"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie Milieu: Drinkbare rivieren

Vrijdag, 6 oktober, 2023

Geschreven door: Li An Phoa, Maarten van der Schaaf
Artikel door: Lalagè

Drinken uit de Maas

Li An Phoa is een wereldreiziger. Ze wandelde langs rivieren in allerlei landen. De eerste reis uit dit boek is een kanotocht in Canada, die ze prachtig beschrijft. De rivier de Rupert wordt bedreigd door de komst van een waterkrachtcentrale. Hele dorpen komen daardoor onder water te staan. Dit zal enorme invloed hebben op de levens van de inheemse bevolking.

Iemand zegt tegen Li An: “Je geboorteplek is je eerste leraar”. Dat brengt haar terug naar haar geboorteplaats Capelle aan de IJssel. Dat is wel de laatste plaats waar ze aan had gedacht, maar ook daar is natuur te vinden. Ze ontdekt een prachtig park in de buurt van het huis waar ze opgroeide.

Holistische wetenschap
Phoa komt erg sociaal over. Ze legt contact met allerlei mensen en logeert bij ze. Om zich te verdiepen, volgt ze een master waarin ze leert over diepe ecologie en holistische wetenschap. Het gaat over hoe mensen de verbinding met de natuur kwijt zijn geraakt. Daardoor merken ze niet hoezeer de wereld verandert. De moed zakt Phoa in de schoenen als een oude wijze man stelt dat je hier als individu niets aan kunt veranderen. Het klimaat destabiliseert, met enorme gevolgen. De studenten vertellen elkaar ook wat hen nog hoop geeft. Phoa zegt:

“Het besef dat er overal planten groeien, tussen bakstenen in de stad en zelfs door asfalt heen. Het bos lijkt voortdurend terug te willen keren.”

Schrijven Magazine

Dit herken ik! Ook ik kan genieten van het mos en de plantjes die tussen de tegels in mijn straat groeien, ook al haalt de gemeente het na een tijdje misschien weer weg.

Vliegtuig
Bij Phoa groeit het idee om al wandelend mensen te inspireren en les te geven. Echt concreet lijkt het nog niet te worden. Eerst maakt ze nog een avontuurlijke wandeltocht door Amerika. Ik verbaas me dat ze er geen enkele moeite mee lijkt te hebben om weer in een vliegtuig te stappen. En een logeerkamer met ligbad vindt ze geweldig. Wel leeft ze als nomade behoorlijk minimalistisch. Ik denk dat ze dit boek vooral niet moralistisch wil maken en er daarom niks over opmerkt. Het idee is juist dat als we ons weer verbonden voelen met de natuur, we er vanzelf beter voor zullen zorgen.

In het laatste hoofdstuk wandelt Phoa langs de Maas door Frankrijk, België en Nederland. Onderweg spreekt ze met burgemeesters en laat ze schoolklassen de waterkwaliteit meten. Zo kweekt ze bewustwording van de waarde van de rivier, waarvan het water wordt bedreigd door onder andere lozingen van chemische bedrijven. Er is ook een documentaire over deze tocht gemaakt.

Drinkbare rivieren is een mooi boek om te lezen. Li An Phoa heeft een doel voor ogen: dat we weer kunnen drinken uit de Maas en andere rivieren. Zou het ooit zo ver komen?

Ook verschenen op Lalage leest