val van Sarah Moss leest niet makkelijk vanwege de bijzondere stijl, maar is toch een indrukwekkend boek, het moet nog even bezinken en misschien ga ik het nog een tweede keer lezen om het helemaal tot me door te laten dringen.
November 2020. Inwoners van Engeland moeten vanwege oplopende Covidgevallen, vanaf 5 november zoveel mogelijk thuisblijven. Als je in contact geweest bent met iemand die Covid heeft dan moet je veertien dagen in quarantaine. Als je deze regels schendt, wacht je een flinke boete. Buren wordt aangeraden het te melden als mensen deze regels schenden.
Quarantaine
Kate, die samen met haar zoon in quarantaine zit, wordt het allemaal teveel. Ze is gewend om elke dag over de moors van het Peak District te wandelen. Ze stikt in haar kleine huis, ze móet eruit. Er is buiten niemand te zien, het is al bijna donker. Als ze nu eventjes een blokje om gaat, even frisse lucht happen, zodat ze even haar bloed weer voelt stromen… Ze pakt gauw haar rugzak en vertrekt, zonder telefoon, zonder haar zoon Matt te melden dat ze even weg is, bang als ze is voor zijn commentaar.
Buurvrouw Alice, herstellende van een chemokuur, ziet haar vertrekken. Ze besluit het niet door te geven aan de autoriteiten, ze weet maar al te goed hoe het voelt om ‘vast’ te zitten.
Bergwandeling
De wandeling is heerlijk, het is puur genieten en, ondanks het weten dat het niet mag en ze eigenlijk naar huis moet, loopt ze toch steeds een stukje verder. Ze begint te zingen en even later begeleidt een krassende raaf haar gezang. Het wordt sneller donker dan Kate verwacht had, maar de verleiding is groot om toch nog dat ene stukje verder te lopen. Even vanaf de top naar het dorp kijken. En daar gaat het mis. Kate vindt zichzelf zwaar gewond terug op de grond in het donker, de pijn is ondragelijk.
Als het uiteindelijk helemaal donker is en zijn moeder nog steeds niet thuis is, begint Matt zich zorgen te maken, helemaal als hij ziet dat zijn moeder geen telefoon bij zich heeft. Wat moet hij doen? Ze hebben weinig geld en zijn moeder krijgt een dikke boete omdat ze toch naar buiten is gegaan in quarantainetijd. Uiteindelijk meldt hij de vermissing en wordt een zoekactie gestart. Rob is een van de reddingswerkers. Het hele boek draait om deze vier personen; Kate, Matt, Alice en Rob.
Stream of conciousness
Het verhaal wordt niet weergegeven door een personale verteller, maar er wordt gebruik gemaakt van een zogeheten monologue intérieur, ofwel stream of consciousness. Van alle vier de personages lezen we beurtelings, in aparte hoofdstukken, de gedachten, overwegingen, gevoelens, herinneringen etc. waardoor het verhaal dichterbij komt.
Zwaar gewond
De gedachten van Kate zijn aanvankelijk van de hak op de tak springend, maar die veranderen tijdens de wandeling. Ze worden gestroomlijnder, opgewekter. Het wandelen doet duidelijk goed. Na de val wordt opnieuw dankzij de toepassing van dit vertelperspectief duidelijk hoe zwaar gewond ze is en hoe zij zich bij elkaar weet te pakken en haar verstand erbij probeert te houden. Maar het zijn vooral de hallucinante gesprekken met de raaf die indruk maken.
Het minst interessant is Matt, de puberzoon. Maar de oudere Alice geeft via haar gedachten weer hoe zij écht over alles denkt en dat is anders dan dat wat zij uitspreekt. Erg interessant en het maakt het boek levendig. Ook Rob laat zich op deze manier horen, inwendig is hij bang dat de vrouw – Kate – niet meer in leven is maar in zijn woorden in de buitenwereld toont hij het tegenovergestelde.
Impact covidmaatregelen
Het boek verwoord wat voor impact de Covidmaatregelen op verschillende mensen heeft gehad. Kate is haar baan kwijt dankzij Covid, zit in de financiële problemen, maar mag niet naar buiten om haar zorgen eruit te lopen. Zelfs zwaargewond maakt zij zich nog zorgen om de ontdekking dat ze buiten was.
Alice heeft vanwege haar chemokuur een verhoogd risico, ze wil Matt wel opvangen maar wat is wijsheid. Matt wil wel een vriend bellen maar aarzelt, die vriend mag toch niet naar hem toe komen. Rob moet vanwege zijn reddingswerk mensen aanraken, maar hij heeft een dochtertje thuis. Allen zitten met dilemma’s die tegen hun gevoel in gaan.
Vernuftige vertelstijl
Het verhaal zit knap in elkaar, maar leest niet makkelijk. Vooral het ontbreken van witregels en de doorlopende tekst – het zijn immers gedachtestromen – maken het lastig om te lezen, gelukkig zijn er wel apart hoofdstukken. Maar als je er eenmaal aan gewend bent, besef je hoe bijzonder deze vertelstijl is en hoe vernuftig dit verhaal in elkaar zit.
—
Eerder verschenen op Boekensite Gent
